Haşim ÖZDAŞ

7121

KÜRTÇE MEÂL-TEFSİR GELİŞİM SÜRECİ (KURMANCÎ ÖRNEĞİ)

Kürtçe Meâl-Tefsir Gelişim Süreci (Kurmancî Örneği) başlıklı bu makalede, yayınlanma tarihleri esas alınarak Kürtçenin Kurmancî lehçesinde yayınlanan tefsir ve meâller tanıtılacaktır. Kürtçe ilk meâl örnekleri, dönemin şartları gereği gazete ve dergilerde yayınlanmıştır. Daha sonraki dönemlerde ise tam meâller hazırlanmıştır. Kur'ân-ı Kerîm'in Kurmancî ilk tam meâli 1994'te, tam tefsir ise 1995'te yayınlanmıştır. 2000'li yıllardan günümüze kadarki zaman dilimi, Kürtçe tefsir ve meâl çalışmalarının yaygınlaştığı, nicelik ve nitelik bakımından pek çok ilerlemelerin kaydedildiği bir süreç olmuş ve o tarihten bu yana pek çok meâl ile geniş ve kapsamlı tefsir çalışmaları yayınlanmıştır

KURDISH MEANİNG-EXEGESİS DEVELOPMENT PROCESS (KURMANJI SAMPLE)

In this article that titled “Kurdish Meaning-Exegesis Development Process (Kurmanji Sample)”, will be introduced the exegesises and meanings published in Kurmanji dialect of Kurdish by basing on their delivery dates. The first meanings of the Kurdish examples, due to the conditions of that period, have been published in newspapers and magazines. In the following periods, complete meanings have been prepared. The first complete meaning of Qor'an in Kurmanji in 1994 and complete exegesis were published in 1995. The time frame, from the 2000s until the present, become a process that becoming widespread of Kurdish exegesis and meaning studies, in terms of quantity and quality getting a lot of ahead. Since then, many meanings and extensive and comprehensive exegesis works have been published
PDF

