INVESTMENT OF ZAKAT IN ISLAMIC LAW

Zekât malının tenmiyesi, zekât olarak toplanan malın,hak sahipleri lehine çeşitli üretim alanlarında istihdamedilerek arttırılması anlamında kullanılmaktadır. Zekâtıntenmiyesi fikri, zekât malının daha verimli kullanılmasıve fakire kalıcı bir katkı temin etmesi gayesi ile ortayaatılmış, fakiri kendi kendisine yetebilecek, hatta zekâtverecek maddî seviyeye yükseltmek amacına mâtuf olarakdile getirilmîştir. Zekâtın nemâlandırılması fikri dahaçok, zekât toplayan müessese tarafından fakire temlikedilmeden üretim alanlarında istihdam edilmesi bağlamındatartışılmaktadır. Tercih edilen görüşe göre, zekâttoplayan müessesenin, topladığı zekât malını nemâlandırmahususunda yetkisinin olmaması ve zekâtın fevrîbir vâcip olması sebebiyle nemâlandırması câiz değildir.Buna mukabil müessesenin, topladığı zekât malını bellibir proje dâhilinde hak sahibine temlik ederek nemâlandırmasımümkündür. Ancak bu tür bir faaliyetin kamuotoritesi tarafından denetlenmesi, sürdürülebilir vegüvenilir bir nemâlandırma için büyük bir önemi haizdir.

ZEKÂTIN TENMİYESİNİN FIKHÎ İMKÂNLARI

Zakat investment meansinvesting and increasingthe goods, which arecollected as zakat, in variousproduction areas onbehalf of recipients. Theidea of zakat investmentis suggested with theaim of using the zakatgoods more efficientlyand making a permanentcontribution to the poor,thus making the poorself-sufficient and evenimproving their economiccondition to the level thatthey became zakat payers.Zakat investment is morediscussed in the contextof investment made bythe corporations whichcollect zakat before theytransfer the goods to therecipients. According tothe preferred argument,it is not permissible toinvest zakat because zakatcorporations do not havethe authority to invest thezakat goods which theycollect, and zakat is anobligation that should beperformed immediately.On the other hand, it ispossible for the zakatcorporation to investzakat goods within acertain project providingthat the titles of thegoods are transferred tothe recipients. However,the supervision of suchan activity by publicauthorities is crucial inorder to get sustainableand reliable results fromsuch investments.

