Turizm Ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Yeterlik İnançlarının Turizm İşletmelerinde Kariyer Beklentisi Üzerindeki Etkisinde Demografik Değişkenlerin Düzenleyici Rolü

Öz Turizm işletmelerinin ihtiyacı olan nitelikli çalışanların turizm sektöründe yer alması söz konusu işletmelere yönelik kariyer beklentisi taşıyan bireyleri ve turizm işletmelerini doğrudan etkilemektedir. Bu araştırma Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin öz yeterlik inançlarının turizm işletmelerinde kariyer beklentisi üzerindeki etkisinde demografik değişkenlerin düzenleyici rolünün belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nedensel tarama modeline göre tasarlanan çalışma kapsamında oluşturulan anket formu Gaziantep Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulunda öğrenim gören 221 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Bu kapsamda elde edilen bulgulara göre öğrencilerin öz yeterlik inançlarının turizm işletmelerine yönelik kariyer beklentisi üzerinde anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda oluşturulan araştırma modeli kapsamında öğrencilerin kariyer hedefi, cinsiyeti ve öğrenim gördükleri sınıf düzeyi gibi demografik değişkenlerin öz yeterliğin kariyer beklentisi üzerindeki etkisinde düzenleyici rol üstlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Turizm, İşletme, Öz yeterlik

PDF

___

Arman, A. ve Şahin T. (2013). Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi öğrenci stajlarında işletmelerden beklentileri: Mengen Aşçılar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(2),13-24.
Aksu, A. A. ve Köksal, C. D. (2005). Perceptions and attitudes of tourism students in Turkey. International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 17(5), 436-447.
Akbaş, A. ve Çelikkaleli, O. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim turu ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98–110.
Akbulut Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İdeal Kültür Yayıncılık. İstanbul.
Akkoyunlu B. ve Orhan F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz-yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 86-93.
Altunışık R. Recai C. Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı 5. Baskı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
Antoncic, B., Antoncic, J. A., Aaltonen, H. M. (2016) Marketing self-efficacy and firm creation. Journal of Small Business and Enterprise Development, 23 (1), pp. 90-104.
Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: Bir kavram analizi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 1(19), 63- 80.
Aymankuy, Y. ve Aymankuy, Ş. (2013). turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin turizm sektöründeki istihdamla ilgili görüşleri ve sektördeki kariyer beklentileri Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu örneği, Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21.
Ballout, H. I. (2009). Career commitment and career success: Moderating role of self‐ efficacy. Career Development International, 14 (7),pp.655-670.
Birdir, K. (2002).Turizm ve otel işletmeciliği eğitimi alan lisans öğrencilerinin turizm endüstrisinde çalışmayı tercih etmemelerinin temel nedenleri: Bir Nominal grup tekniği araştırması. Turizm Bakanlığı Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğü. Turizm Eğitimi Konferansı-Workshop. 495-594.
Bandura, A. ve Adams, N.A. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioural change. Cognitive Therapy and Research, 1(4), 287-310.
Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares, and T. Urdan (Eds.), Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (Vol. 5, pp. 307–337). Greenwich, CT: Information Age Publishing
Bandura, A. (2012). On the functional properties of perceived self-efficacy revisited. Journal of Management, 38(1), 9–44.
Baruch, Y. (2006). Career development in organizations and beyond: balancing traditional and contemporary viewpoints. Human Resource Management.
Baum, T. (2007). Progress in tourism management human resources in tourism: Still waiting for change. Tourism Management, 28, 1383–1399.
Beauregard, T.A. (2012). Perfectionism, self efficacy and OCB: The moderating role of gender. Personnel Review, 41(5), 590-608.
Charleston, L. V.,l Leon, R. (2016). Constructing self-efficacy in STEM graduate education. Journal for Multicultural Education, 10(2),152-166.
Chiesa, R., Toderi, S., Dordoni, P., Henkens, K., Fiabane,E. M., Setti, I. (2016). Older workers: Stereotypes and occupational self efficacy. Journal of Managerial Psychology, 31(7), 1152-1166.
Cunnien, K. A., Rogers, N. M. Mortimer, J.T. (2009). Adolescent work experience and self‐ efficacy. International Journal of Sociology and Social Policy, 29 3/4, pp.164 175.