___

  • Afşin, Ahmet, Fevâîdu’d-Dîn Tefsîra Sûretê Yasîn, y.y., ts.
  • Bolelli, Nusrettin, Niyazi Beki (2009), Kur’ân-ı Kerîm Türkçe-Kürtçe Meâl-i İcmâli (Kısa ve Öz Anlamı), Tenvir Neşriyat, İstanbul.
  • Hilmî el-Qoğî, Mela Ehmed (2013), Tefsîr a Hîlmî (Sûretê Fatîhê u Beqere û çend âyetên Alê ’Îmrân), haz., Abdulkuddus Hîlmî (Yalçın), Bangaheq Yay., İstanbul.
  • Garsî Farqînî, Mele Muhammed, (Mehmet Demirdağ) (2003), Meala Fîrûz Şerha Qur’ana Pîroz, tsh.: Hafız Musa Turhan, Nûbihar Yay., İstanbul.
  • Gündüz, Molla Hüseyin Êsî, Molla Se‘id Girdarî (Said Yıldırım), Molla Muhammed Bêrkevanî (Mehmet Seyhan) (2014), Wergera Maneya Qur’ana Pîroz Ser Zimanê Kurdî, Redaksiyon Haşim Özdaş ve Lokman Ocakhanoğlu, 4. Baskı, Şûra Yayınları, İstanbul.
  • Hakkarî, Mela Muhammed (2011), Ronahiya Qur’ana Pîroz, Ravza Yayınları, İstanbul.
  • Keskin, Muhammed Şirin (2008), Tefsîra Şîrîn bi Ezmanê Kurdî, tsh.: Zeynülabidin Amedî, Diyarbakır Söz - Seyda Kitapevi, Diyarbakır.
  • Mehdi (Okçu) Licewî Amedî (2010), Beyanu’l-Kur’an bi Zimanê Kurdî, Seyda Kitapevi, Diyarbakır.
  • Özdaş, Haşim (2015), Kur’an’ın Kürtçe Çevirilerinde Karşılaşılan Problemler ‘Meala Fîrûz Şerha Qur’ana Pîroz’ Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi SBE, Danışman: Nurettin Turğay, Diyarbakır.
  • Sigêrî, İsmail (2008), Tefsîra Jiyan Ravekirina İsmail Sigêrî, ed.: İsmail Taha Şahin ve Şaban Kehî, Matbaatu Envarû Dicle, y.y.
  • Şoşikî, Mela Muhammed (2014), Tefsîra Qur’anê Nûra Qelban, Latinize eden Mela Muhemmedê Bêrkevanî, yayına haz. Mela Ebdusselamê Bêcirmanî, redak. Murad Celalî, Nûbihar Yay., İstanbul. Süreli Yayınlar
  • Azad, “Çend ayetin ji Qur’an a Mecîd”, Nûbihar, c. I, sayı. 1, 1992, s. 7-8; Nûbihar, c. I, sayı. 2, 1992, s. 8-9; Nûbihar, c. I, sayı. 3, 1992, s. 9-10; Nûbihar, c. I, sayı. 4, 1993, s. 7-8; Nûbihar, c. I, sayı. 5, 1993, s. 7-8; Nûbihar, c. I, sayı. 6, 1993, s. 5-8; Nûbihar, c. I, sayı. 7, 1993, s. 5-6.
  • Bedırhan, Kamran Alî Bedir-Xan, “Tefsîra Quranê” Hawar Kovara Kurdî (Hawar Kürtçe Dergi), Amadekar/haz., F. Cewerî (Weşanê Nûdem Sockholm 1998), c. II, sayı. 27, 1941, s. 685-686; c. II, sayı. 28, Mayıs 1941, s. 705-706; c. II, sayı. 29, Haziran 1941, s. 725- 726; c. II, sayı. 30, Temmuz 1941, s. 745-746; c. II, sayı. 31, Ağustos 1941, s. 765-766; c. II, sayı. 32, Eylül 1941, s. 785-786; c. II, sayı. 33, Ekim 1941, s. 805-806; c. II, sayı. 34, Ekim 1941, s. 825-826; c. II, sayı. 35, Kasım 1941, s. 845-846; c. II, sayı. 36, Aralık 1941, s. 865-866; c. II, sayı. 37, s. 885; c. II, sayı. 38, Ocak 1942, s. 905-906; c. II, sayı. 39, Şubat 1942, s. 925-926; c. II, sayı. 40, Şubat 1942, s. 941-942; c. II, sayı. 41, Mart 1942, s.
