İLKOKUL EĞİTİMİNDE AİLE KATILIMINA VE ENGELLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN VE VELİ GÖRÜŞLERİ

Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğretmenlerinin ve velilerin aile katılımı konusundaki görüşlerini belirlemek ve aile katılımının engellerini ortaya çıkarmaktır. Fenemenoloji (olgubilim) deseninde tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Hatay ili Antakya, Defne ve Altınözü ilçelerinde görev yapan sınıf öğretmenleri ve bu ilçelerde çocuğu ilkokulda okuyan veliler oluşturmaktadır. Araştırmada maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Bu araştırmada Antakya, Defne ve Altınözü ilçelerinde bulunan okullarda görevli 1., 2., 3. ve 4. sınıfların dersine giren 12 sınıf öğretmeni ile bu okullara çocuklarını gönderen 12 veli ile görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan öğretmen ve veli görüşme formları ile toplanmıştır. Görüşmeler yüz yüze yapılıp ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Veriler, betimsel yöntem ile analiz edilmiş olup araştırmaya katılan öğretmenlerin ve velilerin aile katılımına ilişkin görüşleri, engeller ve bu engelleri kaldırmaya yönelik çözüm önerileri ortaya koyulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmenler velilerin katılımını yetersiz olarak değerlendirirken, veliler katılımlarını yeterli gördüklerini ifade etmişlerdir. Sonuçlar öğretmen ve velilerin, ailelerin katılımına ilişkin görüşlerinin farklılaştığını göstermiştir. Veliler ile öğretmenler arasındaki bu uyuşmazlığın giderilmesi ve beklentilerin uygun bir şekilde karşılanması için velilere aile katılımı konusunda bilinçlendirme eğitimlerinin verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aile katılımı, İlkokul eğitimi, Aile katılımı engelleri

