PERSIAN WRITING IN CLASSICAL LITERATURE: WEDA’Î SAMPLE

PERSIAN WRITING IN CLASSICAL LITERATURE: WEDA’Î SAMPLE

The effect of Persian language has been on all neighbor languages. In the Ottoman Empire land, the influence of the Persian language was strong in education. Persian accompanied the Arabic language in teaching in madrasas and schools. This alone was a major factor on the increase of poets writing in Persian. This was also the case in Kurdish madrasas. We can say that the foundations of the classical Kurdish literature were laid by those people who attended madrasas. For instance, many literary figures from Melayê Cizîrî to Feqiyê Teyran, Ehmedê Xanî, Melayê Bateyî, and Şêx Ehmedê Feqîr graduated from these madrasas. They were all acquainted with the Persian literature and wrote poems in Persian, too. Weda’î, who lived during the rule of Mukus Kurdish Emirate, was one of these powerful Kurmanj poets. He was probably born in Mukus in 1790 and died in 1850. His diwan contained Kurdish as well as Persian poems, both which are distinguished. This article discusses the tradition of Kurdish poets writing in Persian in general and Weda’î and his diwan in particular, offering a content analysis of his poems

___

  • Acar, Hayrullah “Rîsale-i Nur’da Farsça Unsurlar”, Vefatının 50. Yılı Münasebetiyle Uluslararası Bediuzzaman Said Nursî Sempozyumu, Nûbihar, İstanbul, 2012. r. 493-514.
  • Adak, Abdurrahman, Destpêka Edebiyata Kurdî ya Klasîk, Nûbihar, İstanbul, 2014.
  • “Kurtenêrînek Li Ser Tarîxa Perwerdeya bi Kurdî di Medreseyên Kurdan de”, Kovara Deng, 25/99, Ist. 2015, r. 53-60.
  • Baherzî, N., Makamat-i Camî, Tashîh: Necîb Mail Herewî, Neşrê Ney, Tehran, 1371.
  • Bazîdî, Mele Mehmûdê, Cami’eya Risaleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, amd. Ziya Avci, Lîs, Diyarbekir, 2010.
  • Celîl, Celîlê, Şeyh Ubeydullah Nehri Kürt Ayaklanması, Pêrî, İstanbul, 1998.
  • Çadırcı, M., Tanzimat Sürecinde Türkiye Ülke Yönetimi, İmge Kitabevi yay., Ankara, 2007.
  • Çadırcı, M., Tanzimat Sürecinde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, TTK. Yay., Ankara, 1991.
  • Çiçek, Halil Şark Medreselerinin Serencamı, Beyan Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Deryageşti, Muhemmed Resulê, Qaîmmeqamname, Mewqufatê Mehmûdê Efşar, Tehran,1377.
  • Doğan, C., “Tanzimatın Van’da Uygulanması ve Han Mahmud İsyanı”, History Studies, Vol. 3/2, 2011, r. 147-162.
  • Handschriften, Beschreiben von Kemal Fuad, 1970.
  • Hakan, Sinan, Müküs Kürt Mirleri Tarihi ve Han Mahmud, Pêri Yay., İstanbul 2002 Hakan, Sinan, Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kürtler ve Kürt Direnişleri (1817-1867), Doz Yay,, İstanbul 2007.
  • Hakimî, İsmail, Rudeki ve Menuçehri, Întişaratê Esatîr, Tehran,1386.
  • Kandemir, M. Yaşar, “Cabir b. Abdullah”, DİA, C.VI, 1992, r. 530-532.
  • Kavak, Abdulcebbar, Divan-i Mevlana Halid-i Bağdadî, Ensar Y., 2009, Konya, r. 1-19.
  • Korkusuz, M. Şefik, “Seyid Taha-i Hakkari (Nehri)”, Uluslararası Seyid Taha-i Hakkari Sempozyumu 24-25-26 Mayıs 2013 Hakkari, Hakkari Üniversitesi Y. 2014, İstanbul, r. 131-143.
  • Mela Ahmedê Cizîrî, Dîwan Metnê Kurdî-Türkçe Terc. (Osman Tunç/Selman Dilovan), Nûbihar, Stenbol, 2009
  • Riyahî, Muhammed Emin, Osmanlı Topraklarında Fars Dili ve Edebiyatı, İnsan y., İstanbul, 1995
  • Seccadî, Seyid Abdulhamid Hayret-i, Şairan-i Kurd-i Parsîgu, Neşr-i Ehsan, Tahran, 1375.
  • Sefa, Zebîhullahê, Muxteserî Der Tarîxê Tehevvolê Nezm û Nesrê Parsî, Werger, Hasan Almaz, Nusha, Ankara, 2003
  • Şerefxan b. Şemseddîn Bidlîsî, Şerefname Tarixê Mufesselê Kurdistan, (Be ihtimamê V. Vilyamînof Zernof), İntişaratê Esatîr, Tehran, 1377.
  • Öz, Mustafa, “Rafiziler”, DİA, C. 34, 2007, r. 396-397.
  • Xaliqî, M. R. B., Şaxê Nebatê Hafiz, İnt. Zevvar, Tehran, 1382.
  • Varlî, Ebdullah, Dîwan û Jînewariya Ehmedê Xanî Yêd Mayîn, Sîpan, İstanbul, 2004.