Doğum Ağrısının Yönetiminde Nonfarmakolojik Yöntemlerin Etkinliğini Değerlendiren Lisansüstü Tez Çalışmalarının İncelenmesi

Amaç: Bu çalışma, Türkiye’de nonfarmakolojik yöntemlerin doğum ağrısı üzerindeki etkisini değerlendirmek üzereyapılmış lisansüstü tez çalışmalarının incelenmesi amacıyla doküman analizi yöntemi kullanılarak yapılmıştır.Gereç ve Yöntemler: Lisansüstü tezlere ulaşmak için “doğum ağrısı”, “nonfarmakolojik yöntemler” ve “ağrı yönetimi” anahtarkelimeleri kullanılarak Türkiye Ulusal Tez Veri Tabanı’nda tarama yapılmıştır. Nonfarmakolojik Yöntemlerin doğum ağrısıüzerindeki etkisini değerlendiren 19 teze ulaşılmıştır. Ulaşılan tezler doküman analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir.Bulgular: Tezler 1996-2017 tarihleri arasında yapılmış olup, 11’i yüksek lisans, yedisi doktora ve biri tıpta uzmanlıktezidir. Tezler çoğunlukla Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim dalında, doçent doktor danışmanlığında,Atatürk Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinde yapılmıştır. Tezlerin 14’ünün tam metnineulaşılabilirken beş tezde erişim kısıtlıdır. İncelemeye dâhil edilen tezlerin tümü kontrol gruplu deneysel araştırmalardır.Nonfarmakolojik yöntemler tezlerin tamamında doğum eyleminin birinci evresinde uygulanmıştır. Kullanılannonfarmakolojik yöntemler incelendiğinde iki tezde sıcak uygulama, iki tezde buz uygulaması, bir tezde masajla birlikteakupressür, üç tezde akupressür, bir tezde aromaterapi, bir tezde ekspressif dokunma, bir tezde TENS, bir tezderefleksoloji, bir tezde nefes egzersizleri ve bir tezde solunum ve tensel uyarılma teknikleri kullanılmıştır. İncelenentezlerin sonuçlarına göre; sıcak uygulama ile masaj, akupressür, aromaterapi, ekspressif dokunma, TENS, refleksoloji,nefes egzersizleri, solunum ve tensel uyarılma tekniklerinin doğum eyleminde ağrı algısını azalttığı bulunmuştur.Sonuç: Doğumda nonfarmakolojik yöntemlerin doğum ağrısı üzerindeki etkisini inceleyen lisansüstü tez çalışmalarınağırlıklı olarak 2000’li yıllardan sonra, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim dalında, doçent doktordanışmanlığında yapıldığı, tezlerin sonuçlarına göre buz ile masaj uygulaması dışındaki tüm yöntemlerin doğum ağrısınıazaltmada etkili oldukları görülmüştür.

Examination of Postgraduate Thesis Studies Assessing the Effectiveness of Non-Pharmacological Methods in the Management of Labor Pain

Aim: This study was conducted to examine postgraduate studies assessing the effect of non-pharmacological methods on labor pain in Turkey by using document analysis method. Material and Methods: To access postgraduate theses, “labor pain”, “non-pharmacological methods” and “pain management” keywords were used while scanning at the Database of National Thesis Center of Turkey. Nineteen studies assessing the effect of non-pharmacological methods on labor pain were reached. The theses were examined using document analysis method. Results: The theses were written between 1996 and 2017, 11 of them are master’s thesis, 7 of them are doctoral thesis and 1 of them is medical speciality thesis. The theses were mostly performed in Atatürk University, Marmara University and Istanbul University in the field of obstetrics and gynecology nursing in the counseling of associate professor. The accessibility of the five theses is limited, as the full text of 14 theses can be reached. All the theses examined are experimental studies with control groups. Non-pharmacological methods have been applied in the first phase of labor in all theses. When the non-pharmacological methods used are examined, it has been observed that hot application in two theses, ice application in two theses, acupressure with massage in one thesis, acupressure in three theses, aromatherapy in one thesis, expressive touch in one thesis, TENS in one thesis, reflexology in one thesis, breathing exercises in one thesis, breathing and tactile stimulation techniques in one thesis have been used. According to the results of theses examined, massage with hot application, acupressure, aromatherapy, expressive touch, TENS, reflexology, breathing exercises, breathing and tactile stimulation techniques have been found to reduce pain perception during labor. Conclusion: Postgraduate thesis studies examining the effect of non-pharmacologic methods on labor pain have been carried out mainly in the field of obstetrics and gynecology nursing, in the counseling of associate professor after 2000s. According to the results of these theses, it is seen that all methods except ice massage are effective in decreasing the labor pain.

