Ortaokulda Ödül Bağımlılığı-Ceza Hassasiyeti ve Ödül Bağımlılığı-Okul Tükenmişliği Arasındaki Yordayıcı İlişkiler

Akademik bağlamda ödül bağımlılığı ve ceza hassasiyeti oldukça yeni çalışma konularıdır. Son yıllarda okul tükenmişliğikonusunun da önemi giderek artmaktadır. Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin akademik bağlamda ödül bağımlılığı, cezahassasiyeti ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ortaokul öğrencilerinin akademik bağlamdaödül bağımlılık düzeylerini belirlemeye yarayacak bir ölçme aracı henüz geliştirilmediğinden, çalışmada ilk olarak akademik bağlamda ödül bağımlılığı ölçeği geliştirilmiş; daha sonra, ödül bağımlılığı, ceza hassasiyeti ve okul tükenmişliği değişkenlerininbirbirleriyle ilişkileri incelenmiştir. Çalışma grubu Eskişehir’deki beş devlet ortaokulunda öğrenimini sürdüren, toplam 741 öğrenciden oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında geliştirilen ölçeğin Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonuçlarıölçeğin iki faktörlü yapısının geçerliği olduğunu; güvenirlik analizleri de ölçme aracının yeterli güvenirlik katsayılarına sahipolduğunu göstermiştir. Akademik bağlamda ödül bağımlılığı ve akademik bağlamda ceza hassasiyeti arasındaki ilişkiyi yapısal bir modelle test etmek için DFA ve Yol Analizi gerçekleştirilmiştir. Yol Analizi sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin akademikbağlamda ödül bağımlılık düzeyleri yükseldikçe ceza hassasiyetleri de yükselmektedir. Akademik bağlamda ödül bağımlılığı değişkeni ceza hassasiyetindeki varyansın %60’ını açıklamaktadır. Ortaokul öğrencilerinin akademik bağlamda ödül bağımlılığının okul tükenmişlik düzeyini yordayıp yordamadığının belirlenmesi amacıyla yapılan Çoklu Regresyon Analizi sonuçlarına göre ödül bağımlılığı okul tükenmişliğinin anlamlı bir yordayıcısıdır.

Predictive Relationships among Reward Addiction - Punishment Sensitivity and Reward Addiction - School Burnout in Middle School

Sensitivity to punishment and reward addiction in the academic context are considerably new areas of study. In recent years, the importance of school burnout has also increased. This study was conducted to identify the relationships between middle school students' reward addiction, sensitivity to punishment in the academic context and school burnout. Firstly, a scale of reward addiction in the academic context for middle school students was developed, and then, the relationships among reward addiction, sensitivity to punishment and school burnout were examined. The participants of the study were 741 students studying at five state middle schools in Eskisehir. The Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) analyses of the scale developed in the study showed that it had construct validity for two factors, and CFA analyses results indicated that they had reliable coefficients. To test the relationship between reward addiction and sensitivity to punishment, CFA and Path Analysis were conducted. According to the results, as the students' levels of reward addiction increased, their sensitivity to punishment also increased. The variable of reward addiction explained 60% of the variance in sensitivity to punishment. The Multiple Regression Analysis conducted to determine whether middle school students' reward addiction in the academic context predicts their levels of school burnout showed that reward addiction was a significant predictor of school burnout.