PDF

___

Ahioğlu, Sġ (2006). Öğretmen ve veli görüşlerine göre farklı sosyoekonomik düzeydeki ailelerin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okuma yazma sürecini etkileme biçiminin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi].
Argon, T. & Kıyıcı, C. (2012). Ġlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüĢleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.
Aslanargun, E. (2007). Okul - aile iĢbirliği ve öğrenci baĢarısı üzerine bir tarama çalıĢma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9(18), 119-135.
Atabey, D. & Tezel ġahin, F. (2011). Aile öğretmen iletiĢim ve iĢbirliği ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19(3), 793-804.
Balcı, A. (2009). Etkili okul kuram, uygulama ve araştırma. AÜ EBF Yayınları.
Bayraktar, V., Güven, G. & Temel, ZF (2016). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerin aile katılım çalıĢmalarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 755-770.
Bekman, S. (1998). Eşit fırsat anne-çocuk eğitim programının değerlendirilmesi. Anne-Çocuk Eğitim Vakfı Yayınları, 12(8-9).
Biber, K. (2003). Ġlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin, ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine göre öğretmenaile iletiĢimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 35, 360-373.
Binicioğlu, G. (2010). İlköğretimde okul-aile iletişim etkinlikleri: öğretmen ve veli görüşleri.[Yüksek Lisans Tezi], Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, EskiĢehir.
Borg, C. & Mayo, P. (2001). From'Adjuncts' to'Subjects': Parental involvement in a working-class community. British Journal of Sociology of Education, 22(2), 245-266.
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecological of human development. Cambridge, MA. Harvard University Press.
Cotton, K. & Wikelund, KR (2001). Parent involvement in education: School improvement research series. http://www.nwrel.org/scpd/sirs/3/cu6.html (EriĢim tarihi: 21.05.2021).
Duran, E. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı‟na bağlı anasınıflarında uygulanmakta olan eğitim programının anne baba katılım boyutu kapsamında yapılan çalışmaların incelenmesi.[Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
Epstein, JL (1995). School, family and community partnership: Caring for the children we share. Phi Delta Kappa, 76 (9), 701-712.
Epstein, JL, Coates, L., Salinas, KC, Sanders, MG & Simon, BS (1997). Partnership 2000 Schools manuel: Improving school family community connections. John Hopkins University Press.
Epstein, JL & Sheldon, SB (2002). Present and accounted for: Improving student attendance through family and community involvement. Journal of Educational Research, 95(5), 308-318.
Erdoğan, Ç. & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına iliĢkin öğretmen ve yönetici görüĢleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 399-431.
Ergün, M. & Özsüer, S. (2006). Vygotsky’nin yeniden değerlendirilmesi. Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 269-292.
Erkan, S. (1996). Geleceğin eğitim sisteminde sınıf öğretmenliği. Sempozyum 96, Modern Öğretmen Yetiştirmede Gelişme ve İlerlemeler, 30 Eylül- 4 Ekim, Ankara.
Erkan, S. (2015). Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. Z.F. Temel (ed), Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları içinde (s. 3-43 ). Anı Yayıncılık.
Eryorulmaz, A. (1993). Kurumsal okul öncesi eğitiminde ailenin rolü. 9. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, Ġstanbul.
Finders, M. & Lewis, C. (1994). Why some parents don't come to school. Educational Leadership, 51(8), 50-54.
Gestwicki, C. (2004). Home, school and community relations: A guide to working with families. Thomson Learning.
Grolnick, WS & Slowiaczek, ML (1994). Parents' involvement in children's schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65(1), 237-252.
Günay Bilaloğlu, R. & AktaĢ Arnas, Y. (2019). Okul öncesi eğitimde aile katılımı engelleri ve süreçte karşılaşılan sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 804-823. doi: 110.16986/HUJE.2018043536
Herman, JL & Yeh, JP (1980). Some effects of parent involvement in schools. ERIC veri tabanından alınmıĢtır (ED206963): http://www.eric.ed.gov (EriĢim tarihi:10 Mayıs 2021).
Jeynes, WH (2007). The relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement: A metaanalysis. Urban Education, 42(1), 82-110.
Kim, Y. (2009). Minority parental involvement and school barriers: Moving the focus away from deficiencies of parents. Educational Research Review, 4(2), 80-102.
KocabaĢ Özeke, E. (2006). Eğitim sürecinde aile katılımı: Dünyada ve Türkiye’deki çalıĢmalar. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 143-153.
Köksal Eğmez, CF (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında ailenin eğitime katılımı (Kocaelinde beş anaokulunda yapılan araştırma). [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi].
Oğuzkan, F. (1981). Eğitim terimleri sözlüğü. Ġkinci Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ömeroğlu, E. (1999). MEB halk eğitim merkezlerinde uygulanan anne eğitimi kurslarına genel bir bakıĢ. Milli Eğitim. Sayı, 142.
Peterson, D. (1989). Parent Involvement in the Educational Process. ERIC veri tabanından alınmıştır (ED312776) : http://www.eric.ed.gov (EriĢim tariki:10 Mayıs 2021).
Porsuk, A. & Kunt, M. (2012). Denizli merkez ilköğretim okullarındaki okul aile iliĢkilerinde karşılaşılan sorunlar üzerine yönetici görüĢleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2012/I), 203- 218.
Shaw, CA (2008). A study of the relationship of parental involvement to student achievement in a Pennsylvania career and technology center. [Doctoral Dissertation, The Pennsylvania State University].
Sheldon, SB (2002). Parents' social networks and beliefs as predictors of parent involvement. The Elementary School Journal, 102(4), 301-316.
Sheldon, SB (2003). Linking school-family-community partnerships in urban elementary school to student achievement on state tests. The Urban Review, 35(2).
Sheldon, SB & Epstein, JL (2002). Improving student behavior and school discipline with family and community involvement. Education and Urban Society, 35(1), 4-26.
Şahin, FT & Ünver, N. (2005). Okul öncesi eğitim programlarına aile katılımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 23-30.
Şeker, M. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin performans görevlerindeki başarıları ile ailelerin eğitimöğretim çalışmalarına katılım düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi.[Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi].
Şişman, M. (2013). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar. PEGEM Akademi Yayıncılık.
Telsiz, M.(1992). Aile yaĢantı eğitimi amacı ve gerekliliği. Ev Ekonomisi Dergisi, 5, 51-52.
Temel, ZF, Aksoy, AB & KurutulmuĢ, Z. (2015). Erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalıĢmaları. Z.F. Temel (Ed.) Aile Eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları içinde (s.327-361). Anı Yayıncılık.
Tezcan, M. (2020). Eğitim sosyolojisi. 20. Baskı, Anı Yayıncılık.
Toran, M. & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor?. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s11m
Tönbül, Ö. (2019). Aile eğitimi programının annelerin çocuk yetiĢtirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 46-72.
Tümkaya, S. & Çopur, E. (2020). Suriyeli ailelerin aile katılımına iliĢkin öğretmen görüĢleri, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(3), 368-386. https://doi.org/10.35379/cusosbil.746471
Tümkaya, S. & Çopur, E. (2021). Suriyeli ebeveynlerin ilkokulda aile katılımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(39), 348-381. doi: 10.26466/opus.838731
Ünüvar, P. (2010). Aile katılımı çalıĢmalarına yönelik ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin karşılaĢtırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 719-730.
Walberg, HJ (2004). International perspectives on families, schools, and communities: Educational implications for family–school–community partnerships. Educational Research, 41, 3-9.
Wanat, CL (1997). Conceptualizing parental involvement from parents’ perspectives. Journal of a Just & Caring Education, 3(4), 433-459.
YaĢar Ekici, F. (2017). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki aile katılım çalıĢmalarına katılan ve katılmayan ailelerin çocuklarının sosyal beceri ve problem davranıĢları arasındaki iliĢki. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 10, 1, 543-562. doi: http://dx.doi.org/10.17218/hititsosbil.299033
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, CM & Dönmez, B. (2008). Okul -aile iĢbirliğine iliĢkin bir araĢtırma (Ġstiklal Ġlköğretim Okulu örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,7(23), 98-115.
Yıldız, C. & DurmuĢoğlu, MC (2018). The family involvement in different early childhood curricula and approaches in the world. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 8(1), 23-38. DOI: 10.31704/ijocis.2018.002
Yiğit, B. & Bayrakdar, M. (2016). Okul çevre ilişkileri. 2. Baskı, PEGEM Akademi Yayıncılık.