TALAK SURESİ 4. AYETTE GEÇEN “ يَ حِ ضْ نَ وَ اللَّاَّ ئِ ي لَ م ْ” “ADET GÖRMEMİŞ OLANLAR“ İFADESİNİN KAPSAMI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Talak suresi 4. ayetinde adetten kesilen kadınla- rın iddetinin yanı sıra hayız olmayan kadınlardan da söz etmiştir. Hadis ve tefsir kaynaklarında ayet- te geçen ( َّ ئِــي لَــم ْ يَحِ ضْــنَلاوَ ال) “ve hayız görmeyenler” ifadesiyle ilgili nakledilen rivayetlerde ayetin he- nüz ergenlik çağına ulaşmadan önce ve evlendik- ten sonra boşanan küçük kızların iddet süresinden bahsettiği söylenmiştir. Bu minval üzere etkisinin halen devam ettiği geleneksel fıkıh anlayışı “ve hayız görmeyenler” ayetiyle ilgili nakledilen ri- vayetleri delil göstererek, İslam’ın küçük kızlarla evliliği meşru gösterdiğini dile getirmiştir. Bu iti- barla konuyu değerlendirince esbâb-ı nüzul, tefsir ve hadis eserlerinde geçen rivayetlerin sıhhat açı- sından incelenmesinin yanı sıra dönemin örf-âde- tinin de göz önünde bulundurulması büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada ilgili ayetin fıkhî yorumuna dair hiç adet olmayan ve adet düzen- sizliği yaşayan kadınların durumuyla ilgili fakih- lerin görüşleri değerlendirilmiş, kadın doğum uz- manlarının araştırmalarından da istifade edilerek nakledilen rivayetler ele alınmış ve ortaya konulan yaklaşımların sorunlu olduğuna dikkat çekilmiştir.

A study on the scope of the expression "those not menstruated" in the 4th verse of Surah at-Talaq

In the 4th verse of Surah Talaq, besides the period of menstruating women, women who do not menstruate are also mentioned. In the narrations about the expression (وَاللَائِي لَمْ يَحِضْنَ) (and those who do not menstruate) mentioned in hadith and tafsir sources, it is said that the verse refers to the period of iddah for little girls who divorce before reaching puberty. Thus, referring to the narrations about the verse "and those who do not menstruate", which has a classical and traditional understanding of fiqh and whose influence continues, they stated that Islam legitimizes marriage with little girls. In this respect, while evaluating the subject, it is of great importance to consider the customs and traditions of the period, as well as to examine the narrations in the works of esbâb-ı nüzul, tafsir and hadith in terms of soundness. In this study, the opinions of the jurists on the fiqh interpretation of the relevant verse about the situation of women who do not have a menstrual period and who have menstrual irregularities were evaluated, the narrations transmitted by using the researches of obstetricians were discussed and pointed out that the proposed approaches were problematic.

___

  • Acar, H. İbrahim. “İddet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 21/466-471. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000.
  • Alaskarova, Pari. İlahi Dinlerde Kadının Statüsü. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Âlûsî, Şihabuddîn Mahmud b.Abdillâh. Rûhu’l-me’âni fi tefsiri’l-Kur’ani’l-‘azîm ve’s-seb’i’l-mesânî. thk. Ali Abdülbari Atiyye. Beyrut: Da- ru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1415.
  • Arslan, Hammet. “Manu Kanunnamesi’nde Evlilik”. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 10/1 (Ocak-Nisan 2013), 91-129
  • Arslan, İhsan. “Hz. Âişe’nin Evlilik Yaşı Örf mü, Din mi?” Trabzon İlahiyat Dergisi, 6/1 (Bahar 2019), 37-72.
  • Arslantaş, Nuh. İslam Dünyasında Samiriler -Osmanlı Dönemine Kadar- İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
  • Aydınlı, Abdullah. “Muallak”, TDV İslâm Ansiklopedisi. C.10. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2005.
  • Aydınlı, Abdullah. Hadis ıstılahları sözlüğü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2009.
  • Aynî, Ebû Muhammed Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed. ‘Umdetü’l-kârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabi, ty.
