Bir Mücadele Adamı Hasan Basri Çantay'daki (1887- 1964) Vatan Sevgisinin Kur'ânî ve Nebevî Temelleri

Bu çalışmamızda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu buhran dolu yıllarda yetişmiş olan büyük fikir adamı Hasan Basri Çantay’ın mücadele dolu hayatında kendisine ruh ve ilham veren Kur’ânî ve Nebevî esaslar tespit edilmeye çalışılmıştır. Onun eserlerinden ve kendisi hakkında yazılıp çizilenlerden hareketle yaptığımız bu tespitler göstermektedir ki Çantay, son derece geniş bir Kur’ân ve Sünnet bilgisine sahip bir bilim adamı ve kahraman bir mücahittir. Kendisi aynı zamanda İstiklâl Marşı şairimiz Mehmet Âkif Ersoy’u millî marşımızı yazmak için ikna eden kişi olarak bilinmektedir. Çantay vatan ve millet sevgisiyle yanıp tutuşan bir âlim olmakla birlikte, aynı zamanda özellikle Rasûlullah’ın hadislerinden aldığı ilhamla, savaş dolu yılların getirdiği bitkinlik ve tükenmişlik içerisinde tembel bir şekilde köşesine çekilen, kendisini çevreleyen yakın tehlikenin farkında olmayan şuursuz halk kitlelerini uyarmayı da vazife edin- miş ve bu uğurda adeta gözüne uyku girmemiştir. Onun ve arkadaşlarının giriştikleri azimli mücadele sayesinde bizler bugün onlara göre çok daha rahat ve huzurlu bir vatan toprağı üzerinde yaşayabilmektey

A contender Hasan Basri Çantay’s (1887-1964) basic principles of patriotism from Quran and Prophet’s Sunnah

In our study we have tried to identify an important savant who grew up in the chaotic years of the foundation of the Republic of Turkey, Hasan Basri Çantay’s basic principles of patriotism from Quran and Prophet Muhammad’s Sunnah that gave him soul and inspiration in his challenging life. These identifications we have achieved from his books and other books drawn over about him demonstrate that Çantay was an all-knowing man who had extremely wide knowledge of the Quran and Sunnah and a schoolman and a heroic mujaheddin at the same time. In addition he was known as the person who persuaded Mehmet Akif Ersoy, our Anthem poet to write our national anthem. As well as being a scholar who pined for his country and nation, meanwhile especially with the inspiration of the Prop- het’s hadiths, he took it as his duty to alert the unconscious mass, who recluse inertly in weariness and exhaustion that were brought by years of war and are unaware of the imminent danger surrounding them, and for this cause he nearly laid awake. Through him and his friends’ resolute struggle today we live on a more comfortable and peaceful homeland compared to them.

___

Altuntaş, Halil- Şahin, Muzaffer, Kur’an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010.

Çantay, Hasan Basri, Hadisler, “Onuncu Kırk Hadis”, I-III, Ahmed Said Matbaası, İstanbul 1960.

Çantay, Hasan Basri, Kur’ân-ı Hakim ve Meâl-i Kerim, I-III, İstanbul 1410/1990.

Çantay, Hasan Basri, Kara Günler ve İbret Levhaları, haz. Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Balıkesir Müspet ve Manevi İlimler Vakfı Yayınları, ts.

Işık, Emin, “Çantay, Hasan Basri”, DİA, VIII, 218-219, İstanbul 1993.

Karaman, Hayrettin vdğ., Kur’an Yolu-Türkçe Meâl ve Tefsir, I-V, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2008.

Öztürk, Mustafa, Kur’an-ı Kerim Meali- Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2011.

Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tefâsîr- Tefsirlerin Özü, trc. Sadreddin Gümüş-Nedim Yılmaz, I-VII, Ensar Neşriyat, İstanbul 1992.

Uğur, Mücteba, “Vatansever Mücâhit Hasan Basri Çantay’ı Anarken”, Türk Yurdu, XI/51, ss. 49-52, Ankara, Kasım 1991.

Uğur, Mücteba, Hasan Basri Çantay, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1994.

Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, I-X, Eser Neşriyat ve Dağıtım, y.y., ts.

Yıldırım, Celal, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, I-XIV, Anadolu Yayınları, İstanbul ts.

http://www.kuranmeali.org/38/sad_suresi/46.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx (Eylül 2014)