ANA AKIM MEDYADA DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNE DAİR YANSIMALARA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Toplumumuzda öğretmenlik mesleğinin sosyal statüsü son yıllarda hız-la düşmektedir. Sosyal statünün toplumsal boyutunun gündeme alındığı buçalışmada, öğretmenlerin sosyal statülerinin toplumsal görünürlük yansıma-larından biri olarak ana akım medyadaki sunumlarını, Din Kültürü ve Ah-lak Bilgisi öğretmenleri örnekleminde eleştirel bir incelemeye tabi tutmakamaçlanmaktadır. Araştırmada yöntem olarak; eleştirel söylem çalışması vetematik veri analizi kullanılmıştır. İncelenen haber örnekleri olumlu bireyselsunumlar, olumsuz bireysel sunumlar ve mesleki sunumlar olarak temalandı-rılmıştır. Haberlerin yüksek düzeyde olumsuz örneklerden oluştuğu ve çarpıcıbaşlıklarla sunuldukları tespit edilmiştir. Gazetelerin ideolojik duruşlarının ençok hissedildiği tepkisel haberler kategorisinde öğretmenlerin sınıf ortamındagerçekleştirdiği eğitimsel faaliyetler ya da okul dışındaki eylemlerinin kamu-sal tartışma ve ahlaki panik oluşturmaya yol açacak bir tavırla haberlere konuedildiği tespit edilmiştir. İncelenen on yıllık süreçte hem haberlerin kayna-ğını oluşturan vakalarda hem de gazetelerin sunum biçimlerinde bir değişimyaşandığı görülmüştür. Yazılı basının öğretmenlerin sosyal görünürlüğünüyansıtma noktasında daha pozitif bir tutum benimsemesi gerektiğine dikkatçekilmiştir.

A Critical Approach on the Reflections of Religious Culture and Moral Knowledge Teachers in the Mainstream Media

The social status of teaching profession has rapidly plummeted in the Turkish society. This study discusses the societal aspect of social status and aims to critically analyse the representations of mainstream media about Religious Culture and Moral Knowledge teachers in Turkey as one of the societal reflections of teachers’ social statues. Although the dimensions of media effect on societal perceptions are not fully located, an indirect effect cannot be ignored. The study’s methodology, T. A. Van Dijk’s critical discourse analysis is recruited for its comprehensive interpretation opportunities alongside with the thematic analysis, which is recruited to categorise the themes due to the ten-year duration chosen to analyse the news on the media. The examined examples of news are categorised into three themes as positive individual representations, negative individual representations and professional representations. Reflections of reactive news, which is a sub- category for individual negative representations, are found to be the section where the ideological stances/worldviews mostly are detected. Teachers’ educational actions/expressions within the classroom or actions/expressions outside school are determined to be included in the news in a way to create public discussion and moral panic. The hidden intentions and purposes behind these choices are open to discussion. The study recruits thematic analysis and Van Dijk’s critical discourse analysis for analysis purposes. It is found that the majority of news is negative examples and represented with the striking headlines. Within the ten years duration explored, a transformation has been identified in both the cases, which are the sources of the news and how they are presented in the newspapers. As a conclusion, it is argued that the Turkish media should adopt a more positive and realistic attitude towards reflecting teachers’ social representation.