  • Bâ Mahreme, Ebû Muhammed et-Tayyîb b. Abdillâh b. Ahmed b. Ali. Kiladetü’n-nahr fî vefeyati a’yâni’d-dehr. Cidde: Daru’l-Minhac, 2008/1428.
  • Beğavi, Hüseyn b. Mesud. Şerhu’s-Sünen. Dımaşk-Beyrut: el-Mektebetü’l-İslami, 1983/1403.
  • Bekçeri, Alaaddin Muğultay b. Kılıç b. Abdullah. İkmalu tezhîbi’l-Kemâlî fi esmai’-ricali. thk. Adil b. Muhammed, Üsame b. İbrahim. Kahire: el-Faruku’l-Hedise li’t-Tiba’ti ve’n-Neşir, 2001.
  • Betül Mammadov, Üreme siklusu anomalileri. Erişim. 21.08.2021https://docplayer.biz.tr/15319776-Ureme-siklusu-anomalileri-a- ras-gor-uzm-betul-mammadov.html
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn, es-Sünenü’l-süğrâ. thk. Abdülmu’ti Emin Kal’acî. Karatşi, Pakistan: Camia’tu’d-Dirasati’l-İslamiy- ye, 1989.
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir ‘Ata. Beyrut: Daru’l-kutubi’l-ilmiyye, 2003/1424.
  • Beyhakî, Ebûbekir Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-kübra ve fi zeylihi’l-Cevahiru’n-naki. Haydarabat: Meclisu dairetu’l-mearifi’n-ni- zamiyye el-kaime fi’l-Hind bi beldeti Haydarabad, 1344.
  • Buhâri, Ebû Abdullah Muhammed. Sahihu’l-Buhari. Beyrut: Dar İbn Kesir, el-Yemame, 1987.
  • Buhâri. Mahmad b. Ahmed b. Abdilaziz Burhanüddin. el-Muhîtu`l-Burhanî fi`l-Fıkhi`n-Nu`mani. thk. Abdülkerim Sami el-Cundi. Beyrut: Daru`l-Kutubi`l-İlmiyye, 2004/1424.
  • Burhâneddin el-Buhârî, Mahmûd b. Ahmed b. Abdilazîz. el-Muhîtu’l-Burhânî fi’l-fıkhi’n-Nu‘mânî, thk. Abdülkerim Salim el-Cundi (Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2004/1424), 3/462
  • Bûsîrî, Ebü’l-Abbas Şihabuddîn Ahmed b. Ebî Bekr. İthafu’l-hıyere bi-zevaʾidi’l-mesanidi’l-âşere. thk. Ebû Temim Yasir b. İbrahim başkanlı- ğında heyet. Riyad: Daru’l-vatan li’n-neşir, 1999.
  • Câvî, Muhammed b. Ömer en-Nevevî. Merahu Lebid li-keşfi ma’ne’l-Ḳurʾanî’l-mecid. thk. Muhammed Emin ed-Dennavi. Beyrut: Daru’l-Ku- tubi’l-İlmiyye, 1997/1417.
  • Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzi. Ahkamû’l-Kur’an. thk. Abdüsselam Muhammed Ali Şahin. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994/1415.
  • Cuma Ali Zoba, Karadeniz Teknik Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı. Erişim 29.12.2020. https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/aile_a6081.pptx
  • Cüveynî, Abdülmelik b. Abdillâh b. Yusuf. Nihayetü’l-matlâb fi dirayeti’l-mezheb. thk. Abdülazim Mahmud ed-Dib. Cidde: Daru’l-Minhac, 2007/1428.
  • Çok, Figen. “Ergen Kızlarda İlk Ayhali, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 21/1 (1988), 191– 201.
  • Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman. Sünenu’d-Dârimî. thk. Hüseyin Selim Esed ed-Darani. Riyad: Daru’l-Muğni li’n-Neşir ve’t-Tevzi’, 2000/1421.
  • Derveze, Muhammed İzzet. Tefsiru’l-hadis. Daru’l-Ğarbi’l-İslami, 2000/1421.
  • Dihlevi, Şah Veliyyullâh. Hüccetullahi’l-Baliğa, thk. Seyyid Sabık. Kahire: Daru’l- Cil, 2005/1426.
