YAġAM BOYU ÖĞRENME MERKEZĠ OLARAK BELEDĠYE KÜTÜPHANELERĠ: ĠSTANBUL BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ KÜTÜPHANELERĠ ÖRNEĞĠ

Bireysel ya da toplumsal açıdan bilgi ve beceri geliĢtirmek amacıyla yaĢam boyu sürdürülen ve geliĢtirilen tüm öğrenme etkinliklerini kapsayan yaĢam boyu öğrenme kavramı, son yıllarda özellikle eğitim bilimleri alanında sıkça gündeme gelen ve farklı boyutlarıyla araĢtırılan bir olgudur. Temelinde bilgi ve öğrenmenin olması sebebiyle bu kavram kütüphanecilik ve bilgi bilim alanı içinde son derece önemlidir. Zira kütüphaneler, özellikle de halk kütüphaneleri insanların yaĢam boyu öğrenme sürecinde rol ve sorumluluklara sahip stratejik kuruluĢlardır. Ġnsanlara bilgi okuryazarlığı baĢta olmak üzere tüm yaĢam boyu öğrenme becerilerinin kazandırılması sürecinde halk kütüphanelerinin etkin hizmet ve etkinlikler gerçekleĢtirmeleri beklenmektedir. Bu çalıĢmada Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet gösteren belediye kütüphanelerinde görev yapan personelin yaĢam boyu öğrenme sürecindeki farkındalıkları incelenmiĢtir. ÇalıĢmanın amacı, belediye kütüphanelerinde görev yapan personelin, kütüphaneler ve yaĢam boyu öğrenme sürecine iliĢkin görüĢlerini ortaya koymaktır. Nicel araĢtırma yöntemlerinin kullanıldığı çalıĢmanın verilerini, Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi‘ne bağlı 20 belediye kütüphanesinde çalıĢan 195 katılımcının, anket sorularına verdiği yanıtlar oluĢturmaktadır. Bu kapsamda çalıĢanların yaĢam boyu öğrenmeye iliĢkin fikirlerinin en yüksekten en düĢüğe doğru derecelendirildiği 5'li Likert-tipi bir anket kullanılmıĢtır. AraĢtırma kapsamında toplanan veriler betimleyici analizler kullanılarak değerlendirilmiĢtir. Anket kapsamında, katılımcıların çalıĢtıkları kütüphanelerin yaĢam boyu öğrenmeye iliĢkin rol ve sorumluluklarına, kütüphanelerinde yaĢam boyu öğrenme kapsamında gerçekleĢtirilen etkinlik ve eğitimlerin yeterliliklerine ve kiĢisel ve mesleki olarak yaĢam boyu öğrenme yetkinliklerine iliĢkin görüĢleri belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Ankete verilen yanıtlardan katılımcılarının neredeyse tamamının hem kütüphaneleri hem de belediye kütüphanelerini önemli bir yaĢam boyu öğrenme merkezi olarak gördükleri, çalıĢtıkları kütüphanelerin gerçekleĢtirdiği yaĢam boyu öğrenme ve bilgi okuryazarlığı etkinlikleri konusunda ise kararsız bir bakıĢ açıları (3,2359) olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Ayrıca kütüphane çalıĢanlarının kiĢisel ve mesleki yaĢam boyu öğrenme yetkinliklerine iliĢkin düĢüncelerinin de yüksek ortalamalarda (4,1436) olduğu tespit edilmiĢtir.

