DERİNİN TABAKLANMASI RİVAYETİNİN SENED TENKİDİ ve DOMUZ DERİSİNİN KULLANIMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Hayvan derisinin tabaklamak (dibağât) yoluyla temizlenip kullanılabileceğini genel bir hüküm olarak bildiren hadislerin ne/neyi kastettiği izaha muhtaçtır. Özellikle bu hadis bağlamında domuz gibi eti haram olan hayvanların derisinin tabaklamakla temiz olup olmayacağı ya da giyim, tekstil vb. sektörlerde kullanılıp kullanılamayacağı tartışma konusu olmuştur. Bu araştırmada, öncelikle ilgili rivayetlerin sened tahlili yapılarak isnad açısından sıhhat durumu tespit edilmiştir. Daha sonra ilgili hadisler Kur'an ve Sünnet bütünlüğü perspektifiyle domuz derisinin kullanımı açısından değerlendirilmiştir. Mesele doğrudan fıkhî yönüyle ele alınmamış olsa da gerektiğinde konuyla ilgili mezheplerin görüşlerine de yer verilmiştir. Rivayetin sened ve metin tahlillerinden hareketle, zaruret durumları dışında, delaleti kat'i ve sarih deliller bulunmamakla birlikte, domuz derisinin tabaklansa da temizlenemeyeceği ve kullanılamayacağının hâkim görüş olduğu anlaşılmıştır

Isnad Criticism of the Narrative About Tanning Leather and Evaluation About the Usage of Pigskin

It is need to explain what is meant in the hadiths which states that it is possible to use animal skin (dibagat) through tanning it. Especially in the context of this hadith, the issue that whether tanning leathers' of animals which are prohibited to eat such as pigs makes them clean has become subject for discussions. Another subject is whether they become clean for clothing and textiles. In this study, firstly hadith narrations are analyzed whether they are authorized in terms of their isnads. Then related hadiths are examined within the context of the Qur'an and Sunnah. Even though the issue is not discussed within Islamic law, views of madhabs are also touched on. Based on the account and the textual analysis it is showed that the view that tanning of pigskin does not make it clean, so in any case it cannot be cleaned and used, except the case of high necessity

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
el-Alâî, Ebu Said, el-Muhtelidîn, Mektebetü'l-Hanâcî, Kahire, 1996.
Ataseven, Asaf - Şener, Mehmet, "Domuz", DİA, İstanbul, 1994.
Bâci, Süleyman b. Halef S'ad Ebu'l-Velid, et-Ta'dil ve't- Tecrih li men Harece lehu Buhari fi'l-Camii's-Sahih, Thk. Ebu Lubabe Huseyn, Daru'l-Liva, Riyad, 1986.
el-Bağdâdi, Ebû Bekr Ahmed b. Ali el-Hatîb, Tarih-u Bağdâd, Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, trs.
Bayındır, Abdülaziz, "Domuz Derisi", İ.Ü.İ.F.D, S.2, İstanbul, 2000. ss.37-40.
Beydavî, Muhammed Şirazi, Envar'u-t Tenzil ve Esrar'u-t Te'vil, Daru'-l Kütüb'i-l İlmiyye, Beyrut, 2003.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi ve Tefsiri,
________,Bilmen Basım ve Yayın Evi, İstanbul, trs.
Bozkurt, Nebi, "Deri", DİA, İstanbul, 1994.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu's-Sahîh, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
________, et-Tarihu'l-kebir, Thk. es-Seyyid Hâşim en-Nedvî, Dâru'l-Fikr, trs.
Cessas, Ebu Bekir Ahmed er-Râzi, Ahkamu'l-Kur'an, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabiyye, Bey- rut, 1992.
Dârakutnî, Ali b. Ömer b. Ebu'l-Hassan, es-Sünen, Thk. Seyyid Abdullah Hâşim el- Yemânî, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, 1996.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahman, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Durmuş, Derya, "Tabaklama ve Sonrası Yaş İşlemlerde Mikrobiyal Yükün Üzerine Bir Araştırma", (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ç.O.M.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale, 2007.
