TÜRK HUKUKUNDA ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR PAYINDA İMTİYAZ

Anonim şirketlerde kâr payı alma hakkı pay sahiplerinin mali haklarındandır. Pay sahipleri kâr payı hakkından oransallık ilkesi uyarınca yararlanırlar. Oransallık ilkesine tabi tüm haklarda olduğu gibi, esas sözleşmeye hüküm konularak kâr payında da imtiyaz tanınması mümkündür. Kâr payında imtiyaz, şirket sözleşmesine konulacak bir hükümle, kâr payı konusunda bazı payların diğerlerine göre üstün hale getirilmesi ile tanınır. Bu imtiyaz genellikle; kârdan öncelikle yararlanabilmek, kârdan daha yüksek oranda pay alabilmek, kârdan birikimli yöntemle yararlanmak ve kâra tekrar katılmak modelleriyle oluşturulur. Sayılanlar dışında farklı bir modelle kâr payı imtiyazı oluşturulmasının önünde engel yoktur. Anonim şirkette kâr payında imtiyazlı paylar bulunması durumunda, kâr payı dağıtımı sırasında imtiyaza ilişkin esas sözleşme hükümleri uygulama alanı bulur. Kâr payında imtiyazın modeline göre kâr payı dağıtımı farklılık gösterir. Bununla birlikte, Türk Ticaret Kanunu’nda ve Sermaye Piyasası Kanunu’nda kâr payı dağıtımı konusunda emredici düzenlemeler yer almaktadır. Bu emredici hükümler, imtiyaza ilişkin esas sözleşme hükümlerine nazaran öncelikle uygulanırlar.

PRIVILEGE IN DIVIDEND IN JOIN STOCK CORPORATIONS IN TURKISH LAW

Dividend is one of the financial right of shareholders in join stock corporations. Shareholders can benefit dividend according to the principle of proportionality. As all rights that according to the principle of proportionality, privileges can be estabilished in dividend. The privilege in dividend is the provision to be put in the company contract, and to make some shares superior in terms of the others. This privilege is usually created by prior preferred stock, preference preferred stock, cumulative preferred stock and reparticipate the dividend models. It is also possible to create a privilege in dividend with a different model. In the case of a joint stock company having privileged shares in dividend, the provisions of the articles of the company contract are used. Dividend distribution differs according to the model of privilege in dividend. The Turkish Commercial Code and the Capital Market Code contain imperative regulations on distribution of dividend. During the distribution of dividend, these imperative regulations have to be applied in priority to the regulations of the articles of the company contract.

