Pınar KARA, Evşen NAZİK, Öznur AKÇAYÜZLÜ, Ali Özcan GÜR

Sağlık Çalışanlarının Kadına Yönelik Şiddeti Tanımalarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi

Amaç: Araştırma, aile sağlığı merkezlerinde çalışan sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddeti tanımalarına ilişkin bilgidüzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı kesitsel nitelikteki çalışma, Kasım 2015-Mart 2016 tarihleri arasında Adana’da birToplum Sağlığı Merkezine bağlı 20 Aile Sağlığı Merkezi’nde çalışan ve katılmayı kabul eden 135 kişi (13 hemşire, 66hekim, 56 ebe) ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında; “Kişisel Bilgi Formu” ve “Hemşire ve Ebelerin Kadına YönelikŞiddet Belirtilerini Tanımalarına İlişkin Ölçek (HEKYŞBTÖ)”; analizinde SPSS 16.0 istatistik paket programı,değerlendirilmesinde; yüzdelik dağılımlar, t testi, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.Bulgular: Sağlık çalışanlarının yaş ortalamasının 45.33±7.69 (en düşük-en yüksek: 26-66), %62.2’sinin kadın ve %90.4’ününevli olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %48.9’unun hekim, %41.5’inin ebe, %9.6’sının hemşire olduğu, %97’sinin 5 yıldandaha fazla süredir çalıştığı saptanmıştır. Sağlık çalışanlarının %84.4’ünün mezuniyet öncesi, %83.7’sinin mezuniyet sonrasıkadına yönelik şiddet konusunda eğitim almadığı bulunmuştur. Katılımcıların %72.6’sının iş yaşamında kadına yönelik şiddetolgusu ile karşılaştığı, %55.1’inin ilgili kurumlara rapor etme/yasal süreçte, %24.5’inin öykü almada zorlandığı saptanmıştır.Sağlık çalışanlarının HEKYŞBTÖ toplam puan ortalaması 19.06±3.68, fiziksel belirtiler alt boyut puan ortalaması 8.07±1.68,duygusal belirtiler alt boyut puan ortalaması 10.99±2.66 olarak belirlenmiştir. HEKYŞBTÖ ile sağlık çalışanlarının sosyodemografik ve mesleki özellikleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05).Sonuç: Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan sağlık profesyonellerinin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımalarına ilişkinbilgi düzeylerinin kısmen yeterli olduğu saptanmıştır.

Determination of Knowledge Levels Associated with Recognition of Violence against Women of Health Professionals

Aim: The study was performed to determine of knowledge levels associated with recognition of violence against women of health professionals working in family health centers. Material and Methods: This descriptive cross-sectional study was conducted with 135 people (13 nurses, 66 physicians, 56 midwives) working in 20 Family Health Centers in Adana between November 2015 and March 2016. In data collection was used "Personal Information Form" and "Scale of Concerning Nurses and Midwives’ Recognition of Violence against Women (NMRVAWS). In data analysis, SPSS 16.0 statistical package program; evaluating percentile distributions, t test, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test. Results: It was determined that average age of health workers was 45.33±7.69 (min-max: 26-66), 62.2% was females and 90.4% was married. It was determined that 48.9% participants’ was physicians, 41.5% was midwives, 9.6% was nurses, 97% was working more than 5 years. It was found that 15.6% health workers’ was educated on pre-graduation, 16.3% on post-graduation violence against women. It was detected 72.6% had come across violence against women in business life, 51.1% reporting to related institutions / legal process and 24.5% have difficulty in taking women story. The total average score of NMRVAWS was 19.06±3.68, mean scores of physical symptoms subscale was 8.07±1.68, mean scores of emotional symptom subscale was 10.99±2.66. There was not statistically insignificant difference between NMRVAWS and socio-demographic and professional factors (p>0.05). Conclusion: The level of knowledge health professionals’ working in Family Health Centers is partially adequate about identifying violence against women.

