FUZÛLÎ’NİN LEYLÂ VÜ MECNÛN MESNEVİSİNDEKİ KÂNÛNÎ METHİYESİ

Klasik edebiyatımızda pek çok şair Kanunî Sultan Süleyman hakkında methiye yazmıştır. Fakat edebiyatımızda Fuzûlî’nin yazdığı methiyelerin özel bir yeri olmuştur. Fuzûlî’nin divanında da Kanûnî Sultan Süleymân’ı öven başta “Gül Kasidesi” olmak üzere kasideler vardır. Fakat burada şairin Leylâ vü Mecnûn adlı mesnevisinde yer alan Kanûnî Sultan Süleymân’ı öven “Bu bir tarîk ile kesr-i nefsdür ve Mukaddime-i medh-i Padişâh-ı ‘asrdur” başlıklı kasidesi özellikle methiyenin biçim özellikleri ve benzetmeye dayalı mecazlı anlatımı incelenmiştir. Kasidenin dört beyti dışındaki beyitlerde benzetme sanatları tespit edilmiştir. Benzetmelerin tasnifinde hak hukuk konularını içeren yasalarla, kanunlarla ilgili, olanların çokluğu dikkati çekmiştir. Ayrıca şah, padişah, sultan; saray, bina; gök, deniz ve dünya ile ilgili benzetmeler de tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fuzuli, Kanuni, Leyla, Mecnun, Methiye

PDF

___

Ayan, H. (1981). Leylâ vü Mecnûn. Dergâh Yayınları.
Cürcânî, (1997). Tarifat, Arapça Türkçe Terimler sözlüğü. Tercüme ve Şerh eden: Arif Erkan), Bahar Yayınları, İstanbul.
Dilçin, C. (1983). Yeni tarama sözlüğü. TDK Yayınları.
Dilçin, C. (1992). Örneklerle Türk şiir bilgisi. 2. bs. TDK Yayınları.
Doğan, MN (2000). Fuzulî. Leylâ ve Mecnun (metin, düzyazıya çeviri, notlar ve açıklamalar). YKY.
Genç, İ. (2009). Leyla ile Mecnun’un iki şairi Fuzûlî ve Sezai Karakoç. Şule Yayınları (3. bs.).
Karavelioğlu, MA (2921). Mahremî’nin Belgrad Fethine Kasidesi ya da Kanuni Methiyesi. DBY Yayınları.
Mütercim Âsım Ef. (2000, s. 413), Burhân-ı Katı. TDK Yayınları.
Onan, NH (1956). Fuzuli Leyla ile Mecnun. Maarif Basımevi.
Özön, MN (1973). Büyük Osmanlıca Türkçe sözlük. İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 5. Baskı.
Özön, MN (1979). Büyük Osmanlıca Türkçe sözlük. İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 6. Baskı.
Pala, İ. (2003). Leylâ ve Mecnûn. İslâm ansiklopedisi [C. XXVII, s. 162-164]. TDV.
Parlatır, İ. (2011). Osmanlı Türkçesi sözlüğü. Yargı Yayınları.
Sâmi, Ş. (1998), Kâmûs-ı Türkî. Alfa Yayınları.