PDF

___

Abdulfettah, Muhammed Ferah, Meşrûiyyetü'l-istismâri'z-zekevî, (II. Uluslararası Zekât Konferansı Tebliğleri), Matbaatu Erû, Sudan 2014 (129-
Abdulhâdî, Ya?kûb, İstismâru emvâli'z-zekât, el-Ma?hedü'l-âlemî li-ulû- mi'z-zekât, Hartûm, ty.
Abdulilâh, Muhammed Ahmed, et-Tecrübetü's-Sûdâniyye fî'l-mesârif, el-Ma'hedü'l-âlemi li-ulûmi'z-zekât. http://www.zakat-chamber.gov. sd/arabic/files/tagroba-masaref.pdf (erişim: 23.10.2016)
Akseki, Ahmed Hamdi, Müslümâna Büyük Ilmîhal, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1971.
Ânî, Hâlid Abdurrezzâk, Mesârifu'z-zekât ve temlikuhâ fî dav'i'l-Kitâbi ve's-sünne, Dâru Üsâme, Amman 1999
Abdulbârî Awang, İstismâru emvâli'z-zekât ve tatbîkâtuhû fî beyti'l-mâl bi-Malezya, Mecelletü'-tecdîd, Malezya 2011, sy. 29, s. 143-170.
http://journals.iium.edu.my/at-tajdid/index.php/Tajdid/article/ view/131/107 (erişim: 20.10.2016).
Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Muhammed, el-İnâye şerhu'l-inâye (Fethü'l-kadîr ile birlikte) nşr. Abdurrezzâk Gâlib el-Mehdî, Dâ- ru'l-kutubi'l-İlmiyye, Beyrut 2003.
Beytu'z-zekât el-Kuveytiyye, Ahkâm ve Fetâvâ'z-zekât ve's-sadakât ve'nnüzûr ve'l-keffârât, Mektebetü'ş-Şüûni'ş-Şer?iyye, Kuveyt 2016.
Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî, el-Fusûl fî'l-usûl, nşr. Acîl Câsım enNeşîmî, Vizâratü'l-Evkâf ve'ş-Şüûni'd-Dîniyye, Kuveyt 1994.
_______, Şerhu Muhtasarı't-Tahâvî, nşr. İsmetullah İnâyet - Said Bektaş, Dâru'l-Beşâiri'l-İslâmiyye, Beyrut 2013.
Dâru'l-iftâ el-Mısriyye, http://www.dar-alifta.org/AR/ViewFatwa.aspx?ID=12122&LangID=1&MuftiType=0 (erişim: 18.06.2016).
Din İşleri Yüksek Kurulu, Fetvalar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2015.
Ebû Gudde, Abdulfettâh, "Fetvâ fî İstismâri emvâli'z-zekât", Mecelletü'l-Müctema?, Kuveyt 1986, sy. 793, s. 34-35.
Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellâm, Kitâbu'l-emvâl, nşr. Muhammed İmâra, Dâ- ru'ş-şurûk, Beyrut 1989.
Ebû Yûsuf, Ya?kûb b. İbrâhîm, el-Harâc, Dâru'l-ma?rife, Beyrut 1979.
Eşkar, Muhammed Süleyman, "el-İlzâm bi'z-zekât fî'z-zâhiri ve'l-bâtın", Ebhâs fıkhiyye fî kadâyâ'z-zekâti'l-muâsıra, Dâru'n-Nefâis, Amman 2004.
Fâdânî, Abdulkâdir, "Temvîlü'l-meşrûâti'l-intâciyyeti ve temlikuhâ li'l-müstehîkkîn", el-Mü'temerü'l-âlemî's-sâbi? li'z-zekât, Kuveyt 2007, s. 63-85.
Fetâvâ'l-Lecneti'd-dâime li'l-buhûsi'l-İlmiyye ve'l-iftâ, nşr. Ahmed b. Abdurrezzâk Dervîş, Dâru'l-müeyyed, Riyad 2003.
Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, el-Müstesfâ min ilmî'lusûl, nşr. Muhammed Süleyman Eşkar, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1997.
Gufeylî, Abdullah Mansûr, Nevâzilu'z-zekât, Banku'l-Bilâd - Dâ- ru'l-mîmân, Riyad 2008.
İbnü'l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah, Ahkâmü'l-Kur'ân, nşr. Muhammed Abdülkâdir Atâ, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2003.
İbnü'l-Hümâm, Mahmûd b. Abdülvâhid, Fethü'l-kadîr, nşr. Abdürrezzâk Ğâlib el-Mehdî, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2003.
İmâmü'l-Harameyn el-Cüveynî, Abdülmelik, Gıyâsü'l-ümem fî'-tiyâ- si'z-zulem, nşr. Abdulazîm ed-Dîb, el-Mektebetü'l-Kübrâ, yy., 1401h.
_______, el-Burhân fî usûli'l-fıkh, nşr. Abdülazîm ed-Dîb, Katar 1399h.
İbn Hazm, Alî b. Ahmed, el-Muhallâ bi'l-âsâr, Dâru'l-Fikr, Beyrut ty.
İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed, Bidâyetü'l-müctehid ve nihâyetü'l-muktesid, nşr. Abdurrezzâk el-Mehdî, Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, Beyrut 2004.
İbn Zenceveyh, Humeyd b. Mahled, Kitabu'l-emvâl, nşr. Şâkir Zîb Feyyâd, Merkezü'l-Melik Faysal, Riyad 1986.
Karâdâğî, Ali Muhyiddîn, Buhûs fî fıkhi kadâyâ'z-zekâti'l-muâsıra (Hakî- betü tâlib içinde) Dârü'l-Beşâri'l-İslâmiyye, Beyrut 2013.
_______, İstrateciyyetü't-tenmiyeti'ş-şâmile ve's-siyâsâti'l-iktisâdiyye fî zilli'r-rabîi?l-arabî, Dâru'l-Beşâiri'l-İslâmiyye, Beyrut 2012.
Karadâvî, Yûsuf, Fıkhu'z-zekât, Müessesetür'-Risâle en-Nâşirûn, Beyrut 2005.