Cziraki, K., Read, E., Laschinger, H. K. S., Wong, C. (2018). Nurses leadership self-efficacy, motivation, and career aspirations. Leadership in Health Services, 31(1), 47-61.
Çatı, K. ve Bilgin, Y. (2013). Turizm lisans öğrencilerinin turizm sektöründe çalışma eğilimleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 23-46.
Çeken, H. ve Erdem, B. (2003).Turizm sektörünün istihdam yaratmadaki etkisi. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 5(1). http://www.isgucdergi.org. (Erişim Tarihi: 25 Mart 2019)
Çimen, H. (2008).Turizm lisans öğrencilerinin mesleki yönelimleri: Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2), 194-202.
Dawson, M., Abbott, J., Shoemaker, S. (2011). The hospitality culture scale: A measure organizational culture and personal attributes. International Journal of Hospitality Management, 30, 290–300.
Demirkol, Ş., Fidan, F., Pelit, E. (2004). Turizm sektöründeki bayan işgörenlerin karşılaştıkları sorunlar ve otel işletmelerinde bir uygulama . Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8), 71-88.
Deniz, M., Ünal, A. (2007). İnsan kaynaklarının bir fonksiyonu olarak örgütsel kariyer yönetimi ve bir uygulama. E-Journal Of New World Sciences Academy 2(2),101-119.
Dikili, A. (2012). Yeni kariyer yaklaşımlarına ilişkin değerlendirmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 17(2,) 473-484.
Dinçer F.İ., Akova O ve Kaya, F. (2013). Meslek yüksekokulu turizm ve otel işletmeciliği programı öğrencilerinin kariyer planlaması üzerine bir araştırma: İstanbul Üniversitesi ve Gümüşhane Üniversitesi örneği, 3. Uluslararası Meslek Yüksekokulu Sempozyumu, Ardahan, 42-56.
Duman, T., Tepeci, M. ve Unur, K. (2006). Mersin'de yükseköğretim ve orta öğretim düzeyinde turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin sektörün çalışma koşullarını algılamaları ve sektörde çalışma isteklerinin karşılaştırmalı analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 51- 69.
Edwards, M. (2014). The impact of placements on student’s self-efficacy. Higher Education, Skills and Work-based Learning, 4(3),228-241.
Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer Geliştirme ve Uygulama. Nobel Yayınevi, Ankara. Glaser, W., Hecht, T. D. (2013). Work family conflicts, threat‐ appraisal, self‐ efficacy and emotional exhaustion. Journal of Managerial Psychology, 28(2), 164-182.
Gkolia, A., Dimitrios, B. A., Koustelios, A. (2016). Background characteristics as predictors of Greek teachers self-efficacy. International Journal of Educational Management, 30(3), 460-472.
Gözüm, S. Aksayan, S. (1999). Öz etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 2(1), 21-34.
Fort, I., Jacquet, F. Leroy, N. (2011) Self efficacy, goals, and job search behaviors. Career Development International, 16(5),469-481.
Hall, D. T. (2004). The protean career: A quarter-century journey. Journal of Vocational Behavior, 65(1), 1–13.
Hassall, T., Arquero, J. L., Joyce, J., Gonzalez, J. M. (2013). Communication apprehension and communication self efficacy in accounting students. Asian Review of Accounting, 21(2),160-175.
Jenkins, A. K. (2001). Making a career of it? Hospitality students future perspectives: An Anglo-Dutch study. International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 13(1), 13–20.
Kazumi, T., Kawai, N. (2017). Institutional support and women’s entrepreneurial self efficacy. Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 11(3), pp.345-365.
Koyuncu, M. (2000).Turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu öğrencilerinin turizm işletmeleri yöneticilerinden beklentileri. Kapadokya Toplantıları VII. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, 24- 35.
Kozak, A. M. ve Dalkıranoğlu, T. (2013). Mezun öğrencilerin kariyer algılamaları: Anadolu Üniversitesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 41-52.
Kusluvan S. ve Kusluvan Z. (2000). Perceptions and attitudes of undergraduate tourism students towards working in the tourism industry in Turkey. Tourism Management ,21, 251-269.
Locke, E. A., ve Latham, G. P. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation. American Psychologist, 57, 705–717.
Loomba, A. P.S., Karsten, R. (2019). Self efficacy’s role in success of quality training programmes. Industrial and Commercial Training, 51(1),24-39.
