Pîr-i Türkistânî olarak anılan Hoca Ahmed Yesevî, Orta Asya Türklerinin dinî ve tasavvufî hayatında silinmez tesirler bırakmıştır. Onun sade ve yalın söyleşiyle oluşturduğu Dîvân-ı Hikmet’i, aradan geçen yüzyıllara rağmen hâlâ ilk günkü tazeliği ile geniş bir coğrafyada büyük bir iştiyakla okunmaktadır. Dinî, ahlâkî ve tasavvufî konuları o günün insanın anlayabileceği bir üslûpla anlatan Dîvân-ı Hikmet, Türk boylarının kimliklerini koruma ve devam ettirmelerin de önemli bir rol oynamıştır. Dîvân-ı Hikmet’te birtakım sûfîlerden sâdır olan şatahat türü ifadelere rastlanmasa da mutasavvıfların sıklıkla başvurdukları sembolik anlatımların yer aldığı görülür. Bir ifade tarzı olarak her kültürde başvurulan sembolik anlatım, insana duygu ve düşüncelerini iletmede geniş bir ifade alanı sunmaktadır. İnsanlar sanat ve edebiyatta olduğu gibi dinî eserlerde de semboller dünyasını etkili bir şekilde kullanmışlardır. Zira nesnel ve katı gerçekliğe dayanan dilin yanı sıra sezgiye dayalı sıcak ve incelikli dilin imkânlarından da faydalanmak istemişlerdir. Özellikle sûfîler yaşadıkları derûnî tecrübeyi anlatmada birtakım zorluklarla karşılaşmış ve bunu aşmak için sembollerle bezeli özel bir dil geliştirmişlerdir. Bu makalede Ahmed Yesevî’nin Dîvân-ı Hikmet’inde yer alan sembolik ifadeler ve onların tasavvuf ilmînde işaret ettikleri hakikatler izah edilmîştir

Khoja Ahmad Yassawi, known as the sheikh of Turkistan, has left indelible influence on religious and sufistic life of Central Asian Turkish population. Diwan-i Hikmet, composed of his pure and clear writing style, is still being eagerly read worldwide in first day freshness in spite of hundreds of years that have passed since it was written. Handling religious, moral and mystic subjects in plain language that is comprehensible by the people of that time, the book played a key role on identity survival of Turkic generations. In Diwan-i Hikmet, although ecstatic utterances (shatahat) which are employed by Sufis are not encountered, symbolic style of Sufi tradition is still observed. Symbolic manner of telling, found almost in every culture as a way of expression, ensures a broader expression to state feelings and ideas. As in art and literature, people benefitted from the world of symbols effectively in theology as well. Because, they wanted to utilize sincere, elegant and intuitional aspects of language in addition to its objective and strong nature. Sufis encountered difficulties in expressing their deep mystic experiences and, as a result, developed a special language decorated with symbols. This article studies the symbolic expressions found in Diwan-i Hikmet and explains the pointed mystical facts