  • Ebû Hayyân, Muhammed b. Yusuf b. Ali b. Yusuf. el-Bahru’l-mûhîṭ. thk. Sıdki Muhammed Cemil. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1420.
  • Ebû Kasım Dehhak, Tefsiru’d-Dehhak, thk. Muhammed Şükri Ahmed. Kahire: Daru’s-Selam, 1999/1419.
  • Efendioğlu, Mehmet. “Metruk”. TDV İslâm Ansiklopedisi. C.29. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2004.
  • Efendioğlu, Mehmet. “Münkatı‘”, TDV İslâm Ansiklopedisi. C.32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
  • Elbânî, Muhammed Nâsırüddin. İrvâʾü’l-galîl fî taḫrîci eḥâdîs̱i Menâri’s-sebîl. Beyrut: el-Mektebu’l-İslami, 1979/1399.
  • Ertaş, Kasım. Osmanlı İmparatorluğu’nda Diyarbakır Ermenileri. İstanbul: Rağbet Yayıncılık, 2015.
  • Fatih Orum, Zeki Bayraktar. Eṭ-Ṭalāḳ Suresinin 4. Ayetindeki ve’l-lā ī lem yaḥiḍne İfadesinin Anlam ve Yorumu Üzerine, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 55:1 (2014), s.35-69.
  • Ferrâ el-Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed. Me’alimu’t-tenzîl. thk. Muhammed Abdullah en-Nimır, Osman Cum’a Demiriyye, Süleyman Müslim el-Haraş. Riyad: Daru’t-Taybe, 1412.
  • Ferra, Ebû Zekeriyya. Yahya b. Ziyad. Me’ani’l-Kur’an. Beyrut: Alemi’l-Kutub, 1983/1403.
  • Funeysan, Suûd b. Abdullah. Merviyyat Ummi’l-Mû’minin ‘Aişe fi’tefsir. Riyad: Mektebetü’t-Tevbe, 1992/1413.
  • Gazali, Ebû Hamid Muhammed. el-Menhul min ta’likati’l-usul. thk. Muhammed Hasan Hitu. Beyrut: Daru’l-Fikiri’l-Mua’sir, Dımaşk: Da- ru’l-Fikir, 1998/1419..
  • Güney, Nülüfer. Park Sağlık Ocağı Bölgesinde 35 Yaş Ve Üzeri Kadınlarda Menopoz Yaşı Ve Perimenopozal Semptomların Tespiti. Ankara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
  • Hâcib, Osman b. Ömer b. Ebibekir b. Yûnus b. Cami’u-umehât. thk. Abdurrahman el-Ehder el-Ehderi. el-Yemame li’t-Tiba’ ve’n-Neşir, 2000/1421.
  • Hâkim, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh. el-Müstedrek ʿale’s-Sahihayn. thk. Mustafa Abdülkadir Ata Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1990.
  • Hâzin, Ebû’l-Hasen Alâüddin Ali b. Muhammed b. İbrahim. Lübâbu’t-te’vil fi me’âni’t-tenzil. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1979/1399.
  • Hererî, Muhammed el-Emin b. Abdullah el-Ûremî el-Alevi. Kevkebu’l-vehhac şerhu Sahihi’l-Müslim. Daru’l-minhac, Daru Tevku’l-Hamame, 2009/1430.
  • Hereri, Muhammed Emin. Hadaiku’r-ravhi ve’r-rayhan fi ravabi ulumi’l-Kur’an. Beyrut: Daru Tavki’n-Necat, 2001/1421.
  • Herrasi, Ebü’l-Hasen Şemsülislam İmadüddin Ali b. Muhammed b. Ali. Ahkamu’l-Kur’an. thk. Musa Muhammed Ali, İzzet Abd Atiyye. Bey- rut: Daru’l-kutubi’l-ilmiyye, 1405.
  • Heytemî Ahmed b. Muhammed b. Muhammed. Tuhfetu’l-muhtâc fi şerhi’l-Minhâc. Mısır: Mektebetu’t-Ticariyyeti’l-Kübra, 1983/1357.