PDF

___

1. Elmalı F, Erten ZK, Zincir H, Özen B, Balcı E. Hemşire ve Ebelerin Aile İçi Fiziksel Şiddete Bakış Açıları. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 20(1): 39-47.
2. Aba Yılda A, Karadağ Başar F. Sağlık Profesyonellerinin Aile İçi Şiddeti Tanılaması ve Yaklaşımlarının Belirlenmesi. STED. 2015; 24(4): 125-34.
3. Dişsiz M, Şahin NH. Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2008; 1(1): 51-8
4. Word Health Organization [Internet] Intimate Partner and Sexual Violence against Women [Cited: 2017 June 29]. Available from: http://www.who.int/mediacentre /factsheets/fs239/en/.
5. Şenol D, Yıldız S. Türk Tabipler Birliği.org [Internet]. Ankara: Kadına Yönelik Şiddet Algısı-Kadın ve Erkek Bakış Açılarıyla. Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları [Son güncelleme tarihi: 2013; Erişim tarihi: 30 Ocak 2018]. Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/kutuphane /siginmacirpr.pdf.
6. Hacettepe. edu.tr [Internet]. Ankara: Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması [Son güncelleme tarihi: 2013; Erişim tarihi: Ocak 2018]. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA -TRAnaRaporKitap26Mart.pdf.
7. Krahe B. Violence against Women. Curr Opin Psychol. 2018; 19: 6-10.
8. Öztürk Ö, Öztürk Ö, Tapan B. Kadına Yönelik Şiddetin Kadın ve Toplum Sağlığı Üzerine Etkileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2016; 3(4): 139-44.
9. Şimşek H. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2011; 25(2): 119-26.
10. Tetikcok R, Ozer E, Cakir L, İscanlı MD, Cankaya S, Ozer F. Violence towards Women is a Public Health Problem. Journal of Forensic and Leq Med. 2016; 44: 150-7.
11. Koyun A, Taşkın L, Terzioğlu F. Yaşam Dönemlerine Göre Kadın Sağlığı ve Ruhsal İşlevler: Hemşirelik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011; 3(1): 67-99.
12. Kadınınstatüsü.aile.gov.tr [Internet]. Ankara: Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2016- 2020 [Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018]. Erişim adresi: https://kadininstatusu.aile.gov.tr/uploads/pages/dagiti mda-olan-yayinlar/kadina-yonelik-siddetle-mucadeleulusal-eylem-plani-2016-2020-icin-tiklayiniz.pdf.
13. Feder G, Ramsay J, Dunne D, Rose M, Arsene C, Norman R, et al. How Far Does Screening Women for Domestic (Partner) Violence in Different Health-Care Settings Meet Criteria for a Screening Programme? Systematic Reviews of Nine UK National Screening Committee Criteria. Health Technology Assessment. 2009; 13(16): iii-iv, xi-xiii, 1-113, 137-347. doi: 10.3310/hta13160.
14.Bonomi AE, Anderson ML, Rivara FP, Thompson RS. Health Care Utilization and Costs Associated with Physical and Nonphysical-Only Intimate Partner Violence. Health Serv Res. 2009; 44(3): 1052-67.
15.Richardson J, Coid J, Petruckevitch A, Chung WS, Moorey S, Feder G. Identifying Domestic Violence: Cross Sectional Study in Primary Care. BMJ. 2002; 324(7332): 274-7.
16. Yavuz S, Aşırdizer, M. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Polikliniği’ne Başvuran Aileiçi Şiddete Maruz Kalmış Kadın Olgularının Analizi. Adli Tıp Dergisi. 2009; 23(1): 15-23.
17. Şahin EM, Yetim D, Güleç Öyekçin D. Edirne’de Kadına Yönelik Eş Şiddet Yaygınlığı ve Kadınların Şiddete Karşı Tutumları. Cumhuriyet Tıp Dergisi. 2012; 34(1): 23-32.
18. Saglıkbakanligi.gov. tr [Internet]. Birimler [Erişim tarihi: 22 Ocak 2018]. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/birimler.html.
19. Gömbül Ö. Hemşirelerin Ailede Kadına Eşi Tarafından Uygulanan Şiddete ve Şiddette Mesleki Role İlişkin Tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi (HEMAR-G). 2000; 2(1): 19-32.
