Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışma Bitlis ili Güroymak ve Mutki ilçelerinde manda yetiştiriciliği yapan işletmelerin genel yapısal özelliklerini belirlemek için yapılmıştır. Durum tespitine yönelik olan araştırmada araştırma grubunu Bitlis ili Güroymak ve Mutki ilçelerinde manda yetiştiriciliği yapan toplam 136 manda yetiştiricisi oluşturmuştur. Anket toplam 85 soru maddesinden oluşturulmuştur. Elde edilen veriler SAS paket programında analiz edilmiştir. Araştırmada, Bitlis ilinde manda yetiştiriciliğinin temelde orta yaş grubu veya daha büyük yaş grubundaki yetiştiriciler tarafından gerçekleştirildiği, yetiştiricilerin barınak ve işçi giderleri için bir maliyetlerinin söz konusu olmadığı, yetiştiricilerin sağımı elle sağım yöntemiyle ahırda yaptıkları, malaklarını hiç sütten kesmedikleri, Anadolu mandasının başta eşeysel olgunluk yaşı olmak üzere pek çok döl verim özelliği bakımından arzulanan düzeyde olmadığı, ortalama günlük süt verimi için bildirilen değerin düşük olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte başta boğa bulundurma durumu olmak üzere eşeysel olgunluk yaşı, damızlıkta kullanma süresi ve laktasyon süresi bakımından ilçeler arasındaki farklılıklar Mutki ilçesi lehine istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.05-P<0.01). Sonuç olarak Bitlis ili mandacılığına ilişkin elde edilen bulguları ülke hayvancılığımızın geleneksel yapısından ayrı düşünülmeyeceği, diğer hayvancılık kollarında olduğu gibi önemli bir gen kaynağı olarak Anadolu mandasının korunması ve alternatif bir yetiştirme kolu olarak değerlendirilmesinin hayvansal üretimin arttırılması açısından bir fayda sağlayacağı açıktır.

Anahtar Kelimeler:

Anadolu mandası, Bitlis, manda

The Effect of Different Artificial Diets on the Development of Galleria mellonella (L.) (Lepidoptera: Galleriidae)

Galleria mellonella (L.) was reared Wiesner (1993), Deseo et al. (1990), Marston ve Ertle (1973), Haydak (1936), A and B's artificial diets and effects of these diets on the duration of larval development, pupal development, adult longevity were investigated. Experiments were carried out at 29±oC and 60% r.h in controlled condition. In conclusion, Deseo et al.'s and A's diets are the best among the others, because these two diets are cheaper and more suitable regarding for the mass production and biological parametres of Galleria mellonella.

Keywords:

Galleria mellonella The greater wax moth, Biology, Development,

PDF

___

Aksoy, A.R., Alpan, O., 1991.Rasyonlardaki farklı protein düzeylerinin mandalarda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 15:164-176.
Anonim, 2004. Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili Hakkında Tebliğ (2004/39). 12 Aralık 2004 Tarih ve 25668 Sayılı Resmi Gazete. Ankara.
Anonim, 2007. Dünya ve Türkiye’de Mandacılık. http://web.ttnet.net.tr/kocatepe/Dunyada veTurkiyede mandacilik.htm. Erişim tarihi 2 Mart 2018.
Atasever, S., Erdem, H., 2008. Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 23(1):59-64.
Bayram, B., Topal, M., Aksakal, V., Önk, K., 2015. Genetiksel olmayan faktörlerin Siyah Alaca sığırlarda güç ve ölü doğuma etkilerinin CHAID analizi ile incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 21 (5):645-652.
Budağ, C., Keçeci, Ş., 2013. Van’da büyükbaş hayvan besilerinde kullanılan yemler ve besi şekillerine ilişkin bir anket çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 18(1-2):48-61.
Caddy, R.A., Shah, S.K., Schermerhorn, E.C., Mcdowell, R.E., 1983. Factors affecting performance of Nili-Ravi buffaloes in Pakistan. Journal Dairy Science. 66:578-586.
Chhikara, S.K., Singh, N., Dhaka, S.S.,Yadav, R.S., 1995. Effect of certain factors on calving interval of Murrah Buffaloes. DairyFoods Home Sci.14(1):29-32.
Çayır, M., Atılgan, A., Öz, H., 2012. Büyükbaş hayvan barınaklarındaki gübrelikler ve su kaynaklarına olan durumlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 7(2):1-9.
Dhara, S.K., Chakravarty, A.K., 1996. Effect of genetic and non-genetic factors on production traits of Murrah Buffaloes. Dairy Foods Home Science. 15(1):119-124.
Elisei, L., Chichernea, P., 1991. Buffalo breeding in Brasov district. Third World Buffalo Congress, 2: 491-49, 13-18 May, Varna, Bulgaria.
Erkan, M., 2005. Mersin Yöresindeki büyükbaş hayvancılık tesislerinin mevcut durumu ve bu tesislerde ortaya çıkan atıkların yarattığı çevre kirliliği üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 96 s.
Göncü, S., Gökçe,G., 2017.Türkiye’de sığır besiciliği işletmelerinde karlı ve sürdürülebilir üretim için teknolojik uygulamalar. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi. 32:29-34.
Gültekin, C., 2014. Trakya Bölgesi’nde büyükbaş hayvancılık işletmelerinin üretim-pazarlama sorunları ve çözüm önerileri. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 119 s.
Güneş, Ö., Arıkan, R., 1989. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1049, Ders Kitabı: 305, Ankara
Güngör, Ö., 2006. Neonatal buzağılar ve kolostrum. Kafkas Üniversitesi veteriner Fakültesi Dergisi. 12(1):103- 108
Han, Y., Bakır, G., 2010. Özel besi işletmelerinin barınak yapısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 41(1):45-51.
İzgi, A.N., Asker, R., Karabulut, A., Sabaz, S., Kazandağlı, M., 1989. Yerli ırk mandaların melezleme ile ıslah olanakları üzerinde bir araştırma. Mandacılık Araştırma Enstitüsü,Yayın No: 20, Afyon.
Kaya, A., Yaylak, E., Önenç, A., 1998. Süt sığırcılığında düzenli üreme ve önemi. Hayvansal Üretim Dergisi. 38:8-17.
Kayar, Y., 2011. Denizli yöresi süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal yönden değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 124 s.
Khan, R.N., Akhtar, S., 1999. Production characteristics of Nili-Ravi buffaloes. Asian-Australas Journal Animal Science. 12:56-60.
Kul, E., Filik, G., Şahin, A., Çayıroğlu, H., Uğurlutepe, E., Erdem, H., 2018. Effects of some environmental factors on birth weight of Anatolian buffalo calves. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology. 6(4):444-446.
Kume, S., Tanaba, S., 1993. Effect of parity on colostral mineral concentrations of Holstein and value of colostrom as a mineral souce for newborn calves. Journal Dairy Science. 76:1654-1660.
Küçükkebapçı, M., Aslan, S., 2002. Evcil dişi mandaların üreme özellikleri. Lalahan Hay. Araştırma Enstitüsü Dergisi. 42(2):55-63.
Özenç, E., Vural, M.R., Şeker, E., Uçar, M., 2008: An evaluation of subclinical mastitis during lactation in Anatolian buffaloes. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 32(5):359-368.
Özdemir, G., Özdemir, A., 2016. Bingöl ili manda yetiştiriciliğinin sorun ve çözüm önerilerinin yetiştirici gözüyle değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6(2):157-164.
Sarıözkan, S., 2011. Türkiye’de manda yetiştiriciliğinin önemi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 17(1):163-166.
SAS, 2017. SAS/STAT Software:SASInstInc, USA. Soyer, G., 2014.Aydın ili süt sığırcılığı işletmelerinde gübre yönetim uygulamaları ve bitkisel üretimde gübre kullanım olanaklarının geliştirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tez. 100 s.
Soysal, M.İ., 2009. Manda ve ürünleri Üretimi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ders Notları. ISBN NO: 978-9944-5405-3-7, 237s, Tekirdağ.
Soysal, M.İ., 2013. Anatolian Water Buffaloes Husbandry in Turkey. Buffalo Bulletin. 32(1):293-309.
Stravaridou, S., 1998. Buffalo Population and Production in Greece. FAO Buffalo Newsletter. 9: 7.
Şahin, A., Ulutaş, Z., 2014. Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 20(1):79-85.
Tekerli, M., Küçükkebabcı, M., Akalin, N.H., Koçak, S., 2001. Effects of environmental factors on some milk production traits, persistency and calving interval of Anatolian buffaloes. Livest Prod Sci. 68:275–28.
Tugay, A., Bakır, G., 2006. Giresun yöresindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin ırk tercihleri ve barınakların yapısal durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 37(1):39-47.
Uslu, N.T., 1970. Afyon Bölgesi mandalarının çeşitli özellikleri ile rasyonel ve köy şartlarında süt verimleri üzerinde mukayeseli araştırmalar. Doktora Tezi. Birlik Matbaası, 83 s.
Yılmaz, A., Ocak, E.,Köse, Ş., 2017. A research on milk yield, milk composition and body weights of Anatolian buffaloes. Indian Journal Animal research. 51(3):564-569.
Yılmaz, S., 2013. Afyonkarahisar Yöresi Manda Yetiştiriciliği: Küçükçobanlı Köyü Örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 170 s.