PDF

___

1. Berkiten Ergin A, Kömürcü N. Doğum ağrısında farmakolojik olmayan yöntemlerin kullanımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2009; 6(2): 29-35.
2. Sever N. Doğum ağrısının azaltılmasında transkutanöz elektriksel sinir uyarımı uygulamasının etkinliğinin değerlendirilmesi [Doktora Tezi]. Ankara: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
3. ElFattah AH, Metwaly S, Khedr N. Outcomes of foot reflexology on the pain and certain features of the labor for the primiparous women. Life Sci J. 2015; 12(6): 206-16.
4. Uçar T, Gölbaşı Z. Nedenleri ve sonuçlarıyla doğum korkusu. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 4(2): 54-8.
5. Rathfisch, G. Doğal doğum felsefesi. Nobel Tıp Kitabevleri; 2012.
6. İpek A. Doğum eyleminde alt sırt bölgesine uygulanan derisel terapi yöntemlerinin doğum ağrısı algısına ve doğumun süresine etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
7. Gönenç İM. Doğum ağrısının yönetiminde kullanılan nonfarmakolojik yöntemlerden masaj ve akupressür’ün algılanan doğum ağrısına, gebenin anksiyetesine ve maliyete etkisi [Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
8. Nwanodi OB. Labor pain treated with acupuncture or acupressure. Chinese Medicine. 2016; 7(4): 133-52. http://dx.doi.org/10.4236/cm.2016.74014.
9. Sabuncu N, Akça AF. Klinik Beceriler. Sabuncu N, Akçay AF, editör. Ağrı Ağrıya Yönelik Uygulamalar ve Hasta Bakımı. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi; 2011.
10. Avcıbay B, Alan S. Doğum ağrısı kontrolünde nonfarmakolojik yöntemler. Mersin Üniv Sağlık Bilim Derg. 2011; 4(3): 18-24.
11. Karabulutlu Ö. Doğum ağrısı kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik yöntemler. Caucasian Journal of Sciencetley. 2014; 1(1): 43-50.
12. Karabulut H. Doğum eyleminde aromaterapinin etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
13. Yılar Z. Ayak refleksolojisinin doğum ağrısına ve doğum eyleminin süresine etkisi [Doktora Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
14. Yeşilçiçek Çalık K. Doğum eyleminde SP6 noktasına uygulanan basının gebelerde algılanan doğum ağrısına ve doğum eyleminin süresine etkisi [Doktora Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
15. Mamuk R, Davas NĠ. Doğum ağrısının kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik gevşeme ve tensel uyarılma yöntemleri. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2010; 44(3): 137-44.
16. Taşçı E, Sevil Ü. Doğum ağrısına yönelik farmakolojik olmayan yaklaşımlar. Genel Tıp Dergisi. 2007; 17(3): 181-6.
17.Çalık KY. Doğum eyleminde SP6 noktasına uygulanan basının gebelerde algılanan doğum ağrısına ve doğum eyleminin süresine etkisi [Doktora Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
18. Hamlacı Y. LI4 noktasına uygulanan akupresürün doğum eyleminde algılanan doğum ağrısına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
19. Mucuk S. LI4 ve Sp6 akupunktur noktasına yapılan uyarının doğum ağrısı ve süresine etkisi [Doktora Tezi]. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
20. Yıldırım E. Doğumun Birinci Evresinde Elde Bulunan Kalın Bağırsak 4 Bölgesine Uygulanan Buz Basısının Doğum Ağrısı ve Sürecine Etkisinin Belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
21. Öztürk H. Gebelerde algılanan doğum ağrısının azaltılmasında ele uygulanan buz masajı etkisinin incelenmesi [Doktora Tezi]. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
22. Mamuk R. Vajinal doğumun ikinci aşamasında perineye sıcak uygulama yapmanın perine bütünlüğüne ve ağrıya etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
23. Erenoğlu R. Ekspressif dokunmanın doğum ağrısı ve anne memnuniyetine etkisi [Doktora Tezi]. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
24. Yıldırım G. Doğum eyleminde uygulanan solunum ve tensel uyarılma tekniklerinin gebenin doğum ağrısını algılamasına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2001.
25.Çayır Y. Normal doğumda nefes egzersizlerinin doğum travayına etkisi [Uzmanlık Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2016.
26. Gök Metin Z, Özdemir L. Romatoid artritte ağrı ve yorgunluğun yönetiminde aromaterapi ve refleksolojinin kullanımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016; 13(1): 44-9.
27. Öztürk R, Sevil Ü. Refleksolojinin kadın sağlığı üzerine etkisi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi. 2013; 2013(8): 87-100.
28. Hanjani SM, Tourzani ZM, Shogh M, Ahmadi G. Effect of foot reflexology on pain intensity and duration of labor on primiparou. Koomesh. 2013; 14(2): 166-71.
29. Mirzaei FP, Kaviani M, Jafari P. Effect of foot reflexology on duration of labor and severity of firststage labor pain. The Iranian Journal of Obstetrics Gynecology and Infertility. 2010; 13(1): 27-32.
