HATİCE HARMANCI, Serap TAYCAN ERDOĞAN, Feryal ÇELİKEL ÇAM, Hatice ÜNALDI KARAER, SEMİHA GÜLSÜM KURT

Tek doz olanzapin İle gelişen ölümcül nöroleptik malign sendrom: Bir olgu sunumu

Tek doz olanzapin ile gelişen ölümcül nöroleptik malign sendrom: Bir olgu sunumu Nöroleptik malign sendrom (NMS), nöroleptiklerle yapılan tedavi sonrasında ortaya çıkabilen, bilinç değişikliği, yüksek ateş, otonomik işlevlerde bozulma ve kas rijiditesi belirtileri ile kendini gösteren, nadir, fakat ölüm olasılığı bulunan idiosenkratik bir reaksiyondur. Genellikle tedavinin başlangıç aşamasında, kullanılan ilaç dozunun arttırıldığı ya da ikinci bir ilacın başlandığı dönemlerde ortaya çıkmaktadır. NMS için çeşitli risk faktörleri belirlenmekle birlikte, etiyolojisi tam olarak bilinmemektedir. NMS ile ilişkili mortalite ve morbidite erken tanı, kullanılan nöroleptiklerin kısa sürede kesilmesi ve agresif bir tedavi ile azaltılabilir. Bu vaka bildiriminde, tek doz olanzapin kullanımının ardından otonomik işlevlerde belirgin bozulma ve ateş yüksekliği olmaksızın NMS belirtileri gösteren bir şizofreni hastası tartışılacaktır. Hastanın bilinç kaybı, distoni, idrar ve gaita inkontinansı belirtileri devam etmiş ve hasta 6 ay sonra kardiyopulmoner arest sonucu kaybedilmiştir.

Single dose olanzapin-induced fatal neuroleptic malignant syndrome: a case report

Neuroleptic malignant syndrome (NMS) is an uncommon but potentially fatal idiosyncratic reaction characterized by the development of altered consciousness, hyperthermia, autonomic dysfunction, and muscular rigidity on exposure to neuroleptic medications. NMS commonly develops during the initial phases of treatment, when the drug dose is being stepped up, or when a second drug is introduced. Although various risk factors have been proposed, the exact etiology is unknown. The mortality and morbidity associated with NMS can be decreased with early recognition, early discontinuation of the neuroleptics and aggressive treatment. In this case report, a schizophrenia patient who developed NMS without hyperthermia and obvious autonomic dysfunction after single use of olanzapine will be discussed. His symptoms of loss of consciousness, dystonia and urinary and fecal incontinence continued and 6 months later, he died due to cardiopulmonary arrest.

