Abdurrahim KIZILŞEKER

İBN “USEYMİN’İN TEFSİRİ BAĞLAMINDA KADER MESELESİ

İbn "Useymîn, İslâmî ilimlerin birçok dalında telifatı olan bir âlimdir. Bu makalede hedefimiz, onun, kader konusunu nasıl delillendirdiğini ortaya koymak ve irdelemektir. İbn Teymiyye çizgisinde akîde konularını temellendirmeye çalışan İbn "Useymîn, kader ve kadere bağlı olan konularda Mu'tezile ile Mâturîdîlerin ortası gibi bir yerdedir. Kader meselesinin anlaşılmasında göz önünde bulundurduğu Allah'a ait sıfatlar; ilim, irade ve halk (yaratma) sıfatlarıdır. 0, Allah'ın ilmini; ezelî ve insan iradesinin önemli oluşu bağlamında değerlendirmiştir. Fakat Allah'ın meşiet ve yaratmasının da bu anlamda hatırdan çıkarılmaması gerektiğini sürekli tekrarlamıştır. Tefsîrinde kader konusuna ilişkin açıklamaları ve temellendirmelerini buna göre yapmıştır.

THE MATTER OF FATE İN ACCORPANCE WİTH THE TAFSEER OF İBN USEYMIN

İbn “Useymîn is scholar with many writings on several branches of İslamic fields. Our goal in this article is to reveal and question how he deals with the matter of fate with proofs. lb ‘Useymin who tries to base his ideas on faith in line with İbn Teymiyye, is neutral and between Mutezile and Maturîdî as to the subjects of fate and itself. The attributes of Allah which he employs in order for the matter of fate to be understood are knowledge (ilim), will of power (irade) and creaton (halk). He has regareded the knowledge of Allah as being endless and the will of humanbeing important. Howewer he has kept repeating that the will of creation and power of Allah mustnt be ignored. He has acted accordingly in his tafseer as to explanations and basics on fat

PDF

___

ARSLAN, Hulusi, Mutezili Düşüncede İlahi Fiil-İnsani Fiil Ayrımı ve Bu Ayrımın Temel Kriterleri, Dini AraĢtırmalar, 2003, c. 6, 55-73.
el-BEĞEVÎ, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mesud b. Muhammed b. el-Ferrâ, Me„âlimu‟tTenzîl fî Tefsîri‟l-Kur‟an, Tahkîk: Abdurrezzâk el-Mehdî, Dâru Ġhyâi‟t-Turâsi‟l-„Arabî, Beyrût 1420.
EBÛ HAYYÂN, Muhammed b. Yûsuf b. Ali b. Yûsuf b. Hayyan Esîru‟d-Dîn el-Endulusî, el-Bahru‟l-Muhît fi‟t-Tefsîr, Tahkîk: Sıdkî Muhammed Cemîl, Dâru‟l-Fikr, Beyrût 1420/2000.
el-HÜSEYĠN, Velid b. Ahmed, el-Cami li Hayati‟l-Allame Muhammed b. Salih elUseymîn, 1. Baskı, Britanya Lizer 1422/2002.
ĠBN ATĠYYE, Ebû Muhammed Abdulhâkk b. Ğâlib b. Abdirrahmân b. Tamam elEndulusî, el-Muharreru‟l-Vecîz fî Tefsîri Kitâbi‟l-Azîz, Tahkîk: Abdusselâm AbduĢĢâfî Muhammed, Dâru‟l-Kutubi‟l-Ġlmiyye, Beyrût 1422.
ĠBN „USEYMÎN, Muhammed b. Salih, Şerhu Âkîdeti‟l-Vasitiyye I-II, Tahric: Sad b. Fevvaz es-Samil, 6. Baskı, Daru Ġbni‟l-Cevzi, Suûdî Arabistân 1421/2000.
___Şerhu Manzumeti Usûli‟l-Fıkh ve Kavâidih, Tahkîk: Merkezu‟l- Minber, Daru Ġbni‟l-Cevzi, Kahire 1429/2008.
el-Kenzu‟s-Semîn fî Tefsîri İbn „Useymîn I-XIV, Tahkîk: Adil b. Sa‟d, KitabNaĢirûn, Beyrût 1431/2010.
___Risâle fi‟l-Kada ve‟l-Kader, Medaru‟l-Vatan, Riyad 1423.
___Şerhu‟l-Kavâidi‟l-Hisân fî Tefsîri‟l-Kur‟ân, Daru‟l-Cevzi, Kahire 1427/2006.
___Fetevâ Erkâni‟l-İslâm, Cem„ ve Tertîb: Fahd b. Nâsır b. Ġbrâhîm el-Süleymân, Dâru‟s-Sereyya, Riyâd 1422/2002.
___Şerhu Mukaddimeti‟t-Tefsîr, Ġ„dad, Tertip ve Takdîm: Abdullah b. Muhammed b. Ahmed et-Tayyar, Dâru‟l-Vatan, Riyâd 1415/1995.
el-KURTUBÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Farah el-Ensâri elHazrecî ġemsuddîn, el-Câmi„ li Ahkâmi‟l-Kur‟ân, Tahkîk: Ahmed el-Berdûnî-Ġbrâhîm EtfîĢ, Dâru Kutubi‟l-Mısriyye, Kahire 1384/1964.
el-MÜRRÎ, Esam b. Abdilmunim, ed-Durru‟s-Semîn fî Tercemeti Fekîhi‟l-Ümmeti elAllame İbn „Useymîn, Daru‟l-Basîre, Ġskenderiyye 2003.
en-NESEFÎ, Ebu‟l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Hafiziddîn, Medâriku‟tTenzîl ve Hakâiku‟t-Te‟vîl, Tahkîk: Yûsuf Ali Bedîvî, Dâru‟l-Kalemi‟t-Tayyib, Beyrût 1998.
er-RÂZÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el-Hüseyn el-Teymî, Mefâtîhu‟l-Ğayb, Dâru Ġhyai‟t-Turâsi‟l-„Arabî, Beyrût 1420/2000.
eĢ-ġEHRANÎ, Hasan b. Ali b. Mani‟, Menhecu‟ş-Şeyh İbn „Useymîn fi Tefsîri Ğaribi‟lKur‟ân, Nedve Cuhud eĢ-ġeyh Muhammed el-„Useymîn el-Ġlmiye, Kasım Üniversitesi, 1431/2010.
eĢ-ġĠRBĠNÎ, ġemsuddîn Muhammed b. Ahmed el-Hatîb, es-Sirâcu‟l-Munîr fi‟l-İ‟âne alâ Ma‟rifeti ba‟di Me‟ânî Kelâmi Rabbinâ‟l-Hakîmi‟l-Habîr, Matba‟a Bûlâk, Kahire Ty.
ez-ZEHRÂNÎ, Nasır b. Musfir , İbn „Useymîn el-İmam ve‟z-Zahid, Daru Ġbni‟l- Cevzi, 1. Baskı, Riyad 1422/ 2001.
ez-ZEMAHġERÎ, Ebu‟l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed, el-Keşşâf an Hakâik Ğavamidi‟t-Tenzîl, Dâru‟l-Kutubi‟l-Arabî, Beyrût 1407/1987.