Multipl sklerozda seyir özellikleri. 420 olgunun klinik analizi
Amaç: Türk Multipl Sideroz (MS) populasyonunda hastalığın seyir özelliklerini saptamak. Gereç ve yöntem: Bu çalışmaya 420 MS hastası alınmıştır. Bulgular: Hastaların % 75'i relapsing-remitting, %12,8'i sekonder progresif, %7,4'ü primer progresif, %1,1'i relapsing-progresif ve %3,4'ü stabil seyir göstermekteydi. Kadın hastalar için ortalama hastalık başlangıç yaşı 29,109$\pm$,01 yıl, erkekler için ise 29,8±9,74 yıldı. Hastaların %4,4'ünde MS 16 yaşından önce ortaya çıkmış, %37,4'ünde ilk atak 17-29 yaş arasında, %44,3'ünde 30-49 yaş arasında, %1,7'sinde ise 50 yaşından sonra görülmüştür. En sık başlangıç semptomları motor (%45), duysal (%43,1) semptomlarla beyinsapı (%32,5), optik sinir (%29,4), serebellum (%17,7) ve mesane (%8,2) tutulumuna ilişkin semptomlardır. Ortalama hastalık süresi 10,9+12,7 yıl olarak bulundu. 15 yıllık izlem döneminde hastaların %15,4'ünde EDSS ile saptanan özürlülük düzeyi 6'ya ve %5,4'ü 7'ye ulaştı, l yıllık atak sıklığı hastaların %85'inde l'den az, %14,6'sında l ile 2 arasındaydı. Hastaların %4,7'sine immünomodülatör tedavi uygulanmıştı. Başlangıç semptomları, başlangıç yaşı, cinsiyet ve klinik seyir arasında anlamlı bağıntı bulunmadı. Sonuç: Elde edilen bulgular, Avrupa ve Amerika seyir çalışmalarının sonuçlarıyla koşutluk göstermektedir. Hastaların yaklaşık üçte biri 10 yılın sonunda hala ambulatuvardır
Survey of multipl sclerosis: Clinical analysis of 420 patients
Objective: To establish the features of survey in a Turkish Multiple Sclerosis (MS) population Material and method: Four hundred-twenty MS patients were included in this study. Results: 75 % had relapsing-remitting course, 12.8 % had secondary progressive course, 7.4 % had primary progressive disease, 1.1 % had relapsing-progressive course and 3.4 % of patients were stable. The mean age at onset was 29.10±9.01 years for female patients and 29.8$\pm$9.74 years for male patients. Four point four percent of patients developed MS before 16 years of age, 37.4 % of patients had first attack between 17 and 29, 44.3 % had initial symptoms between 30 and 49, 1.7 % had first attack after 50 years of age. The most common initial symtoms were motor (45 %), sensory (43.1 %), brainstem (32.5 %), optic neuritis (29.4 %), cerebellar (17.7), bladder symptoms (8.2 %). Mean duration of MS was 10.9İ12.7 years. In 15 years follow-up period 15.4% of patient reached the disability level 6, and 5.4 % reached the disability level 7. Relapse rate per year was less than 1 in 85.4 % patients and 1 or 2 in 14.6 % of patients. Four point seven percent of patients had disease modifying threapy. There was no significant correlation between initial symptoms, age at onset, gender and clinical course. Conclusion: Survey results were similar to those Europens' and Americans'. One third of patients were found to be ambulatory after 10 years.