MUNICIPALITY LIBRARIES AS LIFELONG LEARNINGCENTERS: THE EXAMPLE OF ISTANBUL METROPOLITANMUNICIPALITY LIBRARIES

Including all learning activities that are maintained and developed throughout the life in order to develop information and skills both individually and socially, lifelong learning is a phenomenon that recently became a current topic, especially in education sciences, and has been researched from different points of view. Since there is information and learning in its core, this concept is extremely important in librarianship and epistemology fields. For libraries, especially public libraries are strategic institutions that have roles and responsibilities in the lifelong learning process. The public libraries are expected to perform active services and activities in the process of implementing all lifelong learning skills, particularly information literacy, on individuals. This study investigates the differences in the lifelong learning processes of the municipality libraries that operate in connection with Istanbul Metropolitan Municipality Directorate of Libraries and Museums. The purpose of the study is to determine the views of the employees regarding their roles and responsibilities in their libraries. Making use of quantitative research methods, the data of this study consist of the answers of 195 participants, working in 20 municipality libraries in connection with Istanbul Metropolitan Municipality, to the questions in the survey. In this context, Likert-type questionnaire was used, in which participants‘ opinions on lifelong learning were rated from highest to lowest. The data collected within the scope of the research were evaluated using descriptive analyzes. The study tries to determine the roles and responsibilities, regarding lifelong learning, of the participants in their libraries; the competence of the activities and trainings provided in the libraries within the scope of lifelong learning; and the views on lifelong learning competences individually and occupationally. The answers to the survey conclude that nearly all participants consider both libraries and municipality libraries as lifelong learning centers. However the participants are indecisive (3,2359) about the lifelong learning and information literacy activities of their libraries. The opinions of the library employees, regarding individual and occupational lifelong learning competences, have been observed to be of generally high average (4,1436).

PDF

___

Abu, R., Sabr, A. Z. S. A., Ahmad, A., Helmi, M. F. M., Shaari, S. ve Rafie, S. K. (2018). Lifelong learning endeavors among rural public library adult users. Journal of Economic & Management Perspectives, 12,(1), 550-557. https://search.proquest.com/openview/de72a1994f248cdb6a35c86c7d 7c5896/1?pq-origsite=gscholar&cbl=51667 adresinden eriĢildi.
Ali, A., Lee, T. L., Thoe, N. K., Ismail, N., Abu Bakar, S. Z. S. (2019). Transforming public libraries into digital knowledge dissemination centre ın supporting lifelong blended learning programmes for rural youths. Acta Informatica Malaysia, 3(1), 16-20. doi:10.26480/aim.01.2019.16.20
Altay, A. ve Zan, B. U. (2020). Bilgi toplumuna geçiĢ sürecinde Türkiye‘de belediye kütüphaneleri: Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi Kütüphaneleri örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 174-209. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jiss/issue/54441/662181 adresinden eriĢildi.
Anthony, C.A. (2014). Innovation in puclic libraries. http://publiclibrariesonline.org/2014/02/innovation-in-public-libraries/ adresinden eriĢildi.
Aspin, D. N. ve Chapman, J. D. (2007). Lifelong learning: concepts and conceptions. D.N. Aspin (Ed.), Philosophical Perspectives on Lifelong Learning içinde (ss. 19-38). Netherland: Springer Publishing.
Bath D. M. ve Smith C. D. (2009). The relationship between epistemological beliefs and the propensity for lifelong learning. Studies in Continuing Education, 31(2), 173-189.
Brosens, D., Donder, L. D., Dury, S., Vanwing, T. ve Vertéa, D. (2015). Life long learning: The prison library as a bridge to participation. Procedia: Social and Behavioral Sciences, 191, 1496-1500. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.04.434
Büyüköztürk, ġ., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, E. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Canata, F. (2016). Belediye kütüphaneleri gerekli mi?: Bilgi toplumu bağlamında bir değerlendirme. Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu 12-14 Mayıs içinde (s.213-241). Bursa: Nilüfer Belediyesi.
Chapman, J., Gaff, J., Toomey, R. ve Aspin, D. (2005). Policy on lifelong learning in Australia. International Journal of Lifelong Education 24(2), 99-122. doi:10.1080/02601370500056227
Cropley, A.J. ve Dave, R.H. (1978). Lifelong education and the training of teachers. Pergamon, Oxford.
Demirel, M. (2009). Lifelong learning and schools in the twenty-first century. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1709-1716. doi: 10.1016/j.sbspro.2009.01.303
Diker CoĢkun, Y. ve Demirel, M. (2012) Üniversite öğrencilerinin yaĢam boyu öğrenme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 108-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7794/102006 adresinden eriĢildi.