_______, Fetâvâ Muâsıra, Dâru'l-Kalem, Kâhire 2009.
_______, Fıkhu'l-ekalliyyât, Dâru'ş-Şurûk, Kâhire 2007.
_______, Li key tenceha müsseseti'z-zekât fî't-tâtbîki'l-muâsır, el-Ma?hedü'l-İslâmî li'l-buhûs ve't-tedrîb, Cidde 1994.
Karâfî, Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs, ez-Zehîra, nşr. Muhammed Bû Hubze, Dâru'l-Garbi'l-İslâmî, Beyrut 1994.
_______, Şerhu Tenkîhu'l-Fusûl, nşr. Tâhâ Abdurraûf Sa'd, Şeriketü't-Tibâa el-Müttehide, Beyrut 1973.
Kâsânî, Alâüddin Ebû Bekr b. Mes?ûd, Bedâiu's-sanâi? fî tertîbi'ş-şerâi? nşr. Muhammed Adnan Derviş, Dârü İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, Beyrut 2000.
Kâsım Hâcc Muhammed, "İstismâru emvâli'z-zekât ve devruhû fî tahkî- ki'l-fealiyyeti'l-iktisâdiyye", Mecelletü'l-Vâhât li'l-buhûs ve'd-dirâ- se, sy. 12, Câmiatu Garâdiye 2011, s. 514-531.
Kevserî, Muhammed Zâhid, Makâlâtü'l-Kevserî, Dâru'l-Ahnâf, Riyâd 1993.
Merdâvî, Alî b. Süleymân, el-İnsâf fî ma?rifeti'r-râcih mine'l-hilâf, nşr. Muhammed Hasan, Dâru'l-kutubi'l-İlmiyye, Beyrut 1997.
Merğînânî, Burhânuddîn Alî b. Ebî Bekr, el-Hidâye (Fethü'l-kadîr ve İnâye ile birlikte), Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2003.
Mevsilî, Abdullah b. Mahmûd, el-İhtiyâr li ta?lîli'l-Muhtâr, nşr. Şuayb Arnaût ve diğ., Dâru'r-Risâleti'l-Âlemiyye, Beyrut 2009.
Munazzamatü't-teâvuni'l-İslâmî, Mecelletü Mecma?i'l-Fıkhi'l-İslâmî, III. Dönem Toplantısı, sy. 3.
Molla Hüsrev, Muhammed b. Ferâmuz, Mir'âtü'l-usûl şerhu Mirkâti'lvusûl, nşr. İlyas Kaplan, Dâru Sâdır, Beyrut 2011.
Nevevî, Ebu Zekeriyyâ, Yahyâ b. Şeref, el-Mecmû Şerhu'l-Mühezzeb, nşr. Muhammed Necîb el-Mutîî, Mektebetü'l-İrşâd, Cidde ty.
Nezîh Hamad, Kadâyâ Fıkhiyye Muâsıra fî'l-mâl ve'l-iktisâd, Dâru'l-Kalem - Dâru'ş-Şâmiyye, Beyrut 2001, s. 523-524.
Özek, Ali, "Zekâtın Nemâlandırılması", Bir Sosyal Güvenlik Kurumu Olarak Kur'ân ve Sünnet'te Zekât, Ensar Neşriyat, İstanbul 2008.
Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer, et-Tefsîrü'l-kebîr, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1981.
Remlî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed, Nihâyetü'l-muhtâc ilâ şerhi'l-Minhâc, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1993.
Reşîd Rızâ, Muhammed, Tefsîru'l-Menâr, Dâru'l-Menâr, Kahire 1947.
Sâlih b. Muhammed el-Fevzân, İstismârü'l-emvâli'l-vâcibe hakkan lillahi, http://fac.ksu.edu.sa/sites/default/files/mlkhs_bhth_lmjstyr.pdf (eri- şim: 23.10.2016).
Serahsî, Ebûbekr, Muhammed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, Dâru'l-Mâr?rife, Beyrut ty.
Serûcî, Ebû'l-Abbâs Ahmed b. İbrâhîm, el-Gâye, Süleymaniye Ktp., Kadızâde Bl., nr. 198.
Şâfiî, Muhammed b. İdrîs, el-Ümm, nşr. Rıf?at Fevzî, Dâru'l-Vefâ, Mansû- re 2001.
Şebîr, Muhammed Osmân, İstismâru emvâli'z-zekât, "Mebdeü't-temlik ve medâ i?tibârihî fî sarfi'z-zekât", Ebhâs fıkhiyye fî kadâyâ'zekâti'l-muâ- sıra, Dâru'n-nefâis, Amman 2004.
Şeltût, Mahmûd, el-Fetâvâ, Dâru'ş-Şurûk, Kahire 2001.
Şevkânî, Muhammed Alî, İrşâdu'l-fuhûl ilâ tahkîki'l-hakki min ilmî'l-usûl, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1994.
Şeybânî, Muhammed b. El-Hasen, el-Asl, nşr. Muhammed Boynukalın, Vizâretü'l-Evkâf ve'ş-Şuûni'l-İslâmiyye, Katar 2012.
_______, el-Câmi?u's-sağîr, nşr. Muhammed Boynukalın, Dâru İbn Hazm, Beyrut 2011.
Şirbînî, Muhammed b. Ahmed el-Hatîb, Muğnî'l-muhtâc ilâ ma?rifeti elfâzi'l-Minhâc, nşr. Şeyh Cevbelî eş-Şâfiî, Dâru'l-fikr, Beyrut 2004.
Vâsitî, Eslem b. Sehl, Târîhi Vâsit, nşr. Kurkîs Avvâd, Alemü'l-Kütüb, Beyrut 1406.
Yaman, Ahmet, "Zekâtın Nemâlandırılması" adlı tebliğe müzakeresi, Bir Sosyal Güvenlik Kurumu Olarak Kur'ân ve Sünnet'te Zekât, Ensar Neşriyat, İstanbul 2008, s. 371-377.
Zeylaî, Fahruddîn Osmân b. Alî, Tebyînü'l-hakâik Şerhu Kenzü'd-dekâik, Beyrut, ty.
Zuhaylî, Vehbe, el-Fıkhu'l-İslâmî ve edilletuhû, Dâru'l-Fikr, Dımaşk 2007.