Lozan Konferansı Tutanakları Ve Arnavutluk’un Atina Büyükelçiliği Raporları Temelinde Mübadelede Yunanistan’daki Müslüman Arnavutların Durumu
ÖZCAN, Halil, Lozan Konferansı Tutanakları ve Arnavutluk'un Atina Büyükelçiliği Raporları Temelinde Mübadelede Yunanistan'daki Müslüman Arnavutların Durumu, CTAD, Yıl 13, Sayı 25 (Bahar 2017), s. 50-79. tamamına yakını Müslüman olan Epir-Çamerya bölgesinde yaşayan Müslüman Arnavutları "Müslüman dininden Yunan uyruklular" oldukları gerekçesiyle Anadolu'dan gelen göçmen Rumlarla değiştirmek için harekete geçmiştir. Bu süreçte Ocak 1923'te Arnavutluk Atina Büyükelçiliğine Mid'hat Frashëri atanmıştır. Büyükelçi Yunanistan'daki Müslüman Arnavutların durumuyla ilgili olarak Yunan makamları başta olmak üzere Milletler Cemiyeti ile Muhtelit Mübadele Komisyonuyla ve Türk makamları ile görüşmüştür. Büyükelçi bu görüşmeleri içeren 200 kadar raporu Arnavutluk Dışişleri Bakanlığına göndermiştir
Status of the Albanian Muslims in Greece During the Population Exchange on the Basis of the Minutes of Lausanne Conference and the Reports of the Embassy of Albania in Athens
The Subcommittee of Population Exchange at Lausanne Conference addressed the exchange topic in twelve sessions between January, 11, 1923 and January 30, 1923. The convention and protocol concerning the exchange between populations of two countries were signed on January 30, 1923 by the Turkish and Greek Governments. Accordingly, it was decided to conduct compulsory population exchange between the “Turkish nationals of Greek Orthodox religion” who had domiciled in Turkish territories and the “Greek nationals of Muslim religion” who had domiciled in Greek territories. Despite Greece provided all assurances at Lausanne Conference and afterwards, it took action to exchange the Albanian Muslims, who lived in EpirusChameria region where almost all of the population was Muslim with the immigrant Greeks who came from Anatolia, due to the fact that the Albanian Muslims were “Greek nationals with Muslim religion.” During this period, Mid’hat Frashëri was assigned to the Embassy of Albania in Athens on January 1923. The Ambassador discussed the situation of the Albanian Muslims in Greece, with the authorities, the League of Nations, the Mixed Exchange Committee, the Turkish authorities and mainly the Greek authorities. Mid’hat Frashëri sent approximately 200 reports, which included these discussions to the Albanian Ministry of Foreign Affairs.
___
- Arkivi Qender i Shetit (AQSH). –Arnavutluk Devlet ArşiviMALLTEZ Luan ve DELVINA Sherıf (2002) Mıd’hat Frshëri Ministër Fuqiplotë Athinë (1923-1926), Shtëpıa Botuese “Lumo Skendo”, Tiranë: AQSH F.251, v.1923, d.141,f.1-4. AQSH. F.251, v.1923, d.203,f.51. AQSH. F.251, v.1923, d.203,f.88. AQSH. F.251, v.1923, d.143,f.53-55. AQSH. F.251, v.1923, d.143,f.62. AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.7-9. AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.45. AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.119-120. AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.198. AQSH. F.251, v.1925, d.80,f.27-29. AQSH. F.251, v.1925, d.131,f.198-199. AQSH. F.251, v.1923, d.143,f.53-55. AQSH. F.251, v.1924, d.212,f.72-73.87. AQSH. F.251, v.1923, d.211,f.250-251. AQSH. F.251, v.1923, d.201,f.204-206.AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.132-134. AQSH. F.251, v.1925, d.131/2,f.117. AQSH. F.251, v.1925, d.131/2,f.109. AQSH. F.251, v.1925, d.131/2,f.117. AQSH. F.251, v.1925, d.131/2,f.296- 298. AQSH. F.251, v.1925, d.131/1,f.132-134.
- BCA (1926) Fon Kodu: 272.12, Yer No: 47.89.30.
- BCA (1923) Fon Kodu: 272.11, Yer No: 16.68.9.1.
- BCA (1923) Fon Kodu: 272.11, Yer No: 16.68.9.2.
- BCA (1923) Fon Kodu: 030.10, Yer No: 233.570.
- BCA (1923) Fon Kodu: 272.11, Yer No: 16.67.10.
- BCA (1923) Fon Kodu: 272.11, Yer No: 16.66.1.
- AGHATABAY Cahide Zengin (2007) Mübadelenin Mazlum Misafirleri –Mübadele ve Kamuoyu (1920-1923)-, Bengi Yayınları, İstanbul.
- Akademıa e Shkencave e Shqıpërısë (2007), Historia e Popullit Sqıptar III, Tiranë.
- AKTAR Ayhan (2005) “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’nin İlk Yılı Eylül 1922- Eylül 1923”, Yeniden Kurulan Yaşamlar 80. Yılında Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, Derleyen Müfide Pekin, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları:112, İstanbul, s. 41-73.