  • Hilâli, Selim b. İd - Âl-i Nasır, Muhammed b. Musa. el-İstiâ’b fi beyani’l-esbâb. Demmam: Daru’l-Cevzi, 1425.
  • İbn Abbas, Abdullah. Tefsiru İbn ‘Abbas ve merviyyatuhu fi’t-tefsir min kutubi’s-sünne. thk. Abdülaziz b. Abdullah el-Humeydi. Mekke: Ca- miatu Ummi’l-Kura yay., ty.
  • İbn Abbas, Abdullah. Tefsiru İbn ‘Abbas. thk. Raşid Abdulmunim er-Recal. Beyrut: Müessesetü’l-Kutubi’s-Sekafiyye, 1991/1411.
  • İbn Abbâs, Abdullah. Tenvirû’l-mikbas min tefsiri İbn Abbas. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1992/1412.
  • İbn Abdurrahim, Ebû Muhammed Abdulmunim. Ahkamu’l-Kur’an. thk. Mûnciyye Bintülhadi en-Neferi es-Savayhi. Beyrut: Darû İbni Hazm, 2006/1427.
  • İbn Abdülber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillah b. Muhammed. el-İstî’âb fî ma’rifeti’l-ashâb. thk. Ali Muhammed el-Becavi. Beyrut: Daru’l-Cil, 1992/1412.
  • İbn Âdil, Ebû Hafs Siracüddin Ömer b. Nûriddîn Alî. el-Lübab fî ‘ulûmi’l-Kitab. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud, Ali Muhammed Mua’ved. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1998/1419.
  • İbn Âşur, Muhammed Tahir. Tefsiru’t-tahrir ve’t-tenvir. Tunus: Daru’t-Tunusiyye li’n-Neşir, 1984.
  • İbn Battâl, Ebû’l-Hasan Ali Halef b. Abdülmelik. Şerhu Sahîh-i Buhârî. thk. Ebû Temîm Yasir b. İbrâhim Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003/1423.
  • İbn Cebr, Mücâhid. Tefsir el-İmamu Mücâhid b. Cebr. thk. Muhammed Abdüsselam Ebû’n-Nil. Medinetu Nasr, Kahire: Daru’l-Fikri’l-İsla- mi’l-Hadise, 1410/1989.
  • İbn Ebû Hâtim, Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs. el-Cerḥ ve’t-taʿdîl. Beyrut: Dar İhya’i-Turasi’l-Arabi, 1952.
  • İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed. el-Merâsîl. thk. Şükrüllah Nimetullah Kucani. Beyrut: Müessesetü’r-risale, 1977/1397.
  • İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Musannef fî’l-ahâdîs ve’l-âsâr. Beyrut: Daru’t-Tac, 1989/1409.
  • İbn Ebû Zemenîn, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdîllah b. İsa el-Mürrî. Tefsiru’l-Kur’ani’l-‘Aziz. thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukaşe, Mu- hammed b. Mustafa el-Kenz. Kahire: el-Faruku’l-Hadise, 2002/1423.
  • İbn Hacer, Ebû’l-Fazl Şihâbüddîn. Fethu’l-Bârî bi-şerhi sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Daru’l-Mârife, 1379.
  • İbn Hacer, Ebû’l-Fazl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. el-İsâbe fi temyîzi’s-sahâbe. thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd ve Ali Muhammed Müavvad, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1415.
  • İbn Hacer, Ebû’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed. el-Meṭâlibü’l-ʿâliye bi-zevâʾidi’l-mesânîdi’s-semâniye. thk. Tez çalışması. Riyad: Daru’l-Asime ve Daru’l-Ğays, 2000/1419.
  • İbn Hacer, Şihâbuddîn Ahmed b. Ali. Tehzibu’t-Tehzîb. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1984.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Said. el-Muhallâ bi’l-asâr. Beyrut: Daru’l-Fikr, ty.
  • İbn Kesîr, Ebû’l-Fida İsmail b. Ömer. et-Tekmîl fi’l-cerhi ve’t-ta’dili ve maʿrifeti’s-sikat ve’d-duʿafaʾ ve’l-mecâhîl. thk. Şadi b. Muhammed b. Salim Al Nu’man. Mansûrâ: Mektebe İbn Abbas li’n-Neşir ve’t-Tevzi’, 2011.
  • İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsiru’l-Kur’ani’l-azîm. thk. Sami b. Muhammed Selame. Riyad: Daru’t-Taybe li’n-Neşiri ve’t-Tevzi’, 1999/1420.
  • İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed b. Muhammed. el-Kafî fi fıkhi’l-İmam Ahmed. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İl- miyye, 1994/1414.
  • İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed b. Muhammed, b el-Muknî’ ti fıkhi Ahmed b. Hanbel. thk. Mahmud el-Ar- navut, Yasin Mahmud el-Hatib. Cidde: Mektebetu’s-Sevadi li’t-Tevzi’, 2000/1421.
  • İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm b. Muhammed. el-Bahrü’r-râik şerhu Kenzü’d-dekâîk. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997/1418.
  • İbn Süleyman, Mukatil. Tefsiru Muḳatil b. Süleyman. thk. Abdullah Mahmud Şehate. Beyrut: Müessesetu’t-Tarihi’l-Arabi, 2002/1423.
  • İbn Vehb, Ebû Muhammed Abdullah. Tefsiru’l-Ḳurʾân. thk. Miklos Muranyi. Beyrut: Daru’l-Ğarbi’l-İslami, 2003.
  • İbnû’l- Hümâm, Kemâlüddîn Muhammed b. Abdülvâhid. Fethu’l-kadîr. Daru’l-Fikr, ty.
  • İbnû’l-Cevzi, Ebü’l-Ferec Cemalüddin Abdurrahman b. Ali b. Muhammed. Zadü’l-mesir fi ‘ilmi’t-tefsir. thk. Abdürrezak el-Mehdi. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-Arabi, 1422.
  • İbnû’l-Mulakkîn, Ebû Hafs Siracuddin Ömer b. Ali b. Ahmed. et-Tevdih li şerhi’l-Cami’i’s-sahih. thk. Daru’l-felah lil bahsi’l-ilmi. Dımaşk: Daru’n-Nevadir, 2008/1429.
  • İbnû’l-Arabî, Muhammed b. Abdullah Ebû Bekir. Ahkâmu’l-Kur’an. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003/1424.
  • Kadıhan, Ebû’l-Mehasin Fahrüddin Hasen b. Mansur. Fetava Kadihan. thk. Salim Mustafa el-Bedri. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2009.
  • Kadıhan, Ebû’l-Mehasin Fahrüddin Hasen b. Mansur. Şerhu’l-Cami’i’s-sağir. Mekke: Ümmü’l-Kura Üniversitesi, Doktora Tezi, 1422/1423.
  • Karadavi, Yusuf. el-Canibu’t-teşrî’i fi’s-sünneti’n-Nebeviyye. Katar: Mecelletü Merkezi’l-Buhusi’s-Sünne ve’s-Sire, Sayı: 3, 1988/1407.
  • Karâfî, Ebû’l-Abbas Şihabuddîn Ahmed b. İdris. ez-Zehire. thk. Muhammed Haci. Beyrut: Daru’l-Ğarbi’l-İslami, 1994.
  • Kâsânî, Alâüddîn Ebû bekir b. Mes’ûd b. Ahmed, Bedaiu’s-senâi’ fi tertibi’ş-şerâi’. (Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1986/1406.
  • Kermî, Mer‘î b. Yûsuf b. Ebî Bekr b. Ahmed b. Ebî Bekr. Delilu’t-talib lineyli’l-metalib. thk. Ebû Kuteybe Nazir Muhammed el-Feryabi. Ri- yad: Daru’t-Taybe li’n-Neşir ve’t-Tevzi’, 2004/1425.
  • Kılıç, Hulusi. “Fîrûzâbâdî”. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 13. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1996.
  • Kurtûbî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Cami’ li-ahkami’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Berduni, İbrahim Etfiş. Kahire: Daru’l-Kutu- bi’l-Mısriyye, 1964/1384.
  • Malik b. Enes b. Malik b. Ebi Amir el-Asbahi, el-Müdevvene. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994/1415.
  • Mizzî, Cemâlüddîn Ebû’l-Haccâc Yusuf. Tehzibû’l-Kemal fi esmaʾi’r-ricâl. thk. Beşşar Avad Ma’ruf. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1980.
