I. Dünya Savaşı sırasında savaş esirlerinin durumu hakkında son zamanlarda epeyce çalışmaya rastlanmaktadır. Yabancı akademik çalışmalar çoğunlukla Kızılhaç ile İtilaf Devletleri'nin elçilik raporlarına ve esir askerlerin anılarına dayanmaktadır. Türk tarih yazıcılığında ise konu; daha çok Osmanlı Devleti'nin verdiği esirler çerçevesinde ele alınmış; Türkiye ve Anadolu'da esir bulunan İtilaf Devletleri asker ve sivilleri ile ilgili akademik çalışmalar, daha çok İngiliz esirleri üzerine yoğunlaşmıştır. Özellikle Osmanlı Devleti ve müttefiklerinin Romanya Cephesi'nde esir aldığı ve yine Türkiye'deki üsera garnizonlarında tutulmak üzere Anadolu'ya gönderilen Romen asıllı esirler hakkında herhangi bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Romanya'nın 1916 yılı Ağustos ayında I. Dünya Savaşı'na katılmasıyla birlikte, Osmanlı Devleti'ndeki Romen hak ve çıkarlarının korunması görevini, Kasım ayı içerisinde tarafsız bir devlet olarak İspanya üstlenmiş; İstanbul Temsilciliği, Osmanlı topraklarındaki Romen tebaanın konsolosluk ve Babıâli'yle ilgili işlemlerini bizzat takip etmiştir. 1916-1917 yıllarına ait İspanya Temsilcilik raporları, Osmanlı topraklarında bulunan ve savaş nedeniyle sürgün edilen Romen sivillerin yanı sıra, Romanya Cephesi'nden Anadolu'ya getirilen Romen esirler hakkında bilgilere yer vermektedir. Bu raporlarda ayrıca Temsilciliğin Romen tebaa ve esirleri için Osmanlı Hariciye Nezareti nezdindeki girişimleri; Romanya Hükümeti'yle yazışmaları; esirlerin tutuldukları Samatya Üsera Garnizonu'nu ziyareti ve buradaki yaşam koşulları, Romen esirlere yapılan yardımlar, esirlerin iadeleri ve hatta Osmanlı askerinin içinde bulunduğu fiziki koşullar hakkında aydınlatıcı bilgi ve gözlemlere rastlanmaktadır. Çalışmamız, bu raporların incelenerek, Osmanlı Devleti'nin 1915 Üsera Talimatnamesi'yle belirlediği savaş esirleri politikasını; Romen tebaasına ve esirlerine yaklaşımını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmaya başta İspanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi'nden edinilen diplomatik raporlar olmak üzere, T.C. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve Türk Kızılayı Arşivi'nden temin edilen belgeler ve konuyla ilgili hazırlanmış akademik çalışmalar kaynaklık etmektedir. Anılan belgelerin karşılaştırılmasıyla I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı topraklarındaki esaret koşullarının tarafsız bir devlet gözüyle nasıl değerlendirildiği ortaya koyulmaya çalışılmaktadır

The issue of prisoners of the World War I has lately been a popular study among the scholars of history. Foreign academic studies are mostly based on the reports of the Entente States’ embassies and their national committees of the Red Cross as well as on the memorials of Entente prisoners. On the other hand, the Turkish historiography mainly studies the Ottoman prisoners of war while the academic studies about Entente States’ POWs interned in Turkey, principally focus on the British prisoners. However, in particular, there is not any study about the Ottoman State’s Romanian prisoners who were captured in the Romanian Front and were transferred to Anatolia to be held in the camps in Turkey. As soon as Romania’s entering the World War I in August 1916, Spain -as a neutral state of the war- undertook the task of protecting Romanian rights and interests in the Ottoman State in November. Thus, the Legation of Spain in Istanbul conducted all official proceedings of Romanian subjects in the Ottoman territory, regarding the Ottoman Government. Spanish diplomatic reports of 19161917 hereby, shed light on Romanian military and civilian prisoners brought in Turkey. The reports also provide information about the agenda, such as the Legation’s interference on behalf of Romanians before the Ottoman Ministry of Foreign Affairs; the correspondence with the Romanian Government; the visit of the Samatya Prisoners’ Camp, living conditions of the prisoners, humanitarian aid, the exchange of sick and wounded prisoners and even the conditions of the Ottoman army. This paper aims to examine these reports and study the Ottoman State’s policy that was officially established by the Regulation Regarding the Prisoners (1915) towards the POWs in general and its approach to the Romanian prisoners in particular. The paper is based on the primarily the diplomatic reports of the Spanish Ministry of Foreign Affairs, the documents of the Ottoman Period of the State Archives of the Prime Ministry and of the Turkish Red Crescent Archive, as well as the academic studies on the subject. Within the scope of the documents mentioned above, it is aimed to show how the captivity conditions in WW1 in Turkey were evaluated by a neutral state’s perspective