İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları ve Öğrenci Kontrol İdeolojilerine İlişkin Görüşleri

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu yöneticilerinin liderlik davranışları ve öğrenci kontrol ideolojileri hakkında ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırma tarama modelindedir. Veri toplama aracı olarak Liderlik Davranışları Ölçeği ve Öğrenci Kontrol İdeolojileri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda, Kütahya il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan 322 öğretmen bulunmaktadır. Verilerin analizinde tanımlayıcı analizler ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, öğretmenler müdürlerinin emredici liderlik davranışlarından daha çok, destekleyici liderlik davranışına sahip olduğunu düşünmektedirler. Öğrenci kontrol ideolojileri ile ilgili olarak öğretmenler ne tam olarak insancıl kontrol ideolojisine, ne de gözetimci kontrol ideolojisine sahiptir. İlköğretim okulu yöneticilerinin destekleyici liderlik davranışları ile öğretmenlerin gözetimci öğrenci kontrol ideolojileri arasında ters yönlü, anlamlı ancak düşük bir ilişki vardır. İlköğretim okulu yöneticilerinin emredici liderlik davranışları ile öğretmenlerin gözetimci öğrenci kontrol ideolojileri arasında da düşük düzeyde, aynı yönde ve anlamlı bir ilişki vardır.

The Opinions of Primary School Teachers Concerning Administrators' Leadership Behaviors and Pupil Control Ideologies

The aim of this study is to find out the opinions of primary school teachers concerning administrators’ leardership behaviors and pupil control ideologies. It is a survey type study. In order to collect the necessary data, Leadership Behaviors Scale and Pupil Control Ideologies Scale were used. There were 322 teachers from the primary schools at the city center of Kütahya as the population of the study. Deterministic analysis and corelation analysis were used for the analysis of the data. According to the results of the study, teachers think that the administrators’ leadership behaviors are usually supportive rather than being autocratic. As for the pupil control ideology, the teachers have neither humanistic nor custodial control ideology. There is a reversive, meaningful but low relationhip between the administrators’ supportive leadership behaviors and teachers’ custodial student control ideologies. Moreover, there is low andmeaningful relationship between the teachers’ custodial control idelogies and administrators’ autocratic leadership behaviors

PDF

___

Balcı, A. (1998). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri. Türkiye’ de eğitim yönetimi: Prof. Dr. Ziya Bursalıoğlu’ na armağan. (Edt: H. Taymaz-M.
Hesapçıoğlu). İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları.
Bennis, W. (1999). Bir lider olabilmek. Ankara: Sistem Yayıncılık.
Bursalıoğlu, Z. (2000). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bursalıoğlu, Z. (1980). Eğitim yöneticisinin davranış etkenleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Celep, C. (1992). İlkokullarda yönetici-öğretmen iletişimi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 301–316.
Cicmanec, K. M. (2001). High school mathematics teachers: grading practise and pupil control ıdeology, American Educational Research Association (Seattle, WA, April, 10–14, 2001).
Çelik, V. (1999). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Erçetin, Şule. (1998). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Önder Matbaacılık.
Fidan, N. ve Erden, M. (1994). Eğitime giriş. Ankara: Meteksan Matbaacılık.
House, R. J. (1971). A path goal theory of leader effectiveness, Administrative Science Quarterly, 16, 321–339.
Hoy, W. K. (1969). Pupil control ıdeology and organizational socialization: a further examination, The School Review Quarterly, 77, 257–265.
Hoy, W. K. (1967). Organizational socialization: the student teacher and pupil control ıdeology, The Journal of Educational Research, 61, 153–155.
Kanungo, R. N. ve Aycan, Z. (1997). Organizational culture and human resource practices from a cross-cultural perspective. 58th Convention of Canadian Psychology Association, Toronto, Canada, June.
Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
Kottkamp, R. B. ve Mulhern, J. A. (1987). Teacher expectancy motivation, open and closed climate and pupil control ıdeology in high school, Journal of Research and Development in Education, 20, 9–18.
Lunenberg, F. C. (1983). Pupil control ıdeology and self-concept as a learner, Educational Research Quarterly, 8, 33–39.
Peters, S. M. (2000). The situational leadership. USA: Hardcourt Brace Jovanovich Publishers.
Schmidt, L. J. (1992). Relationship between pupil control ıdeology and quality of school life, Journal of Invitational and Psychological Measurement, 45, 889–896.
Schmidt, L. J. ve Lunenberg, F. C. (1989). Pupil control ideology, pupil control behavior and the quality of school life, Journal of Research and Development in Education, 22, 36–44.
Şişman, M. (1996). Yönetim kuramı ve kültürlerarası farklılaşma açısından yönetim uygulamaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2 (2), 295–308.
Şişman, M. ve Turan, S. (2001). Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Turan, S. (1998). A study of organizational commitment in human organizations, Ohio: The Ohio University, (Unpublished Doctoral Dissertation).
Uskiewicz, V. D. ve Willower, D. J. (1973). “Perceived Pupil Control Ideology Consensus and Teacher Job Satisfaction”. Urban Education, 8 (3), 231–238.
Willover, D. J., Eidell, T. L. ve Hoy, W. K. (1967). The School and Pupil Control Ideology. (Penn State Studies Monograph, No:24), University Park: Pennslivania State University Press.