Ebû Dâvud, Süleyman b. El-Eş'as es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Ebû Zehv, el-Hadis ve'l-Muhaddisun, Dâru'l-Kitabi'l-Arabî, Beyrut, 1984.
Ebu'l-Berakât, Muhammed b. Ahmed, Kitâbu'n-Nîrât fi Ma'rifeti mine'r-Rivâyeti's-Sikât, Dâru'l-Me'mun, Beyrut, 1981.
el-Esbehâni, Ahmed b. Ali, Ricâlü Sahihi Müslim, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, 1987.
Halebî, Burhânuddin, el-İğtibâdu bi Men Ramâ mine'r-Rivâyeti bi'l- İğtibâd, Dâru'l-Hadis, Kahire, 1988.
Iclî, Ahmed b. Abdillah, Ma'rifetü's-Sikât, Mektebetü'd-Dâr, Medîne, 1985.
İbn Abdülber, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah, el-İstizkâr, Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, 2000.
İbn Abidin, Muhammed Emin, Reddü'l-muhtâr ale'd-Dürri'l-muhtâr, Daru'l-Fikr, Beyrut, 2000.
İbn Asâkir, Ebu Kasım Ali b. el-Hasan, Târîhu Dımeşk, Dâru'l-Fikr, Beyrut, 1998.
İbn Ebî Hâtim, Ebu Muhammed Abdurrahman, el-Cerh ve't-Ta'dîl, Dâru İhyâi't-Turâsi'l- Arabî, Beyrut, 1952.
İbn Hacer, Şihâbuddin Ebu'l-Fadl Ahmed b. Ali b.el-Askalâni, Fethu'l-Bâri bi Şerhi Sahi- hi'l-Buhâri, thk. Abdulkadir Şeybetu'l-Hamd, Riyad, 2001.
________, Tehzibu't-Tehzib, Dâru'l-Fikr, Beyrut trs.
________, Tabakâtu'l-Müdellisîn, Mektebeti'l-Menâr, Ammân, 1983.
________, Takrîbu't-Tehzib, Dâru'l-Mektebeti'l-İlmiyye, Beyrut trs.
İbn Hazm, Ali b. Ahmed, el-Muhalla, Beyrut, 1988.
İbn Hıbban, Ebû Hâtim Muhammed b. Ahmed et-Temîmî el-Bustî, Meşâhiru Ulemâi'l- Emsâr, Dâru'l- Mektebeti'l-İlmiyye, Beyrut, 1959.
________, es-Sikât, Thk. es-Seyyid Şerefuddin Ahmed, Dâru'l-Fikr, Beyrut, 1975.
İbn Kesir, İsmail, Muhtasar Tefsir'i İbn Kesir, el-Mektebet'ü-l Asriyye, Beyrut 2007.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
İbn Maîn, Ebû Zekeriyya Yahya, et-Târîh, Thk. Ahmed Muhammed Nur Seyf, Mekke, 1979.
İbn Manzur, Ebu'l-Fadl Cemalüddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânu'l-Arab, Daru's- Sadır, Beyrut, trs.,
İbn Sa'd, et-Tabakâtu'l-Kübrâ, Dâru's-Sâdır, Beyrut trs.
İbn'ül - Esir el-Cezeri, en-Nihaye fi Garib'i-l Hadis, Dar'u-l Kütüb'ü-l İlmiyye, Beyrut, 2002.
İbnu'l Kayserani, Muhammed b. Tâhir, Tezkiratu'l-Huffaz, Thk. Hamdi Abdülmecid
İsmail es-Selefî, Dâru'n-Neşr Dâru's-Sâmi'î, Riyad, 1994.
İbrahim el-Halebi, Halebi'l- kebir, Dersaadet 1325.