PDF

___

Akad, Gül: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu, İstanbul 2013.
Arslanlı, Halil: Anonim Şirketler, C. IV-V, İstanbul 1960, s. 212.
Aytaç, Zühtü: “Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Kâr Dağıtımı”, Sermaye Piyasası Kurulu 15. Yıl Sempozyumu, Yayın No: 119, Ankara 1998.
Bahtiyar, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, 8. bası, İstanbul 2014, (Anılış: Ortaklıklar).
Bahtiyar, Mehmet: Anonim Ortaklık Ana Sözleşmesi, İstanbul 2001 (Anılış: Ana Sözleşme).
Bilgeç, Hakan: Anonim Şirketlerde Oy Hakkında İmtiyaz, Ankara 2017 (İmtiyaz).
Bilgeç, Hakan: “Anonim Şirketlerde İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulunun Toplantıya Çağrılması”, LMHD 2015, C. XI, S. 132, s. 67-84 (İPSÖK).
Bilgili, Fatih/Demirkapı, Ertan: Şirketler Hukuku, 9. bası, Bursa 2013.
Birsel, Mahmut Tevfik: Anonim Şirketler Hukukunda Kar Kavramı, İzmir 1973.
Bostancıoğlu, Metin: “Anonim Şirketlerde İmtiyazlı Hisse Senetleri ve İmtiyazların Korunması”, V. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Ankara 1998 s. 1-35.
Böckli, Peter: Schweizer Aktienrecht, 4. bası, Basel 2009.
Canözü, Salih: Anonim Şirketlerde Kâr Payının Tespiti ve Dağıtılması, Ankara 2015.
Çelik, Aytekin: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketin Haklı Nedenle Feshi”, BATİDER 2009, C. XXV, S. 4, s. 559-594.
Dillavou, Essel R./Howard, Charles G./Roberts, William J./Corley, Robert N.: Principles of Business Law, New Jersey 1963.
Eriş, Gönen: Ticari İşletme ve Şirketler, 3. bası, Ankara 2017 (Anılış: 2017).
Fischer, Willi/Drenckhan, Helke/Gwelessiani, Michael/Theus Simoni, Fabiana: Handbuch Schweizer Aktienrecht, Basel 2014.
Gower, L.C.B./Davies, Paul L./Worthington, Sarah/Micheler, Eva: Principles of Modern Company Law, 8. bası, Londra 2008.
Gürbüz Usluel, Aslı E.: Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Kâr Payı Alma Hakkı, Ankara 2016.
Hannigan, Brenda: Company Law, 4. bası, Oxford 2016.
Henssler, Martin/Strohn, Lutz: Gesellchaftrecht, 3. bası, Münih 2011.
İmregün, Oğuz: Kara Ticareti Hukuku Dersleri, 13. bası, İstanbul 2005 (Anılış: Kara Ticareti).
İmregün, Oğuz: “Anonim Ortaklıkta Pay Sahinin Kâr Payı (Temettü) Hakkı”, Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, C. I, İstanbul 2002, s. 413-434 (Anılış: Kâr Payı).
İmregün, Oğuz: Anonim Şirkette Pay Sahipleri Arasında Çıkan Menfaat İhtilafları ve Bunların Telif Çareleri, İstanbul 1962 (Anılış: Menfaat İhtilafları).
Karacan, Ali İhsan/Erişir Karacan, Esra: Halka Açık Şirketlerde Kâr Payı Dağıtımı, İstanbul 2016.
Karahan, Sami: “Kâr Dağıtımına İlişkin Genel Kurul Kararını İptal Eden Mahkeme Kârın Dağıtılmasına Karar Verebilir Mi?” REGESTA 2013, C: III, S. 1, s. 19-32.
Karahan Sami: Anonim Ortaklıkta İmtiyazlı Paylar ve İmtiyazların Korunması, İstanbul 1991.
Karasu, Rauf: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Ankara 2009.
Kendigelen, Abuzer: Anonim Ortaklıkta Yönetime Katılma Haklarında İmtiyaz, İstanbul 1999.
Kırca, İsmail/Şehirali Çelik, Feyzan Hayal/Manavgat, Çağlar: Anonim Şirketler Hukuku, C. I, İstanbul 2013.
Manavgat, Çağlar: Hukuki Bakımdan Halka Açık Anonim Ortaklıklar ve Halka Arz, Ankara 2016.
Meier-Hayoz, Arthur/Forstmoser, Peter: Schweizerisches Gesellschafttsrecht, 11. bası, Bern 2012.
Meier-Hayoz, Arthur/Forstmoser, Peter/Nobel, Peter: Schweizerisches Aktienrecht, 2. Bası, Bern 1996.
Meyer, Michel: Vorrechte aus Vorzugsaktien, Zürih 1933.
Moroğlu, Erdoğan: Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, 6. bası, İstanbul 2012 (Hükümsüzlük).
Moroğlu, Erdoğan: “Tartışmalar” Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIII, Ankara 1996 (Tartışmalar).
Nomer Ertan, Füsun: “Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi Davası, TTK m. 531 Üzerinde Düşünceler”, İÜHFM 2015, C. LXXIII, S. 1, s. 421-440. Nomer, Füsun: Oydan Yoksun Paylar, İstanbul 1994.
Okutan Nilsson, Gül: Anonim Ortaklıklarda Pay Sahipliği Sözleşmeleri, İstanbul 2004.
Oruç, Murat: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanuna Göre Anonim Ortaklıktan Haklı Sebeplerle Fesih İstemine Bağlı Çıkma”, BATİDER 2011, C. XXVII, S. 1, s. 209-233.
Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin: Ortaklıklar Hukuku I, 13. bası, İstanbul 2014 (Ortaklıklar I).
Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin: Ortaklıklar Hukuku, 12. bası, İstanbul 2010 (Ortaklıklar, 12. bası).
Pulaşlı, Hasan: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanuna Göre Şirketler Hukuku Şerhi, C. II, Ankara 2011.
Schmidt, Karsten: Gesellschaftsrecht, 3. bası, Münih 1997.
Şener, Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 3. bası, Ankara 2017.
Tekinalp, Ünal: Anonim Ortaklıkta Yeni Bağlam Sisteminin Esasları, İstanbul 2012 (Bağlam).
Tekinalp, Ünal: “İmtiyazlı Paylar” Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIII, Ankara 1996, s. 1-23 (İmtiyaz).
Tekinalp, Ünal: Anonim Ortaklığın Bilançosu ve Yedek Akçeleri, 2. bası, İstanbul 1979 (Bilanço).
Teoman, Ömer: “Bir Anonim Ortaklıkta Payların Tümüne Yasada Öngörülenden Fazla Hak Tanınması Ayrıcalık Anlamına Gelir Mi?”, BATİDER 1996, C. XVIII, S. 3, s. 1-6.
Uzel, Necdet: Anonim Ortaklıkta Esas Sözleşmesel Bağlam, İstanbul 2013.
Yanlı, Veliye: “Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı”, BATİDER 2014, C. XXX, S. 1, s. 5-32.