30. Yüceer S. Torakotomi sonrası uygulanan transkütan elektriksel sinir stimülasyonunun ağrı üzerine etkisi [Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
31. Santana LS, Silva Gallo RB, Jorge Ferreira CH, Duarte G, Quintana SM, Marcolin AC. Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) reduces pain and postpones the need for pharmacological analgesia during labour: A randomised trial. J Physiother. 2016; 62(1): 29-34. doi: 10.1016/j.jphys.2015.11.002.
32.Chao AS, Chao A, Wang TH, Chang YC, Peng HH, Chang SD, et al. Pain relief by applying transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) on acupuncture points during the first stage of labor: A randomized double-blind placebo-controlled trial. Pain. 2007; 127(3): 214-20.
33. Dowswell T, Bedwell C, Lavender T, Neilson JP. Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) for pain management in labour. Cochrane Database Syst Rev. 2009; 15(2): CD007214. doi: 10.1002/14651858.CD007214.pub2.
34. O’Sullivan G. Non-neuraxial analgesia during labour. Anaesthesia & Intensive Care Medicine. 2010; 11(7): 270-3.
35. Kiecolt-Glasera JK, Graham JE, Malarkey WB, Porter K, Lemeshow S, Glaser R. Olfactory influences on mood and autonomic, endocrine, and immune function. Psychoneuroendocrinology. 2008; 33(3): 328-39. doi:10.1016/j.psyneuen.2007.11.015.
36.Burns E, Blamey C, Ersser SJ, Lloyd AJ, Barnetson L. The use of aromatherapy in intrapartum midwifery practice an observational study. Complement Ther Nurs Midwifery. 2000; 6(1): 33-4.
37. Kaviani M, Maghbool S, Azima S, Tabaei MH. Comparison of the effect of aromatherapy with Jasminum officinale and Salvia officinale on pain severity and labor outcome in nulliparous women. Iran J Nurs Midwifery Res. 2014; 19(6): 666-72.
38. Luo T, Huang M, Xia H, Zeng Y. Aromatherapy for Laboring Women: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Open Journal of Nursing. 2014; 4(3): 163-8. http://dx.doi.org/10.4236/ojn.2014.43021.
39.Burns E, Zobbi V, Panzeri D, Oskrochi R, Regalia A. Aromatherapy in childbirth: a pilot randomised controlled trial. BJOG. 2007; 114(7): 838-44
40. Mafetoni RR, Shimo AKK. The effects of acupressure on labor pains during child birth: randomized clinical trial. Rev. Latino-Am. Enfermagem. 2016; 24: e2738 DOI: 10.1590/1518-8345.0739.2738.
41. Kashanian M, Shahali S. Effects of acupressure at the Sanyinjiao point (SP6) on the process of active phase of labor in nulliparas women. The Journal of MaternalFetal and Neonatal Medicine. 2010; 23(7): 638-41.
42. Sehhatie-Shafaie F, Kazemzadeh R, Amani F, Heshmat R. The effect of acupressure on sanyinjiao and hugo points on labor pain in nulliparous women: A Randomized Clinical Trial. Journal of Caring Sciences. 2013; 2(2): 123-9. doi:10.5681/jcs.2013.015.
43. Kaviani M, Ashoori M, Azima S, Rajaei Fard AR, Hadian Fard MJ. Comparing the effect of two methods of acupressure and ice massage on the pain, anxiety levels and labor length in the point LI-4. Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences. 2012; 20(2): 220-8.
44. Salehian T, Safdari Dahchechmeh F, Alavi A, Rahimi Madideh M. Effects of acupressure at the sanyinjiao point (SP6) on labor pain and duration of delivery in nulliparous women. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 2010; 12(4): 8-14.
45. Hamidzadeh A, Shahpourian F, Jamshidi Orak R, Sadat Montazeri A, Khosravi A. Effects of LI4 acupressure on labor pain in the first stage of labor. Journal of Midwifery &Women’s Health. 2012; 57(2): 133-8.
46. Hajiamini Z, Masoud SN, Ebadi A, Mahboubh A, Matin AA. Comparing the effects of ice massage and acupressure on labor pain reduction. Complement Ther Clin Pract. 2012; 18(3): 169-72. doi: 10.1016/j.ctcp.2012.05.003.
47. Taavoni S, Abdolahian S, Haghani H. Effect of Sacrum-Perineum Heat Therapy on Active Phase Labor Pain. Client Satisfaction: A Randomized, Controlled Trial Study. Pain Medicine. 2013; 14(9): 1301-6.
48. Fahami F, Behmanesh F, Valiani M, Ashouri E. Effect of heat therapy on pain severity in primigravida women. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2011; 16(1): 113-6.
49. Dahlen HG, Homer CS, Cooke M, Upton AM, Nunn RA, Brodrick BS. Soothing the ring of fire: Australian women's and midwives experiences of using perineal warm packs in the second stage of labor. Midwifery. 2009; 25(2): 39-48.
50. Simkin P, Boldig A. Update on nonpharmacologic approaches to relieve labor pain and prevent suffering. Journal Midwifery Women’s Health. 2004; 49(6): 489- 504.
51.Ranjbaran M, Khorsandi M, Matourypour P, Shamsi M. Effect of massage therapy on labor pain reduction in primiparous women: a systematic review and meta‑analysis of randomized controlled clinical trials in Iran. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2017; 22(4): 257-61.