Dinevski, D. ve Dinevski, I. V. (2004). The concepts of university lifelong learning provision in Europe. Transition Studies Review, 11(3), 227- 235. doi: 10.1007/s11300-004-0014-z
Elmborg, J. (2016). Tending the garden of learning: Lifelong learning as core library value. Library Trends, 64(3), 533–555. doi: 10.1353/lib.2016.0009.
Erdamar, G. (2011). Eğitimde yeni yönelimler. Ankara: Pegem Akademi.
Ersoy, A. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve Türkiye‘de halk kütüphaneleri (YayımlanmamıĢ yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr adresinden eriĢildi.
Ersoy, A. ve Yılmaz, B. (2009). YaĢam boyu öğrenme ve Türkiye‘de halk kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 803–834. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48914/623718 adresinden eriĢildi.
European Commission, (2001). Making a European area of lifelong learning a reality. http://aei.pitt.edu/id/eprint/42878 adresinden eriĢildi.
Fabris, M., Čotar, S. M., Zović, I., & Horvat, A. (2010). The role of libraries in lifelong learning: the case of public libraries in Istria. In Bridging the digital divide: libraries providing access for all?
Güleç, Ġ., Çelik, S. ve Demirhan, B. (2012). YaĢam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/192264 adresinden eriĢildi.
Gündoğdu, K., Yüksel, S., Akyol, B. ve Akar Vural, R. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere iliĢkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513. doi: 10.17556/jef.88957
Günüç, S., OdabaĢı, H. F., ve Kuzu, A. (2012). YaĢam boyu Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 309-325. https://dergipark.org.tr/download/article-file/223340 adresinden eriĢildi.
Gür Erdoğan, D. (2014). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerine etki eden faktörler (YayımlanmamıĢ doktora tezi). Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. https://tez.yok.gov.tr adresinden eriĢildi.
Gürdal, O. (2000). YaĢam boyu öğrenme etkinliği: Enformasyon okuryazarlığı. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 176-187. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/816 adresinden eriĢildi.
Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği. (2012). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/01/20120111-18.htm adresinden eriĢildi.
International Federation of Library Associations [IFLA]. (2005). Beacons of the information society: The Alexandria proclamation on information literacy. http://www.ifla.org/publications/beacons-of-the-informationsociety-thealexandria-proclamation-on-information-literacy adresinden eriĢildi.
International Federation of Library Associations [IFLA]. (2007). Halk kütüphanesi hizmeti: gelişim için IFLA/UNESCO ilkeleri (Çev. Bülent Yılmaz), Türk Kütüphaneciler Derneği Ġstanbul ġubesi, Ġstanbul. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~byilmaz/byilmaz/iflaunescobildiri.pdf adresinden eriĢildi.
Jarvis, P. (2007). Globalisation, lifelong learning and the learning society. Sociological perspectives. Lifelong learning and the learning society: Vol. 2. içinde (s. 96-155), London: Routledge. 23 Nisan 2020 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/288172133_Globalisation_li felong_learning_and_the_learning_society_Sociological_perspectives adresinden eriĢildi.
Knowles M (1996). Yetişkin öğrenenler göz ardı edilen bir kesim. (Çev. S. Ayhan). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Knowles, M. S. (2009). Andragoji: YetiĢkinlerde öğrenme konusunda yeni bir teknoloji. (Çev. S. Ayhan). A. Yıldız ve M. Uysal (Ed.). Yetişkin Eğitimi: Kuramdan Uygulamaya içinde (ss. 127-144). Ġstanbul: Kalkedon Yayınları.
KomĢu, U. C. (2017). Halk eğitimi merkezlerinde görev yapan eğiticilerin yaĢam boyu öğrenme yeterlikleri: Mersin örneği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(1), 117-145. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akukeg/issue/29365/314206 adresinden eriĢildi.
Konya, Ü. (2017). Yerel yönetimler ve kütüphane hizmetleri: Ġstanbul‘daki belediye kütüphaneleri. Hiper yayın.
