BATILI MÜNEKKİTLER VE DOZY’NİN KUR’AN-I KERİM, VAHİY VE HZ. MUHAMMED’E YÖNELİK TENKİTLERİNE MÜSLÜMANLARIN CEVABI: FİLİBELİ AHMED HİLMİ ÖRNEĞİ
Kendilerini “biz” diğer din ve etnik grupları özellikle de Müslümanları“öteki” olarak niteleyen Batının, kendi yaşamını şekillendiren değerlere alter-natif bir yaşam ve kültür sunan İslam’ın sürekli karşısında olduğu tarihî birvakıadır. Bundan Batı Hıristiyanları, İslamiyet’i, onun peygamberini ve kutsalkitabını, tarih boyunca sürekli eleştirmişlerdir.Bunlardan birisi de Hollandalı müsteşrik Dozy’dir. Doğu dilleri hakkındaaraştırma yapan Dozy, tarihî gerçeklere ters düşen bir eser yazmış, AbdullahCevdet tarafından da “Tarih-i İslamiyet” adıyla Türkçeye çevrilmiştir. Os-manlı kamuoyunda büyük tepkilere sebep olan bu esere çok sayıda reddiyeyazılmıştır. Bu reddiyelerden birisi de Filibeli Ahmed Hilmi’nin “Tarih-i İs-lam” adlı eseridir. Filibeli Ahmed eserinde Dozy’nin Hz. Peygamber, İslamve Kur’an hakkındaki önyargılı, mesnetsiz ve tarih metodolojisine uymayangörüşlerine cevaplar vermiştir. Bu çalışmada Filibeli’nin Kur’an’la ilgili yap-tığı değerlendirmeler ile “Dozy ve emsali” dediği bazı Batılı müelliflerin eser-lerinde vahyin keyfiyetine yönelik olarak yaptığı itirazlar ile Hz. Peygamber’esara ve histeri hastalığı ithamları karşısında ortaya koyduğu karşı görüşleriüzerinde durulacaktır.
Western Criticsan and the Answers of Muslims to Critism of Dozy on Quran, Revelation and the Prophet Muhammad: the Example of Flibeli Ahmed
The West, which defines them selves as “we” and the rest as "the other" out side themselves, the other religion and ethnic groups, especially the Muslims, and has always been against Islam, which offers as an alternative life and culture to the values that shape it sown life. After the Jesus, the Muhammad was sent as a prophet however the West considers that was disturbed the members of other religions. For this reason, Christians and members of other religions, especially Christians, have been constantly criticizing Islam throughout its history, starting shortly after the emergence of prophet Muhammed and holybook Quran. Among those one particular was the Dutch Dozy who made some researches on eastern languages, like many previous western writers, then Dozy has written a book about the Prophet, that does not reflect historical facts, and has been translated into Turkish entitled the name "History of Islam" by Abdullah Cevdet, who enjoys the liberation of the Constitutional period. The book has caused big dilemma and made a great confusion in the Ottoman public opinion, further it has been rejected in many ways. Among the many rejections, One very particular of these rejections was the work which was entitled "History of Islam" by Ahmed Hilmi from Plovdiv also known as Filibeli Ahmed Hilmi. In the work of Ahmed Hilmi, the authors ought to give the answer to the claim of Dozy’s works by stating that Dozy was prejudice, the facts are not correct and unfounded, further non-conforming views on Islam as well as the Qur'an. In this study, we examine the view of Ahmed Hilmi about the distortions of the Torahand the Bibleand the evaluations of the Qur'an. In addition, some Western writer ssuch as "Dozy and precedent" objected to the propensity of the inspiration in their works, We will also focus on the oppo sing views of Dozy about the Prophet he put forward in theface of allegations of epilepsy and hysteria.
___
- Ahmed b. Hanbel (1992). Müsned, İstanbul: Çağrı Yay.
- Bilgin, M. S. (2013). Dozy’ye Yazılan Türkçe Reddiyeler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Ankara.
- Bozkurt, N. (2004). “Terör ve Şiddet Bağlamında Kullanılan Rivayetlerin Yorumlanması Üze-
rine”. Dinî Araştırmalar. 7 (20): 131-139.
- Buharî, (1992). Sahîh-i Buharî, Çağrı Yay., İstanbul.
- Bulut, Y. (2007). “Oryantalizm”, DİA, İstanbul, XXXIII/428.
- Cerrahoğlu, İ. (1983). Tefsir Usulü. Ankara. 4. Baskı.
- Çam, İ. D. (2013). “Tartışmalı Bir Eser: Tarih-i İslamiyet ve Yasaklanış Süreci”. İslam Araştır-
maları Dergisi. 30: 109-122.