  • Ekmelüddîn b. Muhammed b. Mahmûd el-Bâbertî, el-İnaye şerh el-Hidaye. Daru’l-Fikr.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin b. Şeref. el-Mecmu’ şerhi’l-Mühezzeb. Beyrut: Daru’l-Fikr, ty.
  • Nevevî, Zekeriyyâ Muhyiddin Yahya b. Şeref. Ravdatü’ṭ-ṭalibîn ve ʿumdetü’l- müftin. thk. Züheyr eş-Şaviş. Beyrut, Amman: el-Mektebu’l-İs- lami, 1991/1412.
  • Oral, Engin-Aydoğan, Begüm. “Primer Amenore”. Türk Pediatri Arşivi Dergisi 46/11 (2011), 92-96.
  • Razî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer. Mefatihu’l-ğayb. Beyrut: Darû İhyai’t-Turasi’l-Arabi, 1420.
  • Remlî, Şihabüddin Ebû’l-Abbas Ahmed b. Hüseyn. Şerhu Süneni Ebî Davud. thk. Halid er-Ribat başkanlığında bir gurup araştırmacı. el-Fe- yum: Daru’l-Felah lilbahsi’l-İlmi, 2016/1437.
  • Rua’ynî, Şemsuddin Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed el-Hattâb. Mevahibu’l-celîl fi şerhi muhtasari’l-Halîl. Daru’l-Fikr, 1992/1412.
  • Sa’dî, Abdurrahman b. Nâsır. Teysîru’l-kerîmi’r-rahman fi tefsîri kelâmi’l-mennân. thk. Abdurrahman b. Mea’la el-Luveyhik. Beyrut: Mües- sesetu’r-Risale, 2002/1423.
  • Sa’lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrahim. el-Keşf ve’l-beyân ‘an tefsiri’l-Ḳurʾan. thk. Ebû Muhammed b. Aşur. Beyrut: Daru ihya- i’t-turasi’l-Arabi, 2002/1422.
  • Sabuni, Muhammed Ali. Revâ’i’u’l-Beyân Tefsîru Âyâti’l-Ahkâm Mine’l Kur’an. Beyrut: Müessesetu Manahili’l-İrfan, 1980/1400.
  • Saîd b. Mansûr, Ebû Osmân. Sünenu Said b. Mansur. thk. Habiburrahman el-A’zâmi. Hindistan: Daru’s-Selefiyye, 1982/1403.
  • Saka, H. Nurçin-Neyzi, Olcay. “Püberte Başlangıç Yaşı Değişiyor Mu?” Türk Pediatri Arşivi, 40 (2005), 7-14.
  • Sayis, Muhammed Ali. Tefsiru Ayati’l-Ahkâm. thk. Naci Süveydan. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye li’t-Tiba’a ve’n-Neşir, 2002.
  • Selmanî, Muhammed b. Abdullah b. Said. el-İhatâ fi ehbari’l-Ğirnata. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1424.
  • Sem’anî, Mansur b. Muhammed b. Abdilcebbar. Tefsiru’l-Ḳur’an. thk. Ebû Bilal Ğanim b. Abbas b. Ğanim. Riyad: Daru’l-Vatan, 1997/1418.
  • Semerkandî, Ebü’l-Leys Nasr b. Muhammed. Tefsiru’s-Semerkandî el-musemma Bahru’l-ulûm. thk. Ali Muhammed Mea’vvad, Adil Ahmed Abdülmevcud, Zekeriya Abdülmecid. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993/1413.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl. el-Mebsut. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1993/1414.
  • Süddî el-Kebir, Ebû Muhammed İsmail b. Abdirrahman. Tefsiru’s-Suddî el-Kebir. el-Mansura: Daru’l-Vefa, 1993/1414.
  • Suyûtî, Ebû’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân el-Hudayrî. Lübâbu’n-nukûl fi esbâbi’n-nüzûl Beyrut: Müessesetü’l-Kutubi’l-Sekafiyye, 2002/1422.
  • Şâfiî, Ebû Abdullah Muhammed b. İdris. el-Um. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1990/1410.