Karataş, Mustafa, "Ravh b. Ubade", DİA, İstanbul, 2007.
el-Kardavi, Yusuf, Fetevâ Muasıra, el-Mekteb'ul- İslamî, Beyrut, 2000.
el-Kelabâzi, Ahmed b. Muhammed b. Huseyn el-Buhari, Ricâlu Sahihi'l-Buhari, Dâru'l- Ma'rife, Beyrut, 1987.
Köse, Saffet, "Esved b. Yezid", DİA, İstanbul, 1995.
Kurtubî, Muhammed İbn Rüşd, Bidayet'ü-l Müctehid ve Nihayet'ü-l Muktesid, el- Mektebet'ü-l Asriyye, Beyrut 2006.
Mâlik b. Enes, el-Muvatta, thk. M. Fuad Abdülbâki, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Mevsılî, Abdullah b. Mahmud b. Mevdud, el-İhtiyar, Çağrı Yay., İstanbul, 2005.
el-Mizzi, Yusuf b. Zeki, Tehzibu'l-Kemal, Müessesetü'r-Risale, Beyrut, 1980.
Müslim, Ebu'l-Hüseyn İbnu'l-Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu's-Sahîh, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Nesâi, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Nesefî, Hafizuddin Ebu'l Berekât, Medarik'ü-t Tenzil ve Hakaik'u-t Te'vil, Dar'u-l Marife, Beyrut 2000.
Nevevî, Muğni'l Muhtac, Nşr. Haznedar Ofset, İstanbul, 1958.
Öğüt, Salim, "Tahâret", DİA, İstanbul, 2010, c.39, s.382-385.
Sabûni, Muhammed Ali, Safvet'ü-t Tefasir, Dar'u-l Ceyl, Beyrut, 1976.
Sahnun b. Said et-Tenuhi, el-Müdevventü'l-Kübra, Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, trs.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed, el- Mebsut, Daru'l-Marife, Beyrut, trs.
Suyûtî, Tabakâtu'l-Huffâz, Dâru'l-Kitâbi'l-İlmiyye, Beyrut, 1983.
Şâfiî, Muhammed b. İdris, Kitâbu'l-Ümm, Thk. Rıfat Fevzi Abdulmuttalib, Daru'l-Vefa, Mansura, 2001.
Tehanevi, Zafer Ahmed, Kavaid fi Ulumi'l-hadis, Thk. Abdulfettah Ebû Gudde, İdâretu'l Kur'an ve Ulûmi'l-İslâmiyye, Pakistan, trs.
Tirmîzî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ, es-Sünen, Thk. Muhammed Fuad Abdulbâki, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur'an Dili, Azim Yay., İstanbul, C. III, s. 531.
Yücel, Ahmet, Hadis İlminde Tenkit Terimleri ve İlgili Çalışmalar, İFAV Yay., İstanbul, 1998.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân, Siyeru A'lâmi'n- Nübelâ, , Müessesetü'r-Risâle, Beyrut, 1992.
________, Mîzânu'l-İ'tidâl, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, trs.
________, el-Kaşif fi Marifeti men lehu Rivayetun fil Kütübis-sitte, Müessesetü Ulûmi'l Kur'ân, Cidde, trs.
________, Men Tekelleme fîhi ve Huve Mevsikun, Mektebetü'l-Menâr, Beyrut, 1986.
________, Târîhu'l-İslam, Dâru'l-Kütübi'l-Arabî, Beyrut, 1987.
________, Tezkiratü'l-Huffaz, Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, trs.
Ziriklî, Hayruddin, A'lâm Kâmûsu Terâcimi li Eşhuri'r-Ricâli ve'n-Nisâi min el-Arabi ve'l- Müsta'rabîn ve'l-Müsteşrikîn, Dâru'l-İlmî li'l-Melâyin, Beyrut, 1980.
Zurkânî, Muhammed b. Abdulbakî b. Yusuf, Şerhu'z-Zurkânî alâ Muvattâi'l İmam Mâlik, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, 1991. ııı