Yaşlılar kullandıkları ilaçlarla ilgili yeterli bilgiye sahipler mi? Trabzon'da bir sağlık ocağı bölgesindeki araştırma sonuçları

Tedavide sağlanan gelişmeler, genellikle birden çok hastalığın gözlendiği yaşlılarda kullanılan ilaç çeşitliliğini, bu nedenle ilaç etkileşimleri ve yan etki görülme olasılığını arttırmaktadır. Bu çalışma yaşlıların ilaç kullanma bilgi düzeylerini ve ilaç uyumunu incelemek amacıyla yapılmıştır. Veriler student t ve ki-kare testleri ile lojistik regresyon analizi ile analiz edilmiştir. Yaşlıların 311'inin (%77.8) kronik hastalıklarının olduğu, bunların da 283'ünün (%91.0) sürekli ilaç kullandığı saptanmıştır. Bu hastalıklar sırasıyla hipertansiyon, romatızmal hastalıklar, aterosklerotik kalp hastalıkları ve diabetes mellitustur. Yaşlıların %25.4'ünün günde tek çeşit ilaç kullandığı, kullandıkları ilaçların %97.2'sinin doktor tarafından önerildiği ve %52.3'ünün ilacı kendisinin temin ettiği bulunmuştur. Son bir yıl içinde akut bir rahatsızlığı olan 100 yaşlının 16'sının (%16.0) bu dönemde ilaçlarını kestikleri saptanmıştır. Yaşlıların ilaçlarını bilme durumları üzerine örgün eğitim alma ile ilaç kullanım bilgisi kağıdını okumanın olumlu, günde alınan ilaç sayısının artmasının ise olumsuz etkisinin olduğu bulunmuştur (OR=2.91, 95% Cl:1.31-6.48; OR=0.61, 95% Cl:0.50-0.74). Sağlık hizmetleri planlanırken, yaşlıların öncelikli gruplardan biri olduğu bilinmeli ve tedavi edici geriatrik hizmetlerin yaşlıların hastalıkları ve ilaçlan hakkındaki bilinçlendirilmeleri ve aileyi de içeren ekip anlayışı ile sağlanabileceği unutulmamalıdır.

Do the elderly have adequate information about the drugs they use? Results of a study conducted in a primary health care in Trabzon

By the development of pharmacotherapy, polipharmacy and drug interactions and side affects increases, especially in elderly people. This study was carried out to evaluate the compliance and the level of knowledge about drug using of the elderly people.Four hundred (77.7%) elder inhabitants (total 515) of Trabzon Bahçecik Primary Care Region, seen in home visits were enrolled the study. Data was analysed with student t, chi-square tests and enter-method logistic regression. It was found that 311(77.8%) of all had a chronic syndrome and 283 (91%9) of them use drugs continuously. The most common syndromes were hypertension, musculoskeletal diseases, coronary heart disease and diabetes mellitus respectively. 25.4% of all use just one drug, 97.2% of the drugs were prescribed by a doctor. 52.3% of the people can supply their drugs by themselves. 100 people stopped their medication beyond their doctor's decision, because of any other unrelated acute problem in the last year. Education and read of drug prospectus have positive effect, and increasing the number of daily drug has negative effect on drug knowledge level of elderly (OR=2.91, 95% Cl: 1.31-6.48; OR=0.61, 95% Cl:0.50-0.74). As a result, elderly people are have to been accepted as one of the preceding groups in planning of the health service. It should not been forget that the medical treatment of geriatric diseases could be become conscious of the elderly about their diseases and drug, and the getting a team with the family.

___

  • 1. Arslan Ş, Atalay A, Gökçe-Kutsal Y. Yaşlılarda ilaç tüketimi. Geriatri 2000; 3(2):56-60.
  • 2. Güç MO, Yaşlılarda farmakodinamik değişiklikler. I. Rasyonel Farmakoterapi Sempozyumu: Yaşlılarda ilaç Kullanımı.25 Kasım 2000, istanbul; 12-17.
  • 3. Balkrishnan R. Predictors of medication adherence in the elderly. Clin Ther 1998 Jul-Aug; 20(4): 764-71.
  • 4. Toprak i, Soydal T, Bal E, İnan F, Aksakal N ve ark. Yaşlı Sağlığı. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Pelin Ofset, Ankara 2002; 67-71.
  • 5. Tsuji-Hayashi Y, Kurokawa S. American Geriatrics Society 1999; 47:1425-1429.
  • 6. Diker J. Körfez 6 No.lu Sağlık Ocağı Bölgelerinde 65 yaş üzerindeki kişilerde kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı. Geriatri 2000; 3 (3):91-97.
  • 7. Akan P, Erdinçler D, Tezcan V, Beğer T. Yaşlıda ilaç kullanımı. Geriatri 1999; 2(1):33-38.
  • 8. Okuna J, Yanagi H, Tomura S, Oka M, Hara S, Hirano C, Tsuchiya S. Compliance and medication knowledge among elderly Japanese home-care recipients. Eur J Clin Pharmacol April 1999; 55(2):145-149.
  • 9. Savaş S, Evcik D. Do undereducated patients read and understand written education materials? A pilot study in İsparta, Turkey. Scand J Rheumatol 2001;30(2):99-102.
  • 10. McCormack PM, Lawlor R, Donegan C, O'Neill D, Smith S, et al. Knowledge and attitudes to prescribed drugs in young and eldrly patients. İr Med J 1997 Jan-Feb; 90(1): 29-30.
  • 11. Eraker SA, Kirscht JP, Becker MH. Understanding and improving patient compliance. Ann Int Med 1984; 100: 258-268.
Ege Tıp Dergisi-Cover
  • ISSN: 1016-9113
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1962
  • Yayıncı: Ersin HACIOĞLU