Selin AKÇAY, Safiye PINAR TUNALI, Necdet DAĞDELEN, Talih GÜRBÜZ

Aydın Koşullarında Pamuk Çeşitlerinde Su Stresinin Verim ve Verim Bileşenleri ile Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri

Bu çalışma, kısıtlı sulamanın Carisma, Candia ve Gloria pamuk çeşitlerinde verim ve verim kaliteparametreleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2018 yılında yapılmıştır. Aydın Adnan MenderesÜniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazisinde yürütülen çalışma, tesadüf bloklarıdeneme desenine göre üç tekerrürlü ve iki faktörlü olarak kurulmuştur. Damla sulama sistemiyle sulanan arazideparseller, A sınıfı buharlaşma kabından oluşan birikimli buharlaşmanın %100, %67, %33 ve %0’ı şeklinde 8 günaralığında uygulanmıştır. Uygulanan sulama düzeyleri kütlü verimini ile bazı agronomik özellikler (bitkide kozasayısı; tek bitki verimi; koza kütlü pamuk ağırlığı; çırçır randımanı ve 100 tohum ağırlığı) ve lif kaliteparametrelerini (lif uzunluğu, lif inceliği, lif kopma dayanıklılığı, üniformite değeri ve uzama katsayısı) önemlidüzeyde etkilemiştir. Kütlü verimi açısından Carisma çeşidi Candia ve Gloria çeşidinden daha yüksek verimesahip olmuştur. Çalışmada en yüksek kütlü verimi Carisma çeşidinde sulama suyunun tam uygulandığı (%100)konudan sağlanmıştır. Su kaynaklarının yetersiz olduğu şartlarda ise yine Carisma çeşidi öne çıkmakta ve %67düzeyinde su uygulanan konudan yüksek verim elde edilmiştir.

The Effects of Water Stress on Yield, Yield Component and Quality Parameters of Cotton Cultivars in Aydın Province

In order to observe the effects of deficit irrigation on yield, some agronomic and fiber quality parameters of Carisma, Candia and Gloria cotton cultivars. A field trial was conducted in year of 2018 at the Research and Application Farm of the Agriculture Faculty of Aydın Adnan Menderes University. The trial was designated in randomized complete block design with two factors and three replications. In the trials, irrigation water was applied to cotton cultivars using drip irrigation method as 100%, 67%, 33% and 0% of evaporation from Class A Pan corresponding to 8-day irrigation frequencies. The applications of water significantly affected seed cotton yield, various agronomic (number of bolls per plant, boll weight, number of sympodia, single plant yield, 100-seed weight and lint percentage) and cotton fiber quality (fiber length, fiber fineness, fiber strength, uniformity percentage and fiber elongation. It was determined cv. Carisma performed higher yields than cvs. Candia and Gloria. The highest yield was obtained from Carisma under full-irrigation (100%) treatment. In the case of water scarcity, second highest yield was obtained from Carisma under deficit irrigation treatment (67%).