Lyons, P., l Bandura, R. (2018). Self-efficacy: Core of employee success, development and learning in organizations: An International Journal Development and Learning in Organizations.
Mooi, T. L. (2006). Self efficacy and student performance in an accounting course, Journal of Financial Reporting and Accounting, 4(1),129-146.
Olcay, A. ve Düzgün, M. (2015). Turizm sektöürünün istihdam niteliğinin öğrencilerin kariyer planları üzerindeki etkisi. Journal of Travel and Hospitality Management 12(3),49-72.
Onay, M. ve Vezneli, Z. (2012).Sınırsız ve çok yönlü kariyer: Akademisyenlerin kariyer yaşamı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 193-202.
Paglis, L.L. (2010). Leadership self efficacy: Research findings and practical applications, Journal of Management Development, 29(9),771-782.
Patton, W. ve McMahon, M. (2006). Career Developmentand Systems Thery: Connecting Theory and Practice (2. Edition). Sense Publishers, Rotterdam.
Ryerson, A. (2008). Pharmaceutical sales performance: A proposed study measuring behavioral aspects of self efficacy as compared to general self‐ efficacy. International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 2(3),181-194.
Roney, S. ve Öztin, P. (2007). Career perceptions of undergraduate tourism students: A case study in Turkey. Journal of Hospitality, Leisure, Sport& Tourism Education. 6(1), 4- 17.
Schyns, B., Sanders, B. (2005). Exploring gender differences in leader’s occupational self efficacy, Women in Management Review, 20(7),513-523.
Schyns, B. Sczesny, S. (2010). Leadership attributes valence in self‐ concept and occupational self efficacy. Career Development International, 15(1),78- 92.
Sehgal, P., Nambudiri, R., Mishra, S.K. (2017). Teacher effectiveness through self-efficacy, collaboration and principal leadership. International Journal of Educational Management, 31(4), 505-517.
Senemoğlu, N. (1998). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya, Özsan Matbaası, Ankara.
Sherer M, Adams C.H. (1983). Construct validation of the self-efficacy scale. Psychological Reports,53, 899-902.
Sezer, C. (2013). Kariyer olarak girişimcilik ve girişimcilik niyetini etkileyen faktörlerin içerik analizi ile belirlenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 49-60.
Slatten, T. (2014). Determinants and effects of employee’s creative self-efficacy on innovative activities. International Journal of Quality and Service Sciences, 6(4), 326-347.
Soysal, A.(2003). Küreselleşen iş hayatında yeni kariyer yaklaşımları, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 17-18 Mayıs, İzmit, 665-667.
Şahin, F. ve Gürbüz, S. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe Yöntem-Analiz. Ankara, Seçkin Yayıncılık
Tams, S. (2008). Constructing self efficacy at work: A person‐ centered perspective, Personnel Review, 37(2), pp.165-183.
Teng, C. C. (2008). The effects of personality traits and attitudes on student uptake in hospitality employment. International Journal of Hospitality Management, 27, ss.76–86
Ülper, H., Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic Volume 7/2, 1115-1132
Wang, J., Huyton, J., Gao, X., Ayres, H. (2010). Evaluating undergraduate courses in tourism management: A Comparison between Australia and China. Journal Of Hospitality, Leisure, Sport And Tourism Education, 9(2), 46–62.
Wiese, S. B. ve Freund, A. M. (2005). Goal progress makes one happy, or does it? Longitudinal findings from the work domain. Journal of Occupational and Organizational Psychology ,78, 287–304.
Yanardağ, Ö., M. ve Avcı, M. (2012). Turizm sektöründe istihdam sorunları: Marmaris, Fethiye, Bodrum ilçeleri üzerine ampirik bir inceleme. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi (3)2, 39-62.
Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 36- 58.
Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik algıları. Electronic Journal Of Social Sciences, 12(45),88-104.
Zengin, B., Şen, L. M. Taşar, O. (2011). Marmara Bölgesinde turizm lisans öğrencilerinin konaklama sektöründe cinsiyete göre kariyer düşünceleriyle ilgili bir araştırma. International Conference On Eurasıan Economıes, 217-225.
Zhang, H.Q. ve Wu, E. (2004). Human resources issues facing the hotel and travel industry in China. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 16(7), 424–428.