  • 957-958; c. II, sayı. 42, Nisan 1942, s. 973-974; c. II, sayı. 43, Mayıs 1942, s. 989-990; c. II, sayı. 44, Mayıs 1942, s. 1005-1007; c. II, sayı. 45, Haziran 1942, s. 1020-1021; c. II, sayı. 46, Temmuz 1942, s. 1035; c. II, sayı. 47, Temmuz 1942, s. 1043; c. II, sayı. 48, Ağustos 1942, s. 1051; c. II, sayı. 49, Eylül 1942, s. 1059; c. II, sayı.50, Ekim 1942, s. 1071; c. II, sayı. 51, Kasım 1942, s. 1079; c. II, sayı. 53, Mart 1943, s. 1107; c. II, sayı. 54, Mayıs 1943, s. 1115; c. II, sayı. 55, Haziran 1943, s. 1123; c. II, sayı. 56, Temmuz 1943, s. 1131; c. II, sayı. 57, Ağustos 1943, s. 1139.
  • …., “Tefsîra Quranê”, Roja Nû, 24.09.1945, s. 3; 08.10.1945, s. 2-3; 05.11.1945, s. 2; 26.11.1945, s. 2-3; 17.12.1945, s. 2-3; 14.01.1946, s. 2-3; 04.02.1946, s. 1-2; 25.02.1946, s. 2; 25.03.1946, s. 2; 13.05.1946, s. 1.
  • Ciwamêr, Muhsin (2003), “Ji Destpêkê Heya bi Îro Tefsîr û Mealên Kurdî”, Nûbihar, c. 8, sayı. 90, s. 48-62.
  • Kalewıcan, “Seydayê hêja Mele Evdirehmanê Liceyî Beydabayê Kurdan bû”, War (Araştırma-İnceleme Dergisi), sayı. 4, 1998, s. 83-87.
  • Newzat, Nurullah, “Der heqê Meala Qurana pîroz”, Nûbihar, c. IV, sayı. 47, Ağustos 1996, s. 20-21.
  • Nurullah, Newzat, “Der heqê Meala Qurana pîroz”, Nûbihar, c. IV, sayı. 47, 1996, s. 20- 21.
  • Pencînarî, Mela Muhyeddîn, “Derbarê Meala Qur’ana Pîroz de”, Nûbihar, c. VIII, sayı. 90, 2003, s. 31-38.
  • Turgay, Nurettin, “Müfessir Ali Turgay Hayatı, Eserleri ve Tefsirciliği”, Makalelerle Mardin IV Önemli Simalar Dini Topluluklar, Hazırlayan İbrahim Özcoşar, İstanbul 2007, s. 147-158.
  • Sırma, İhsan Süreyya (Mayıs 1997), “Paris Müslümanları Öksüz”, Yeni Dünya Dergisi, yıl. 4, sayı. 44, , s. 49.
  • Uçaman, Abdurrahman (1998), “Ji pozê qelema Mele Evdirehman jiyana wî”, War (Araştırma-İnceleme Dergisi), sayı. 4, s. 88-93.
  • Uluçay, Ömer (2008), “Kürtçe Kur’an Çevirisi”, Bîr (Araştırma-İnceleme Dergisi), sayı. 8, s. 174-183.
  • Varlı, Abdulah (1996), “Beréz kowara Nûbihar!”, Nûbihar, c. V, sayı. 49, s. 7-9.
  • Zinar, Zeynelabidîn (1996), “Bêxwêtiya rexneya Newzad Nurullah a di biwara şîroveya Qurana bi kurdî de”, Nûbihar, c. V, sayı. 50, s. 11-13.
  • Husein, Muhammed, (husein.muhammed@gmail.com), “kurtejiyan” ve “Qur’ana Pîroz”, Haşim Özdaş, (hasimozdas@gmail.com), 16.02.2015.
  • Amedî, Fikri Bozkurt, -Kürtçe meâlin yazarı- “Qur’ana Kerîm û Meala wê ya Kurdî adlı Kürtçe meâlin hazırlanması”, Diyarbakır, 10.04.2015.
e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: Şarkıyat Araştırmaları Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

KÜRTÇE MEÂL-TEFSİR GELİŞİM SÜRECİ (KURMANCÎ ÖRNEĞİ)

Haşim ÖZDAŞ

MERSİN’İN TARSUS İLÇESİNDE KONUŞULAN ARAP DİYALEKTİ (ZAMİR VE FİİL ÇEKİMİ BAĞLAMINDA İNCELEME)

Yusuf ÖZCAN

A POETIC ISLAMIC LAW BOOK IN KURDISH LITERATURE: RÎSALETU SEFÎNETU’L-EKRAD İLA SEBÎLİ’R-REŞAD/SEFÎNA KURDAN Jİ BO EHLÊ BAJAR Û GUNDAN BY MELA EBDULCELÎLÊ BOTÎ

Hayrullah ACAR

PERSIAN WRITING IN CLASSICAL LITERATURE: WEDA’Î SAMPLE

Hayrullah ACAR

ZEMAHŞERÎ'NİN el-KELİMU´N-NEVÂBİĞ ADLI ESERİN ŞERH VE TERCÜMELERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Hacı ÇİÇEK

OSMANLININ SON DÖNEMLERİNDE SİNCAR (SOSYAL VE İKTİSADİ DURUM)

- -