PDF

___

Althusser, L. (2017). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İstanbul: İthaki.
Arkanoç, S. (2014). Psikolojide Söz ve Anlam Analizi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Chandler, D. ve Munday, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. İstanbul: İletişim.
Cüceloğlu, D. (2008). Korku Kültürü-Niçin ‘Mış Gibi’ Yaşıyoruz. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Dedeoğlu, G. (2013). “Medya ve İletişim Çalışmalarında Teun A. Van Dijk’ın Yaklaşımı Bağlamında Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Söylem Olarak Haberin Çözümlenmesi”. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3(1).
Diler, R. (2011). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleriyle İlgili Gazetelerdeki Tartışmaların Değerlendirilmesi (2003-2006) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Dolton, P., Marcenaro, O., De Vries R. and Po-Wen S. (2018). Global Teacherstatusindex 2018. Varkey Foundation. Erişim: 13.03.2019. https://www.varkeyfoundation.org/ media/4867/gts-index-13-11-2018.pdf
Eğitim-Bir-Sen (2012). Türkiye ve Dünyada Öğretmenlik: Retorik ve Pratik. Ankara: Eğitimciler Birliği Sendikası.
Güneş, A. (2017). “Cinsel İstismar Olgusu ve Mahremiyet Eğitimi”. İnsan & Toplum. 7(2): 45-70.
Güngör, N. (2018). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Hayes, R. ve Grossman, D. (2010). Bilim İnsanının Medya Rehberi. Ankara: Tübitak Yayınları.
Herman, E. S. ve Chomsky, N. (2017). Rızanın İmalatı Kitle Medyasının Ekonomi Politiği. İstanbul: bgst.
Işık, M. (2005). “Medya ve Demokrasi Paradoksu: Medya Yoluyla Demokrasinin Tehdit Edilmesi”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 3(4): 114-121.
Karaduman, S. (2017). “Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif”. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 4(2): 31-46.
Keane, J. (2015). Medya ve Demokrasi. İstanbul: Ayrıntı.
Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları Teoriler ve Yaklaşımlar. İstanbul: Kalkedon.
Maigret, E. (2016). Medyada İletişim Sosyolojisi. İstanbul: İletişim.
OECD (2018).“Turkey”,Education at a Glance2018: OECD Indicatorsiçinde. Paris: OECD Publishing. DOI: https://doi.org/10.1787/eag-2018-69-en Erişim: 13.03.2019.
Said, E. (2017). Medyada İslam. İstanbul: Metis.
Sönmez E. ve Cemaloğlu, N. (2017). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Mesleki İmaj Algısı İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 17 (4): 2117-2141.
TEDMEM. (2014). Öğretmen Gözüyle Öğretmenlik Mesleği. http://portal.ted.org.tr/yayinlar/ ogretmen_gozuyle_ogretmenlik_meslegi.pdferişim:13.03.2019
Türk, G. D. (2013). “Demokrasinin Dördüncü Kuvveti Yeni Medya Teknolojileri”. XVIII. Türkiye’de İnternet Konferansı, İNETD.
Ulutaş, P. (2017). Öğretmenlerin Bakış Açısından Öğretmenlik Mesleğinin Toplumsal Statüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Ünsal, S. (2015). Öğretmenlerin Mesleki İmajlarına İlişkin Görüşleri ve Mesleki İmaja Etki Eden Faktörler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Ünsal, S. (2018). “Türkiye’de Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne İlişkin Bir Pareto Analizi”. Sakarya University Journal of Education. 8(2): 111-130.
Van Dijk, Teun A. (1988). News as Discourse. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates. h t t p : / / w w w. d i s c o u r s e s . o rg / O l d B o o k s / Te u n % 2 0 A % 2 0 v a n % 2 0 D i j k % 2 0 - %20News%20as%20Discourse.pdf Erişim: 16.11.2018.
Van Dijk, T.A. (1991). “The Interdisciplinary Study of News as Discourse”. Handbook of Qualitative Methods in Mass Communication Research. Ed. K. B. Jensenve and N. Jankowksi. London Routledge: 108-120. http://www.discourses.org/OldArticles/ The%20interdisciplinary%20study%20of%20news%20as%20discourse.pdf Erişim: 17.11.2018.
Van Dijk, T.A. (2011). Discourse and Ideology. Discourse Studies. A Multidisplinary Introduction. Ed. T.A.Van Dijk, London: 379-407. Sage.http://www.discourses.org/ OldArticles/Discourse%20and%20Ideology.pdf Erişim: 16.11.2018.
Van Dijk, T.A. (2016). Sociocognitive Discourse Studies. Ed. John Richardson ve John Flowerdew, Handbook of Discourse Analysis. London: Routledge. http://www. discourses.org/OldArticles/Sociocognitive%20Discourse%20Studies.pdf Erişim: 17.11.2018.
Yenen, İ. (2012). “Yazılı Basında “din adamı” Kimliğinin Temsili”. Turkish Studies. 7(2): 1161-1181.
Yıldız, F. (2018). “Ölümcül “Mavi Balina” Oyununun Basında Temsiline Dair Eleştirel Bir Değerlendirme”. Erciyes İletişim Dergisi. 5(4): 557-570.
Yıldız, S. ve Sümer, H. (2010). “Medya ve Ahlaki Panik”. Erciyes İletişim Dergisi. 1(3):35- 46.
Yurdakul, S., Gür, B.S., Çelik, Z. ve Kurt, T. (2016). Öğretmenlik Mesleği ve Mesleğin Statüsü. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
http://www.hurriyet.com.tr/
http://www.milliyet.com.tr/
https://www.posta.com.tr/
https://www.sabah.com.tr/
https://www.sozcu.com.tr/