Kurbanoğlu, S. ve Akkoyunlu, B. (2002). Bilgi okuryazarlığı: Bir ilköğretim okulunda yürütülen uygulama çalıĢması. Türk Kütüphaneciliği, 16(1), 20-40. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/181 adresinden eriĢildi.
KuĢat, N. (2014). YaĢam boyu öğrenimin sürdürülebilirliğinde halk kütüphaneleri: Türkiye örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 1-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32926/365785 adresinden eriĢildi. ulaĢamadım
Laal, M. (2012). Benefits of lifelong learning. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (46), 4268-4272. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.06.239
Laal, M. (2013). Lifelong learning and technology. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 83, 980-984. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.06.182
Machala, D. ve Horvat, A. (2010). Competency based lifelong learning of librarians in Crotia: An integrative approach. Paper presented at IFLA Satellite Meeting: Cooperation and Colloboration in Teaching and Research-Trends in Library and Information Studies Education, 8-9 August 2010, Boras-Sweden. www.eprints.rclist.org/18148/1/6-12-1- PB.pdf adresinden eriĢildi.
Mahoney, M. H. (2017). An academic librarian's search for meaning: A survey of lifelong learning in library literature. The Journal of Academic Librarianship, 43(6), 540–547. doi: 10.1016/j.acalib.2017.05.004
Milli Eğitim Bakanlığı, (2014). Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi (2014-2018).Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/013.pdf adresinden eriĢildi.
Naji, S. (2017). An ethnographic case study of the role of public libraries in facilitating lifelong learning activities in the North of England (YayımlanmamıĢ doktora tezi). The University of Huddersfield. http://eprints.hud.ac.uk/id/eprint/34666/ adresinden eriĢildi.
Nielsen, B.G. ve Borlund, P. (2014). Public libraries and lifelong learning. Perspectives of Innovations, Economics and Business, 14(2), 94-102. http://dx.doi.org/10.15208/pieb.2014.11 adresinden eriĢildi.
Önal, Ġ. (2010). Tarihsel değiĢim sürecinde yaĢam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121. http://bd.org.tr/index.php/bd/article/view/116/99 adresinden eriĢildi.
Özçiftçi, M. ve Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaĢam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5 (1), 1-19. doi:10.17943/etku.57410
Öztürk, H. (2009). Öğrenme Hayat boyu öğrenim kapsamında informal öğrenmenin yeri anlamı ve önemi. Hayat boyu Öğrenim Kapsamında Türkiye'de İnformal Üzerine Ortak Bir Anlayış Geliştirme ve Farkındalık Oluşturma Projesi Konferansları: Bildiri Kitabı içinde (ss. 39-57). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu BaĢkanlığı.
Polat, C. (2005). Bilgi okuryazarlığı ve üniversiteler. M. Emin Küçük (Yay. haz.), Prof. Dr. Nilüfer Tuncer'e Armağan Kitabı içinde, (ss. 261- 277). http://eprints.rclis.org/8145/1/Nil%C3%BCfer_Tuncer'e_Armagan.pdf adresinden eriĢildi.
Polat, C. (2006). Bilgi çağında üniversite eğitimi için bir açılım: Bilgi okuryazarlığı öğretimi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 249-266. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunitaed/issue/2869/39227 adresinden eriĢildi.
Polat, C. (2012). YaĢam boyu öğrenmenin anahtarı bilgi okuryazarlığı ve üniversite kütüphanelerinin bilgi okuryazarlığı öğretimindeki rolü. Ö. Külcü, T. Çakmak ve N. Özel (Yay. haz.), Prof. Dr. K. Gülbün Baydur‘a Armağan içinde (ss. 117-131). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. http://eprints.rclis.org/30604/ adresinden eriĢildi.
Polat, C. ve OdabaĢ, H. (2008). Bilgi toplumunda yaĢam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı. Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu: 27-30 Mart 2008, Antalya. http://eprints.rclis.org/12661/ adresinden eriĢildi.
Recommendation of the European Parliament and of the Council. (2006). Key competences for lifelong learning. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/?uri=celex%3A32006H0962 adresinden eriĢildi.
Recommendation of the European Parliament and of the Council. (2018). Key competences for lifelong learning. https://eurlex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.C_.2018.189.01. 0001.01.ENG adresinden eriĢildi.