  • Şirbînî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed. Muğni’l-mühtac ila ma’rifeti mea’ni elfazi’l-Minhac. Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994/1415.
  • Şirbînî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed el-Hatîb. es-Sirâcü’l-münîr fi’l-iʿâne ʿalâ maʿrifeti baʿzı meʿânî kelâmi rabbine’l-hakîmi’l-habîr. Kahire: Matba’tu Bulak, el-Emiriyye, 1285.
  • Şîrâzî Ebû İshâk İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. el-Mühezzeb fi fihi’l-imami’ş-Şâfiî’. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ty.
  • Taberî, Muhammed b. Cerir b. Yezîd el-Amüli. Camiʿu’l-beyân fi te’vili’l-Ḳurʾan. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2000/1420.
  • Tağlibi, Ebû Muhammed Abdülvehhab b. Ali b. Nasr. el-Ma’une ‘ala mezhebi ‘alimi’l-Medine. thk. Hamiş Abdülhak. Mekke: el-Mektebe- tu’t-Ticariyye, ty.
  • Tahâvî, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed. Ahkâmu’l-Kur’an. thk. Sadettin Ünal. İstanbul: İSAM, 1998/1418.
  • Tantavî, Muhammed Seyyid. et-Tefsiru’l-vasit li’l-Kur’ani’l-Kerim. Kahire: Daru Nehde, 1998.
  • Teğlebi, Abdülkadir b. Ömer b. Abdülkadir b. Ömer b. Ebi Teğleb b. Salim. Neylu’l-mârib bi şerhi Delilu’t-talib. thk. Muhammed Süleyman Abdullah el-Eşkar. Kuveyt: Mektebetü’l-Felah, 1983/1403.
  • Tekirdağ, Ali İsmet. “Adolesanlarda Sık Karşılaşılan Jinekolojik Sorunlara Yaklaşım” Jinekoloji Obstretrik Pediatri Dergisi, 2/1 (2010), 13-20
  • Türker, Ömer. “Mukātil b. Süleymân”. TDV İslâm Ansiklopedisi. C.31. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
  • Uleymî, Mucîruddîn b. Muhammed. Fethu’r-rahmân fi tefsiri’l-Kurʾan. thk. Nuruddin Talib. Beyrut: Daru’n-Nevadir, 2009/1430.
  • Vahidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed. el-Vecîz fi tefsiri’l-Kitabi’l-Azîz. thk. Safvan Adnan Davudi. Dimaşk, Beyrut: Daru’l-Kalem, ed-Daru’ş-Şa- miyye, 1995/1415.
  • Vahidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed. Esbabu nuzuli’l-Kur’an. thk. Kemal Besyuni Zağlul. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1991/1411.
  • Vahidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed. et-Tefsiru’l-besît. thk. Fadıl b. Salih b. Abdullah eş-Şehri. Riyad: Camia’tu’-İmam Muhammed b. Suud el-İslamiyye, İmadetu’l-Bahsi’l-İlmi silsiletu’r-Resaili’-Camii’yye, 1430.
  • Vellevi, Muhammed b. Ali b. Âdem el-İtyûbî. Zahiretü’l-ukba fi şerhi’l-Mücteba. Riyad: Daru’l-mi’raci’d-devleyye li’n-neşr, 2003/1424.
  • Yavuz, Yunus Vehbi “Hayız”, TDV İslâm Ansiklopedisi. C.13. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1998.
  • Yûsuf Ali Süleyman, Muhammed Eyyûb Muhammed. Merviyyât Sa’id b. Cübeyr fi’t-tefsîr min evveli sureti Yunus ila âhiri’l-Kur’ani’l-Kerim. Medine: el-Camiatu’l-İslamiyye bi’l-Medineti’l-Münevvere, Doktora tezi, 1408.
  • Zeccâc, Ebû İshak İbrahim b. es-Seri b. Sehl. Me’ani’l-Kur’an ve i’rabuh. thk. Abdülcelil Abduh Şelebi. Beyrut: Alemu’l-Kutub, 1988/1408.