PDF

___

Zhang, X., Klassen, R. M. ve Wang, Y. (2013). Academic burnout and motivation of Chinese secondary students. International Journal of Social Science and Humanity, 3(2), 134-138. doi:10.7763/IJSSH.2013.V3.212
Van Der Linden, D., Beckers, D. G. J. ve Taris, T. W. (2007). Reinforcement sensitivity theory at work: Punishment sensitivity as a dispositional source of job-related stress. European Journal of Personality, 21, 889-909. doi:10.1002/per.660
Tuominen-Soini, H. ve Salmela-Aro, K. (2014). Schoolwork engagement and burnout among Finnish high school students and young adults: Profiles, progressions, and educational outcomes. Developmental Psychology, 50(3), 649-662. doi:10.1037/a0033898.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2011). Multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
Salmela-Aro, K., Savolainen, H. ve Holopainen, L. (2009). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: Evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth and Adolescence, 38 (10), 1316-1327. doi:10.1007/s10964-008-9334-3.
Reynolds, G. S. (1975). A primer of operant conditioning. Glenview, IL: Scott, Foresman.
Pintrich, P. R. (2000). Multiple goals, multiple pathways: The role of goal orientation in learning and achievement. Journal of Educational Psychology, 92(3), 544-555. doi:10.1037/0022-0663.92.3.544
Pink, D. H. (2009). Drive: The surprising truth about what motivates us. New York, NY: Riverhead Books.
Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (Cilt 1, 9. bs.). Ankara: Nisan Kitabevi.
Naz, A., Khan, W., Daraz, U., Hussain, M. ve Khan, Q. (2011). The impacts of corporal punishment on students’ academic performance/career and personality development up-to secondary level education in Khyber Pakhtunkhwa Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2(12), 130-140. http://www.ijbssnet.com/journals/Vol._2_No._12;_July_2011/15.pdf adresinden erişildi.
Mertler, C. A. ve Reinhart, R. V. (2016). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation. New York: Routledge.
Maag, J. W. (2001). Rewarded by punishment: Reflections on the disuse of positive reinforcement in schools. Exceptional Children, 67(2), 173-186.
Knutson, B., Adams, C. M., Fong, G. W. ve Hommer, D. (2001). Anticipation of increasing monetary reward selectively recruits nucleus accumbens. Journal of Neuroscience, 21, 1-5. 1 Ocak 2015 tarihinde http://www-psych.stanford.edu/~span/Publications/bk01jn.pdf adresinden erişildi.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling: Methodology in the social sciences (2. bs.). New York, NY: Guilford Press.
Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with SIMPLIS command language. Chicago: Scientific Software International, Inc.
Ilegbusi, M. I. (2013). An analysis of the role of rewards and punishment in motivating school learning. Computing, Information Systems & Development Informatics, 4(1), 35-38. http://www.cisdijournal.net/uploads/V4N1P5-CISDI_-_Ilegbusi_- _AN_ANALYSIS_OF_THE_ROLE_OF_REWARDS_AND_PUNISHMENT_IN_MOTIVATING_S CHOOL_LEARNING.pdf adresinden erişildi.
Harmon-Jones, E. (2003). Anger and the behavioral approach system. Personality and Individual Differences, 35, 995-1005. doi:10.1016/S0191-8869(02)00313-6
Gray, J. A. ve McNaughton, N. (2000). The neuropsychology of anxiety (2. bs.) London: Oxford University Press.
Gray, J. A. (1991). The neuropsychology of temperament. J. Strelau ve A. Angleitner (Ed.), Explorations in temperament: International perspectives on theory and measurement içinde (s. 105-128). New York, NY: Plenum Press.
Field, A.(2009). Discovering statistics using SPSS (3. bs.). London: Sage Pub.
Eisenberger, R., Pierce, W. D. ve Cameron, J. (1999). Effecets of reward on intrinsic motivation-negatif, neutral, and positive: Comment on Deci, Koestner, and Ryan. Psychological Bulletin, 125(6), 677-691. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1058929 adresinden erişildi.
Dyrbye, L. N., Thomas, M. R., Massie, F.S., Power, D. V., Eacker, A., Harper, W., … Shanafelt, T. (2008). Burnout and suicidal ideation among U.S. Medical Students. Academia and Clinic, 149(5), 334-341. https://www.researchgate.net/publication/23231949_Burnout_and_Suicidal_Ideation_among_US _Medical_Students adresinden erişildi.
Delgado, M. R., Locke, H. M., Stenger, V. A. ve Fiez, J. A. (2003). Dorsal striatum responses to reward and punishment: Effects of valence and magnitude manipulations. Cognitive, Afective, & Behavioral Neuroscience, 3(1), 27-38. doi:10.3758/CABN.3.1.27