Saatçioğlu, Ö., Özmen, Ö. ve Sürel Özer, P. (2003). Bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliĢtirilmesinde kütüphanelerin rolü ve Dokuz Eylül Üniversitesi uygulaması. Bilgi Dünyası, 4(1), 45-63. http://bd.org.tr/index.php/bd/article/view/253/246 adresinden eriĢildi.
Sağlam, M. ve Kürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve öğretmen adaylarının seçimi. Milli Eğitim, 33(167), 53-70. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/167/or ta3-kurum.htm adresinden eriĢildi.
Sarıgöz, O. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yaklaşımına ilişkin görüş ve farkındalıklarının değerlendirilmesi (YayımlanmamıĢ doktora tezi). Yakın Doğu Üniversitesi, LefkoĢa. http://docs.neu.edu.tr/library/6504516635.pdf adresinden eriĢildi.
Sinha, A. K. (2017). Knowledge communication through rural library services: Tagorean concept and experiments of department of lifelong learning & extension, visva-bharati. International Research: Journal of Library & Information Science, 7(3), 479-489. http://irjlis.com/wpcontent/uploads/2017/11/8-IR433-73.pdf adresinden eriĢildi.
Stanziola, J. (2011). Lifelong learning in public libraries in 12 European Union countries: Issues in monitoring and evaluation. International Journal of Lifelong Education, 30(5), 631-649. doi:10.1080/02601370.2011.611903
ġenyurt Topçu, Ö. ve Yılmaz, B. (2012). Ankara‘daki halk kütüphanesi hizmet niteliğinin değerlendirilmesi. Türk Kütüphaneciliği, 26(1), 53- 77. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/315/307 adresinden eriĢildi.
Tat, E. ve Arslantekin, S. (2016). Ġnternette bilgi kirliliğinde seçicilikte bilgi uzmanlarının rolü: Belediye kütüphanelerinde web‘de paylaĢılan bilgilerin değerlendirilmesi. Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu 12-14 Mayıs içinde (s.288-312). Bursa: Nilüfer Belediyesi.
Toprak, M. ve Erdoğan, A. (2012). YaĢam boyu öğrenme: Kavram, politika, araçlar ve uygulama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 69-91. doi: 10.5961/jhes.2012.036
Torun, O. (2018). Halk kütüphanelerinde yenilikçi yaklaĢımlar. H. OdabaĢ ve M.A. Akkaya (Yay. Haz.). Halk Kütüphaneleri: Geçmişten Geleceğe Yönelimler ve Yeni Roller içinde (s. 191-226). Ġstanbul: Hiper Yayın.
Toth, M. (2016). The role of public libraries in Lifelong Learning in a multicultural and digital context. Proinflow: Časopis Pro İnformační Vědy, 8(2), 32-42. doi: 10.5817/ProIn2016-2-4
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO (1995). Halk Kütüphanesi Bildirgesi (Kasım 1994), Türk Kütüphaneciliği, 9,(2), 144–147. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/2585/2583 adresinden eriĢildi.
Woodrow, M. (1999). The struggle for the soul of lifelong learning. Widening Participation & Lifelong Learning Journal, 1 (1). http://www.staffs.ac.uk/journal/voloneone /editorialtwo.htm adresinden eriĢildi.
Yalvaç, M. (2003). YaĢam boyu öğrenim ve halk kütüphaneleri. (Yay haz. Bülent Yılmaz), Bilgi Toplumuna Doğru Halk Kütüphaneleri: PULMAN TX Türkiye Ulusal Toplantısı Sonuç Raporu (16-19 Kasım 2002, Milli Kütüphane, Ankara) içinde (ss. 38-45). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
Yılmaz, B. (2019). Bir halk kütüphanesi türü olarak belediye kütüphaneleri: Kuramsal bir çerçeve. M.A. Akkaya ve H. OdabaĢ (Yay. Haz.). Bilgi Merkezleri: Kütüphaneler, Arşivler, Müzeler içinde (s. 199-224). Hiper Yayın