PDF

___

Açıkgöz, N., Aktaş, M.E., Mokhaddam, A.F., Özcan, K., 1994. Tarist an agrostatistical package programme for personel computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi. İzmir, Turkey.
Akçay, S., Dağdelen, N., 2017. Water productivity and fiber quality parameters of deficit ırrigated cotton in a semi-arid environment. Fresenius Environmental Bulletin. 26 (11): 6500-6507.
Akçay, S., Dağdelen, N., 2018. Effect of deficit ırrigation on some agronomic traits of cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars differing in maturity. International Journal of Engineering Science Invention. 7 (6: IV): 54-59.
Aksoy, E., Aydın, G., Seferoğlu, S., 1998. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Arazi Topraklarının Önemli Karakteristikleri ve Sınıflandırılması. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi. Cilt: 2. 469-477. Aydın.
Anonim, 1995. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Aydın İl Müdürlüğü Çalışma Raporu. S. 1-2. Aydın.
Anonim, 2018a. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2017 Yılı Pamuk Raporu.
Anonim, 2018b. Aydın İli Tarım Master Planı. Aydın Tarım İl Müdürlüğü, Aydın.
Başal, H., Dağdelen, N., Ünay, A., Yılmaz, E., 2009. Effects of deficit drip ırrigation ratios on cotton (Gossypium hirsutum L.) yield and fiber quality. J. Agron. Crop Sci. 195 (1): 19-29.
Booker, J.O., Bordovsky, J., Lascano, R.J., Segarra, E., 2006. Variable rate irrigation on cotton lint yield and fiber quality. Beltwide cotton conferences. January 3-6, San Antonio, Texas.
Cave, J., 2013. Cotton lint yield, fiber quality, and water-use efficiency as influenced by cultivar and irrigation level. Texas Tech University, USA, Master of Sciences. P 192.
Dağdelen, N., Yılmaz, E., Sezgin, F., Gürbüz, T., 2005. Karık yöntemiyle sulanan pamukta farklı sulama düzeylerinin kütlü kalitesi ve bazı agronomik özellikler üzerine etkisi. IV.GAP Tarım Kongresi. 1651- 1658. 21-23 Eylül 2005, Şanlıurfa.
Dağdelen, N., Başal, H., Yılmaz, E., Gürbüz, T., Akçay, S., 2009a. Different drip irrigation regimes affect cotton yield, water use efficiency and fiber quality in western Turkey. Agric. Water Manag. 96: 111-120.
Dağdelen, N., Sezgin, F., Gürbüz, T., Yılmaz, E., Akçay, S., 2009b. Farklı sulama aralığı ve sulama düzeylerinin pamukta bazı verim özellikleri ve lif kalitesi üzerine etkisi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 6 (1): 53-61.
Doorenbos, J., Kassam, A.H., 1979. Yield Response to Water. FAO Irr. and Drain. Paper, No: 33. p.193. Rome.
Ertek, A., Kanber, R., 2003. Effects of different irrigation programs on the lint out-turn of cotton under drip irrigation. KSU J. Science and Engineering. 6: 106-116.
Gerik, T. J., Faver, K. L., Thaxton, P. M., El-Zik, K. M., 1996. Late season water stress in cotton: I. plant growth, water use, and yield. Crop Sci. 36: 914–921.
Husseın, F., Janat, M., Yakoub, A., 2011. Assessment of yield and water use efficiency of drip- irrigated cotton (Gossypium hirsutum L.) as affected by deficitirrigation. Exp. Agri. Israel. 9 (1): 121-128.
Johnson, R. M., Downer, R. G., Bradow, J. M., Bauer, P. J., Sadler, E. J., 2002. Variability in cotton fiber yield, fiber quality, and soil properties in a southeastern coastal plain. Agron. J. 94: 1305-1316.
James, L.G., 1988. Principles of Farm Irrigation System Design. John Wiley and Sons. Inc, Newyork. Kanber, R., 1984. Çukurova koşullarında açık su yüzeyi buharlaşmasından (class a pan) yararlanarak birinci ve ikinci ürün yerfıstığının sulanması. Bölge Toprak Su Araşt. Enst. Müd. Yayınları. Tarsus. 78 (33): 1- 151.
Krieg, D.R., 1997. Genetic and environmental factors affecting productivity of cotton. Proc. Beltwide Cotton Prod. Res. Conf. p: 1347.
Mert, M., 2005. Irrigation of cotton cultivars improves seed cotton yield, yield components and fibre properties in the Hatay region, Turkey. Acta Agriculturae Scandinavica. B. 55: 44-50.
Önder, D., Akiscan, Y., Önder, S., Mert, M., 2009. Effect of different irrigation water level on cotton yield and yield components. African Journal of Biotechnology. 8 (8): 1536-1544.
Özbek, N., 2000. Farklı pamuk çeşitlerinde ilk sulama zamanlarının bazı agronomik ve teknolojik özellikler ile koza tutumuna etkisi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enst. Yüksek Lisans Tezi.
Pettigrew, W.T., 2004. Moisture deficit effect on cotton lint yield, yield components, and boll distribution. Agron. J. 96: 377-383.
Sobrinho, F., Guerra, H., Araujo, W., Pereira, J., Zonta, J., Bezerra, J., 2015. Fiber quality of upland cotton under different irrigation depths. Revista Brasileira de Engenharia Agricola e Ambiental. 19 (11): 1057-1063.
Stiller, W.N., Read, J.J., Constable, G.A., Reid, P.E., 2005. Selection for water use efficiency traits in a cotton breeding program: cultivar differences. Crop Science. 45: 1107-1113.
Tüzel, İ.H., Ul, M.A., 2003. Pamuk sulaması. Pamukta Eğitim Semineri. 83-92.14-17 Ekim 2003, İzmir.
Yazar, A., Sezen, S.M., Sesveren, S., 2002. LEPA and trickle ırrigation of cotton in the Southeast Anatolia Project (GAP) area in Turkey. Agricultural Water Management. 54 (3): 189-203.