- ARI Kemal (1995) Büyük Mübadele, Türkiye’ye Zorunlu Göç (1932-1925), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- ARMAOĞLU Fahir (2007) 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi (Cilt 1-2:1914-1995), Alkım Yayınevi, 16. Baskı, İstanbul.
- Atatürk’ün Millî Dış Politikası, Millî Mücadele Dönemine Ait 100 Belge, 1919-1923 (1994) Cilt I, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara.
- BAKLACIOĞLU Nurcan Özgür (2010) Dış Politika ve Göç, Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Arnavutlar (1920-1990), Derin Yayınları, İstanbul.
- BASHKURTI Lisen (2012) Çamëria në rrugën e zgjidhjes, Geer, Tiranë.
- ÇAPA Mesut (1990) Yunanistan’dan Gelen Göçmenlerin İskânı, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Cilt 2, Sayı 5, s.49-69.
- DAYI S.Esin (Derinsu) (2003) Atatürk’ün Balkan Politikası (1923-1938), Dokuzuncu Askerî Tarih Semineri Bildirileri I, İstanbul, 22-24 Ekim.
- DEMİRÖZÜ Damla (2007) Savaştan Barışa Giden Yol, Atatürk-Venizelos Dönemi Türkiye-Yunanistan İlişkileri, İletişim Yayınları, İstanbul.
- ERDAL İbrahim (2006) Mübadele, Uluslaşma Sürecinde Türkiye ve Yunanistan 1923- 1925, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- FRASHËRI Mehdi (2000) Historia Elashte Eshqiperise Dhe E Shqipetareve, Phoenıx, Tiranë.
- HATİPOĞLU M.Murat (1997) Yakın Tarihte Türkiye ve Yunanistan 1923-1954, Siyasal Kitabevi, Ankara. http://www.mfa.gov.tr/sayin-tevfik-rustu-aras_in-ozgecmisi.tr.mfa.- 17 Eyül 2013.
- KILIÇOĞLU CİHANGİR Çiğdem (2013) Lozan Barış Konferansı’nın İlk Aşaması ve Konferansın Kesintiye Uğradığı Dönemde Yunanistan, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 53 (Lozan Antlaşması Özel Sayısı), s. 129-154.
- Lozan Barış Konferansı (LBK) Tutanaklar-Belgeler (1993) Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım Cilt I, Kitap I, Yapı ve Kredi Yayınları, İstanbul.
- Lozan Barış Konferansı (LBK) Tutanaklar-Belgeler (1993) Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım Cilt I, Kitap II, Yapı ve Kredi Yayınları, İstanbul.
- Lozan Barış Konferansı (LBK) Tutanaklar-Belgeler (1993) Çev. Seha L. Meray, İkinci Takım Cilt II, Yapı ve Kredi Yayınları, İstanbul.
- MALLTEZI Luan ve DELVINA Sherıf (2002) Mıd’hat Frshëri Ministër Fuqiplotë Athinë (1923-1926), Shtëpıa Botuese “Lumo Skendo”, Tiranë.
- MANDACI Nazif ve ERDOĞAN Birsen (2001) Balkanlarda Azınlık Sorunu: Yunanistan, Arnavutluk, Makedonya ve Bulgaristan’daki Azınlıklara Bir Bakış, Stratejik Araştırma ve Etüdler Milli Komitesi (SAEMK), Ankara.
- Mübadeleye Dair Türkiye ve Yunanistan Arasında İmza Olunan Mukavelenameler, Muhtelit Mübadele Komisyon Kararları (1937) Çev. Mehmed Esad Atuner, Damga Matbaası.
- ÖZCAN Halil (2011) Atatürk Dönemi Türkiye-Arnavutluk İlişkileri (1920-1938), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
- SOYSAL İsmail (2000) Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, I.Cilt (1920-1945), Türk Tarih Kurumu, Ankara.
- SWIRE J. (1971) Albania-The Rise Of A Kingdom, Arno Press&The New York Times, New York.
- ŞİMŞİR Bilâl N. (2005) Lozan’a Göre Azınlıklar, 80. Yılında 2003 Penceresinden Lozan Sempozyumu:6 Ekim 2003, TTK, Ankara, s.171-195.
- TAĞMAT Çağla D. (2014) Lozan Barış Konferansı’na Yunanistan Tarafından Bakış: Venizelos’un Dünyasında Lozan, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt XIV, Sayı 29, s.141-173.
- VICKERS Miranda (1997) The Albanians, WBC Ltd., London.
- YERASIMOS Stefanos (1994) Milliyetler ve Sınırlar: Balkanlar, Kafkasya ve OrtaDoğu, Çev. Şirin Tekeli, İletişim Yayınları, İstanbul.
- ISSN: 1305-1458
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Türkiye-Macaristan İlişkilerinde İtalya’nın Rolü (1928-1933)
AVUSTURYA-MACARİSTAN İMPARATORLUĞU’NUN OSMANLI İMPARATORLUĞU’NA İKTİSADÎ-ASKERÎ NÜFUZU (1914-1918)
2. DÜNYA SAVAŞI SONRASI SOVYET TEHDİDİ VE TÜRKİYE (1945-1946)