- Dozy, R. P. A. (1908). Tarih-i İslamiyet, Mütercim Abdullah Cevdet, Matbaa-i İçtihat, Mısır.
- Edward S. (1991). Oryantalizm Sömürgeciliğin Keşif Kolu, İstanbul: Pınar Yayınları.
- Ekici, M. Z. (1997). II. Meşrutiyet Dönemi Fikir Adamı Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hil-
mi, Hayatı ve Eserleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İstanbul.
- Esed, M. (1965). el-İslam ala Müfteriki’t-Turuk, Dâru’l-İlim li’l-Melayim, Beyrut.
- Esed, M. (1956). et-Tarik ilâ Mekke, Dâru’l-İlim li’l-Melayin, Beyrut.
- Filibeli A. H. (1326). Tarih-i İslam, I-II, İstanbul: Hikmet Matbaası
- Gökkır, B. (2005). “Kur’an’da Ehl-i Kitap “Öteki” mi? İslam Araştırmalarında Oryantalizmin
Kavramsal Etkisi”. İslam Araştırmalar Dergisi. 14: 37-54.
- Grunebaum, G. E. V. (1969). Medieval İslam, Chicago.
- Gülşen, E. (1996). “Oryantalizm Üzerine Yapılan Tezler”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakül-
tesi Dergisi, 1.
- Haksever, A. C. (2009). Modernleşme Sürecinde Mevlevîler ve Jön Türkler, İstanbul: H Yay.,
- Halil, İ. (1989). el-Müsteşrikûn ve Siretü’n-Nebeviyye, Dâru’s-Sekâfe, ed-Devha.
- Halil, İ.(2011), İslam Tarihine Giriş. Çev. Abdurrahim Şen. İstanbul: Mana Yayınları.
- Hançerlioğlu, O. Ruhbilim Sözlüğü, Remzi Kitapevi, II. Baskı.
- Hanioğlu, M. Ş. (1988). “Abdullah Cevdet”, DİA, İstanbul.
- Hanioğlu, M. Ş. (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul.
- Hatip, A. (1997). Kur’an ve Hz. Peygamber Aleyhindeki İddialara Cevaplar, İstanbul.
- Hatipoğlu, İ. (1999). “Osmanlı Aydınlarınca Dozy’nin Tarih-i İslamiyeti’ne Yöneltilen Tenkit-
ler”, İslam Araştırmaları Dergisi, 3: 197-203.
- Ertuğrul, İ. F. (1928). İzâle-i Şükûk, İstanbul.
- Keyman, F., Mutman, M. ve Yeğenoğlu, M. (2014). Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark,
İletişim Yayınları. İstanbul.
- Köse, M. ve Küçük, M. (2015). “Oryantalizm ve “Öteki” Algısı”. Sosyal ve Kültürel Araştır-
malar Dergisi. 1(1): 107-127.
- Küçük, H. (1994). “Dozy’nin “Hetİslamisme” Adlı Eseri Üzerine”. Diyanet İlmî Dergi.Ekim-
Kasım-Aralık, 30(4): 63-89.
- Manastırlı, İ. H. (1328). “Târîh-i İslamiyyet”. Sırât-ı Müstakîm. S. 72.
- Mardin, Ş. (1964). Jön Türklerin Siyasî Fikirleri 1895-1908, Ankara.
- Özdemir, M. (1994). “Dozy”, DİA. 9: 513-514.
- Sarıçam, İ., Özdemir, M. ve Erşahin, S. (2011). İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muham-
med Tasavvuru. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Smith, B. P. (1939). İslam in English Literature. New York.
- Uludağ, Z. (1996). Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi ve Spiritüalizm. Ankara: Akçağ Ya-
yınları.
- Ülken, H. Z. (1966). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul.
- Weil, G. (1843). Muhammed der Prophet, Sein Lebenundseine Lehre. Stuttgart: Metzler.
- Yılmaz, Y. (2017). “Filibeli Ahmet Hilmi’nin Tarih-i İslam Özelinde Dozy’nin Hz. Peygamber’e
Yönelik İddialarına Verdiği Bazı Cevaplar”. Kesit Akademi Dergisi. 3(8): 37-60.
- Yılmaz, Y. (2017). “Filibeli Ahmet Hilmi'nin Tarih-i İslam Adlı Eseri Özelinde Dozy ve Müs-
teşriklerin İddialarıyla İlgili Bazı Mülahazalar”. Turkish Studies International Periodi-
cal forthe Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 12/2. Ankara.
- Yılmaz, Y. (1994). Filibeli Ahmed Hilmi’nin Hayatı ve Tarihçiliği, (Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi), Ankara.