Deci, E. L., Koestner, R. ve Ryan, R. M. (1999). A meta-analytic review of experiments examining the effects of extrinsic rewards on intrinsic motivation. Psychological Bulletin, 125(6), 627-668. https://depts.washington.edu/techdocs/papers/deciExtrinsicRewardsAndIntrinsicMotivation99.p df adresinden erişildi.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Çok, F. (2007). Farklı bağlamlarda ergen gelişimi. Ergenlik içinde (s. 19-35). Ankara: İmge Kitabevi.
Çakır, S., Akça, F., Kodaz, A. F. ve Tulgarer, S. (2014). The survey of academic procrastionation on high school students with in terms of school burn-out and learning styles.. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114, 654-662. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.12.763.
Covington, M. V. (2000). Goal theory, motivation, and school achievement: An integrative review. Annual Review of Psychology, (51), 171-200. doi:10.1146/annures.psych.51.1.171
Corr, P. J. (2002). J.A. Gray’s reinforcement sensitivity theory and frustrative nonreward: A theoretical note on expectancies in reactions to rewarding stimuli. Personality and Individual Differences, 32, 1247-53. doi:10.1016/S0191-8869(01)00115-5
Ching, G. S. (2012). Looking into the issues of rewards and punishment instudents. International Journal of Research Studies in Psychology, 1(2), 29-38. doi:10.5861/ijrsp.2012.v1i2.44
Carver, C. S. (2004). Negative affects deriving from the behavioral approach system. Emotion, 41, 3-22. doi:10.1037/1528-3542.4.1.3
Cameron, J. ve Pierce, W. D. (1994). Reinforcement, reward, and intrinsic motivation: A meta-analysis. Review of Educational Research, 64, 363-423. https://www.researchgate.net/publication/233896366_Reinforcement_Reward_and_Intrinsic_Moti vation_A_Meta-Analysis adresinden erişildi.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Baş, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinde tükenmişlik: Farklı değişkenler açısından bir değerlendirme. Journal of European Education, 2(2), 31-46. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/jee/article/view/5000121644/5000112094 adresinden erişildi.
Bask, M. ve Salmelo-Aro, K. (2012). Burned out to drop out: Exploration the relationship between school burnout and school dropout. European Journal of Psychology of Education, 28(2), 511-528. doi:10.1007/s10212-012-0126-5.
Aypay, A. (2017). Ergen gözüyle ceza ve etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 249-268. http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/PDF/3413c98e-e45be711-80ef-00224d68272d adresinden erişildi.
Aypay, A. (2016b). Akademik bağlamda ödül bağımlılığının ebeveynlik tarzı ve cinsiyet ile ilişkileri. VIII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
Aypay, A. (2016a). Akademik bağlamda ceza hassasiyeti ve ödül bağımlılığının okul tükenmişliğini yordaması. XVIII Amce-Amce-Waer Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
Aypay, A. (2015b). Ceza hassasiyeti okul tükenmişliğine götürürken, okul sevgisi ceza hassasiyetini artırır mı? 2. Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Aypay, A. (2015a). Sensitivity to punishment in the academic context: It’s relationship with locus of control, gender and grade level. Journal of Theory and Practice in Education, 11(4), 1475-1495. http://eku.comu.edu.tr/article/view/5000144789/5000135002] adresinden erişildi.
Aypay, A. (2012). Ortaöğretim öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği (OOTÖ). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 773-787.
Aypay, A. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527. http://kuyeb.com/pdf/tr/6251240b1e578d0cb597b402e151f779yTAM1.pdf adresinden erişildi.
Arif, M. S. ve Rafi, M. S. (2007). Effects of corporal punishment and psychological treatment on students’ learning and behavior. Journal of Theory and Practice in Education, 3(2), 171-180. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED502020.pdf adresinden erişildi.
Anderson, J. C. ve Gerbing, D. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173. doi:10.1007/BF02294170
Amabile, T. M. (1996). Creativity in context. Boulder, CO: Westview Press.
Ahmad, I., Said, H. ve Khan, F. (2013). Effect of corporal punishment on students’ motivation and classroom learning. Review of European Studies, 5(4), 130-134. doi:10.5539/res.v5n4p130