Cumhuriyet döneminde kadının sosyal hayatın içine daha fazla girmesi, öncekidini ya da sosyal anlayış ve uygulamaların tenkit ve değerlendirilmesini de beraberindegetirmiştir. Bu tenkit ve değerlendirmeler daha çok İslam dininin kadına bakışıüzerinde yoğunlaşmış ve bu hususla ilgili olumsuzlukların hemen tamamı İslam dinineyüklenmiştir. Basın yayın organlarından ders kitaplarına varıncaya kadar hemenher yerde Islam dinine haksız ve bilimsel olmayan ithamlar yapılmıştır. Bazı bilimadamlarımız da savunmacı bir yaklaşımla konuyu ele alan bilimsel makale ve kitaplaryayınlamışlardır. Fakat yaşanmış tarihi tecrübeler ve gerçek hayatta yaşananlarla bueserlerde yazılanların çok örtüşmediği de bir vakıadır. Bu çelişkinin bir usül hatasındankaynaklandığı kanaatindeyiz. Sözünü ettiğimiz ve hatalı olarak nitelediğimiz"usül" meselesi aslında günümüz İslam algısı açısından da geçerlidir.Kadın ve hukuku ile ilgili Kur'an ve sahih sünnette eleştiri konusu edilen hususlar,tarihi bağlar ve şartlar dikkate alınarak incelendiğinde sorun olmaktan çıkmaktadır.Müçtehitler farklı şartlarda farklı hükümler çıkarmışlar, gerektiğinde zamanın icaplarınagöre hükümleri değiştirebilmişlerdir. Dolayısıyla fıkhi hükümler dinin kendisideğil, insan üretimi olan dini yorumlardır. Fıkıhtaki kadın hukuku ile ilgili hükümlerigenel bir bakışla incelediğimizde, hâkimlik yapmaktan devlet başkanı olmaya, şahitolmaktan boşanma davası açmaya, velayetten vesayete, kocasına itaatten aile ilişkilerinekadar pek çok konuda çok farklı hükümlerle karşılaşırız. Bu hükümler günümüzşartlarında makul olmayabilir. Bunları günün şartları çerçevesinde değerlendirmekgerekir. Zira her dönemin, coğrafyası, kültürü, imkân ve ihtiyaçları farklıdır. Mezheplerinfarklılığının ana sebeplerinden biri de budur. halde kadın hukukuyla ilgilibugün için olumsuz görülen bazı hükümleri bu çerçevede değerlendirmek ve İslamdinine mal etmemek gerekir. Biz bu çerçevede konuyla ilgili düşüncelerimizi ortayakoymaya çalışacağız.

The inclusion of women more into the social life of the Republican era has bro—ught with it criticism and evaluation of previous religious or social understanding andpractices. This criticism and evaluations are more focused on the view of the Islamabout women and almost all negativity in that point have been attributed to the Islamicreligion. From press to the publication of textbooks almost everywhere unfair andunscientific accusations were made about Islam. Some scientists also have publishedscientific articles and books on the issue with defensive approach. But it is fact thathistorical experience and experienced real life also does not overlap with the ideaswritten in this works. We believe that this discrepancy is due to procedural error.The “procedural” issues we mentioned and described as defective are also actuallyavailable today in terms of the perception of Islam.Most of the issues related to woman and her rights in Quran and Sunnah, whichare the subject of criticsm, lose their problematic character when examined in thehistorical and cultural conditions. It is not to be forgetten that Mujtahids had given differentprovisions in different circumstances and they change their decisions/judgmentsif necessary. urisprudential provisions therefore are not the religion itself but its chan—geable and conditional comments of scholars/faqihs. When we examine the provisionsof f1qh regarding women with an overview, we encounter many different provisionsfrom being judge to president, being witness to seeking divorce, guardianship(velayet) to tutelage (vesayet), obedience to her husband to family affairs. All theseprovisions may not be reasonable in today’s world. These should be assessed interms of the day. Becouse every time the geography, culture, facilities and needs aredifferent. This is one of the main causes af the sectarian differences. In that case somenegative provisions relating to women are to be considered in this context and shouldnot be Islam itself. We will try to put forward our thoughts on the subject in that frame.