PDF

___

1. Delay J, Deniker P. Drug-Induced Extrapyramidal Syndromes: Diseases Of The Basal Ganglia. In: Vinken PJ, Bruyn GW (editors). Handbook Of Clinical Neurology. Amsterdam: North- Holland Publishing Co, 1968, 248-66.
2. Köroğlu E, Güleç C. Temel Psikiyatri Kitabı. 2. Baskı, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2007:699-701.
3. Srivasta A, Borkar AH, Chandak S. Olanzapine-induced neuroleptic malignant syndrome in a patient with paranoid schizophrenia. Psychiatry Clin Neurosci 2009; 63:119-121.
4. Güleç F, Yüceyar N, Şirin H, Kocaman A, Kumral E. Fatal bir hipermetabolik sendrom: Akut dopamin eksikliği sendromu. J Neurol Sci Turk 2007; 13:318-325.
5. Doğan N, Kürşad H, Erdem AF, Kızılkaya M. Nöroleptik malign sendromda nadir etyolojik faktörler ve klinik seyir. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi 2003; 35:23-26.
6. Tomruk NB, Poyraz BÇ, Kılıç A, Karşıdağ Ç, Alpay N. Uzun süreli antipsikotik tedavi sırasında nöroleptik malign sendrom: Olgu sunumu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010; 23:142-144.
7. Canbek Ö, Sevim ME, Öncü F, Soysal H. Nöroleptik malign sendrom: Bromokriptin ile tedavi edilen bir olgu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010; 23:210-214.
8. Kamışlı Ö, Özcan Ö, Kaplan Y, Özcan C. Ergen hastada aripiprazole bağlı nöroleptik malign sendrom: Bir olgu sunumu. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47:260-262.
9. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fourth Ed., Text Revision. APA, Washington DC: American Psychiatric Association, 2000.
10. Peiris DT, Kuruppuarachchi K, Weerasena LP, Seneviratne SL, Tilakaratna YT, De Silva HJ, Wijesiriwardena B. Neuroleptic malignant syndrome without fever: a report of three cases. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2000; 69:277-278.
11. Angelopoulos P, Markopoulou M, Kyamidis K, Bobotas K. Neuroleptic malignant syndrome without fever after addition of oxcarbazepine to long-term treatment with amisulpride. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30:482-484.
12. Orhan FÖ, Zincirci B, Öksüz H, Bayır A, Karaaslan MF. Nöroleptik malign sendrom: Tedaviye sertralin eklenmesi sonrası ortaya çıkan bir olgunun sunumu. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2007; 17:30-33.
13. Suh H, Bronson B, Martin R. Neuroleptic malignant syndrome and low-dose olanzapine. Am J Psychiatry 2003; 160:4.
14. Malhotra AK, Litman RE, Pickar D. Adverse effects of antipsychotic drugs. Drug Saf 1993; 9:429-436.
15. White DA, Robins AH. An analysis of 17 catatonic patients diagnosed with neuroleptic malignant syndrome. CNS Spectr 2000; 5:58-65.
16. Yumru M, Haluk AŞ, Cansel N, Özen ME, Kandemir H. Nöroleptik malign sendrom ve nöropsikiyatrik sekelleri: Geriye dönük bir araştırma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2006; 16:31-34.
17. Kalenderoğlu A, Cansel N, Selek S, Savaş HA. Tek doz olanzapin enjeksiyonu uygulaması sonrası gelişen nöroleptik malign sendrom: Olgu sunumu. Klinik Psikiyatri 2006; 9:99-102.
18. Neu P. Seyfert S, Brockmöller J, Dettling M, Marx P. Neuroleptic malignant syndrome in a patient with succinic semialdehyde dehydrogenase deficiency. Pharmacopsychiatry 2002; 35:26-28.
19. Altındağ A, Yanık M, Nebioğlu M. Mental retardasyonu olan iki kardeşte nöroleptik malign sendrom. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004; 14:150-153.
20. Toffler I. Olanzapine and neuroleptic malignant syndrome. Psychosomatics 2002; 43:6.
21. Turan M, Kucur R. Nöroleptik malign sendrom ve mental retardasyon: İki olgu sunumu. Klinik Psikiyatri 2001; 4:134-137.
22. Fujino Y, Tsuboi Y, Shimoli E, Takahashi M, Yamada T. Progressive cerebellar atrophy following acute antidepressant intoxication. Rinsho Shinkeigaku 2000; 40:1033-1037.
23. Chandran M, El-Shazly M. Catatonia, Neuroleptics and brain damage: A case report. J Psychopharmacol 2009; 23:223-226.
24. Karamustafalıoğlu N, Tomruk N, Alpay N. Şizofrenide cinsiyet faklılıkları: Bir gözden geçirme. Düşünen Adam Psikiyatri ve Norolojik Bilimler Dergisi 1998; 11:22-32.
25. Suzuki A, Kondo T, Otani K, Mihara K, Yasui-Furukori N, Sano A, Koshiro K, Kaneko S. Association of the TaqI A polymorphism of the dopamine D(2) receptor gene with predisposition to neuroleptic malignant syndrome. Am J Psychiatry 2001; 158:1714-1716.
26. Adityanjee, Sajatovic M, Munshi KR. Neuropsychiatric sequelae of neuroleptic malignant syndrome. Clin Neuropharmacol 2005; 28:197-204.
27. Arkonaç O, Erkoç Ş. Nöroleptik malign sendromu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 1988; 2:36-41.
28. Lee S, Merriam A, Kım TS, Lıeblıng M, Dıckson DW, Moore GRW. Cerebellar degeneration in neuroleptic malignant syndrome: neuropathologic findings and review of the literature concerning heat-related nervous system injury. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1989; 52:387-391.
29. Koponen H, Repo E, Lepola U. Long-term outcome after neuroleptic malignant syndrome. Acta Psychiatr Scand 1991; 84:550-551.
30. Nielsen J, Bruhn AM. Atypical neuroleptic malignant syndrome caused by olanzapine. Acta Psychiatr Scand 2005; 112:238-240.