  • Zehebî, Şemsuddin Ebi Abdullah. Tehzibu tehzib el-kemal fi esmai’rical. thk. Ğanim Abbas Ğanim, Mecdi Seyyid Emin. Kahire: el-Faru- ku’l-Hadise li’t-Tiba’ ve’n-Neşir, 2004.
  • Zehebî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed. Mizanü’l-i’itidal fi nekdi’r-rical. thk. Ali Muhammed Avad, Adil Ahmed Abdülmevcud. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İmiyye, 1995.
  • Zehebî. Şemsuddin Ebû Abdullah. Siyeru a’lami’n-nübela. thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 1985/1405.
  • Zeylaî, Osman b. Ali b. Mihcen el-Barii. Tebyinu’l-hakaik şerhu Kenzi’d-dekaik. Kahire: Bulak, 1313.
  • Zeylaî’, Osman b. Ali, Tebyinü’l-hakaik şerh Kenzu’d-dekaik ve haşiyetu’ş-Şilbiyy. Bulak, Kahire: el-Metbea’tu’l-Kübra el-Emiriyye, 1313.
  • Zuhaylî, Vehbe b. Mustafa. et-Tefsiru’l-munîr fi’l-akideti ve’-ş-şerîati ve’l-menhec. Dımeşk: Daru’l-Fikri’l-Muasır, 1418.
  • https://letspepapp.com/adet-nedir-adet-gorme-yasini-etkileyen-faktorler (04.09.2020)
  • https://www.gebe.com/menars-nedir) 03.03.2022
  • http://jinekoloji.com/kizlar-adet-gormeye-kac-yasinda-baslar (04.09.2020);
  • https://www.linakadinsagligi.com/Klinik/Anormal-kıllanma(hirsutizm)-tedavisi/20#:~:text=Tüylenme (27.02.2022)
  • http://www.yeditepehastanesi.com.tr/kadinlarin-yuzde-10unun-gizli-sorunu-hirsutizm (27.02.2022)
  • https://www.florence.com.tr/amenore) (27.02.2022)
  • https://www.medikalakademi.com.tr/amenore-tani-ve-tedavisi/#amenore-belirtileri (27.02.2022)
  • https://www.webteb.com/articles/ 11.05.2022)27844المعدل-الطبيعي-لتاخر-الدورة-الشهرية_)
  • https://www.resularisoy.com/tr/news/desc/7836/Fetal%20Ekokardiyografi (01.03.2022)
  • https://www.emanetoglu.com/genc-kiz-sagligi/; http://orkidemce.net/13-–-19-yas-arasi-kizlar/ 03.03.2022
  • https://www.medicalpark.com.tr/polikistik-over-sendromu-nedir/hg-1955) 03.03.2022
  • https://hisarhospital.com/tiroid-nedir-tiroid-belirtileri-nedenleri-ve-tedavisi/) 03.03.2022
  • https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/hipofiz-tumoru-belirtileri-nelerdir) 03.04.2022
  • https://tmod.org.tr/erken-menopoz-premature-over-yetmezligi/) 04.03.2022
  • https://www.aysetolga.com/amenore-belirtileri-nedenleri-ve-tedavisi 28.02.2022
  • https://hospital.kyrenia.edu.tr/adetin-seyrek-olmasi-oligomenore/ 05.03.2022
  • https://www.uzmandoktor.net/swyer-sendromu) 20.03.2022
  • http://serkanoral.com/amenore-adet-gorememe/ 04.03.2022
  • http://www.drsibelkaya.com/amenore-adet-gorememe/ 04.03.2022
  • https://docplayer.biz.tr/17534050-Adet-yoklugu-adet-kesilmesi-menstruasyon-un-kesilmesi-adetlerin-durmasi.html (17.03.2022)
  • https://www.acibadem.com.tr/hayat/adet-gorememe-amenore-ile-ilgili-bilinmesi-gerekenler/ (10.03.2022)
  • https://slideplayer.biz.tr/slide/4251258/ (13.03.2022)
  • https://kelimeler.gen.tr/reproduktif-nedir-ne-demek-259557
  • https://www.beyazegitim.com/amenore-hakkinda-genel-bilgiler/(17.03.2022))
  • https://saglik.sozlugu.org/secondary-sex-characteristics/ (19.03.2022)