20. Turktabiplerbirligi.gov.tr [Internet]. Hekimlerin Yasal Sorumlulukları [Erişim tarihi: 23 Ocak 2018]. Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/eweb/adli/1.html.
21.Çatak Taşkıran A. dl.handle.net [Internet]. Birinci Basamakta Çalışan Hekim, Ebe ve Hemşirelerin Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Tanıma ve Bildirim Konusundaki Tutum ve Davranışları [Son güncelleme tarihi: 2015; Erişim tarihi: 30 Ocak 2018]. Erişim adresi: http://hdl.handle.net/11499/735.
22. Sarıbıyık M. Malatya Merkez Sağlık Ocaklarında Çalışan Hekim, Hemşire ve Ebelerin Şiddet Deneyimleri ve Kadına Yönelik Şiddetle İlgili Tutum ve Davranış Düzeyleri [Yüksek Lisans Tezi]. Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı; 2012.
23. Yayla İD. Hekim ve Hemşirelerin Kadına Yönelik Şiddet İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranış Düzeyleri [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2009.
24.Baysan Arabacı L, Karadağlı A. Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımalarına İlişkin Ölçek Geliştirme. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2006; 16(2): 101-12.
25. Garcia-Moreno C, Hegarty K, d’Oliveira AFL, KoziolMcLain J, Colombini M, Feder G. The health-systems response to violence against women. Lancet. 2015; 385(9977): 1567-79. doi: 10.1016/S0140- 6736(14)61837-7.
26.Christofides N, Silo Z. How Nurses’ Experiences of Domestic Violence Influence Service Provision: Study Conducted in North-West Province South Africa. Nursing & Health Sciences. 2005; 7(1): 9-14.
27. Şener N, Uncu F. Knowledge Levels of Nurses and Midwives Working in Family Practice about Violence to Woman. J Nurs Care. 2017; 6(4): 103.
28. Kıyak S, Akın B. Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Konusunda Bilgi ve Tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2010; 12(2): 5-16.
29. Sabancıoğulları S, Taşkın Yılmaz F, Ar E, Çakmaktepe G. Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete ve Şiddette Mesleki Role İlişkin Tutumları, Benlik Saygıları ve Etkileyen Faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016; 13(1): 35-43.
30. Kanbay Y, Işık E, Yavuzaslan M, Keleş S. Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili Görüş ve Tutumlarının Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 1(2): 107- 11.
31. Kahyaoğlu Süt H, Akyüz P. Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımaya İlişkin Bilgi Düzeyleri. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi (JACSD). 2016; 6(2): 1-15.
32. Gutmanis I, Beynon C, Tutty L, Wathen CN, MacMillanet HL. Factors Influencing Identification of and Response to Intimate Partner Violence: A Survey of Physicians and Nurses. BMC Public Health. 2007; 7(12): 1-11.
33. Frank E, Elon L, Saltzman LE, Houry D, McMahon P, Doyle J. Clinical and Personal Intimate Partner Violence Training Experiences of U.S. Medical Students. Journal of Women’s Health. 2006; 15(9): 1071-9.
34. Othman S, Azmi N, Adenan M. Domestic Violence Management in Malaysia: A Survey on the Primary Health Care Providers. Asia Pacific Family Medicine. 2008; 7(2): 1-8.
35. Orhan AS, Gölbaşı Z. Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında Çalışan Sağlık Personelinin Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Konusundaki Görüş ve Uygulamaları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2011;13(2): 21-32.
36. Moore ML, Zaccaro D, Parsons LH. Attitudes and Practices of Registered Nurses toward Women Who Have Experienced Abuse/Domestic Violence. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 1998; 27(2): 175-82.