Pandemide Enformel İlişkiler ve Güvencesiz Çalışma: Müzisyen Emeğinin Sahadaki İzleri

Çalışma yaşamına ilişkin birçok nokta Covid-19 salgınıyla birlikte dönüşmüş, salgının farklı ekonomik sektörlerdeki yansımaları emek açısından sorunlu bir tablo ile karşılaşılmasına neden olmuştur. Bu alandaki etkiler bütün sektörler için homojen bir nitelik sergilememiş, özellikle enformel çalışmanın yaygın olduğu belirli hizmet alanları için salgının emek üzerindeki etkisi güvencesiz çalışma pratikleri ve sosyal koruma mekanizmalarının dışında konumlanma neticesinde çok daha yıkıcı olmuştur. Bu çalışma çerçevesinde de yarı-yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla yaratıcı sektörler içinde faaliyet gösteren müzisyenlerin salgına bağlı olarak değişen çalışma ilişkilerine ve koşullarına odaklanılmaktadır. Çalışma neticesinde pandeminin, müzisyenler açısından, çoğunlukla enformel çalışmanın sektörel bir norm olması sonucunda deneyimlenen ancak görünmez olan güvencesizliği net bir şekilde açığa çıkardığı görülmektedir. Çalışmanın enformel niteliği nedeniyle sosyal koruma mekanizmalarının dışında konumlanma müzisyenlerin salgın sürecinde yaşadığı iş ve gelir kaybına ilişkin sorunların derinleşmesini beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte müzisyenler tarafından pandeminin etkilerini azaltmak amacıyla dijitalleşme ekseninde yeni çalışma ve iletişim biçimleri de kurgulanmaktadır. Sonuç olarak pandemi süreci müzisyenler özelinde “sanatçı” olmak ile “emekçi” olmak arasındaki geçişkenliği net bir şekilde ortaya çıkarmakta, enformel ilişkiler ekseninde şekillenen çalışma yaşamı, müzisyenler açısından güvencesizliği bir ortak kesene dönüştürmektedir

Anahtar Kelimeler:

Yaratıcı emek, müzisyen emeği, enformel çalışma, güvencesizlik.

Informal Relations and Precarious Work during the Pandemic: Traces of Musician Labour in the Field

Many aspects of workng life have been transformed by the Covid-19 pandemic. The reflections of the pandemic in different economic sectors have led to a challenging situation for labour. The effects of the pandemic on labour have not been homogeneous for all sectors, and especially for certain service areas where informal work is predominant, the impact of the pandemic on labour has been much more devastating as a result of precarious working practices and positioning outside social protection mechanisms. This study focuses on the changing working relations and conditions of musicians who work in the creative industries during the pandemic through semi-structured interviews. As a result of the study, it is seen that the pandemic has clearly revealed the precariousness experienced but invisible for musicians, as a result of the fact that informal work is a sectoral norm. Being excluded from social protection mechanisms due to the informal nature of the work leads to a deepening of the problems related to the loss of work and income experienced by musicians during the pandemic. In addition, musicians are also developing new forms of work and communication on the basis of digitalization in order to mitigate the effects of the pandemic. As a result, the pandemic process clearly reveals the transition between being an "artist" and being a "worker" in the case of musicians, and the working life shaped on the basis of informal relations makes precariousness a common ground for musicians.

Keywords:

Creative labour, musician labour, informal work, precariousness.,

PDF

___

Alacovska, A. (2018) "Informal Creative Labour Practices: A Relational Work Perspective",Human Relations, 71(12), 1563-1589.
Alacovska, A. (2022) "The Wageless Life of Creative Workers: Alternative Economic Practices, Commoning and Consumption Work in Cultural Labour",Sociology, 56(4), 673-692. doi:10.1177/00380385211056011
Alacovska, A. ve Gill, R. (2019) "De-westernizing Creative Labour Studies: The Informality of Creative Work from an Excentric Perspective",International Journal of Cultural Studies, 22(2), 195-212. Alacovska, A. ve O'Brien, D. (2021) "Genres and Inequality in the Creative Industries",European Journal of Cultural Studies, 24(3), 639-657.
Alfarone, I. ve Merlone, U. (2022) "The Show Must Go On: Pandemic Consequences on Musicians’ Job Insecurity Perception",Psychology of Music, 50(6),1976-2000. doi:10.1177/03057356221081553
Ambert, C. (2003) Promoting the Culture Sector through Job Creation and Small Enterprise Development in SADC Countries: The Music Industry. Geneva: ILO.
Arditi, D. (2016) "Informal Labor in the Sharing Economy: Everyone Can Be a Record Producer", Fast Capitalism, 13(1), 97-104.
Barna, E. ve Blaskó, Á. (2021) "Music Industry Workers’ Autonomy and (Un)Changing Relations of Dependency in the Wake of COVID-19 in Hungary: Conclusions of a Sociodrama Research Project",Intersections - EEJSP, 7(3), 279-298.
Becker, H. S. (1966) Outsiders - Studies in the Sociology of Deviance, New York: The Free Press.
Bennet, D. (2008) Understanding the Classical Music Profession - The Past, the Present and Strategies for the Future, Burlington: Ashgate.
Budd, J. W. (2016) Çalışma Düşüncesi (çev.F. Man), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Cai, C. J., Carney, M., Zada, N. ve Terry, M. (2021) "Breakdowns and Breakthroughs: Observing Musicians’ Responses to the COVID-19 Pandemic", In Proceedings of the 2021 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI '21), New York: Association for Computing Machinery, 1-13. doi:10.1145/3411764.3445192
Canpolat, E. (2020) "Toplumsal ve Bireysel Boyutlarıyla Yaratıcılık ve Emek: Yaratıcı Endüstrilerde Yaratıcı Olan Ne?",Emek Araştırma Dergisi, 11(18), 173-190.
Chen, M. (2008) "Informality and Social Protection: Theories and Realities",IDS Bulletin, 39(2), 18-27.
Cloonan, M. (2014) "Musicians as Workers: Putting the UK Musicians’ Union into Context",MUSICultures, 41(1), 10-29.
Creswell, J. W. (2016) Nitel Araştırma Yöntemleri (çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Dudu, S., Öğüt, E. H. ve Denizci, Ö. Ç. (2022). Türkiye'de Müzik Emeğinin Durumu - Türkiye’deki Müzik Emekçilerinin Çalışma Koşulları ve Gelir Durumları Üzerine Araştırma Raporu.
GESAC (2021) Rebuilding Europe – The Cultural and Creative Economy Before and after the COVID-19 Crisis, EY.
Howard, F., Bennett, A., Green, B., Guerra, P., Sousa, S. ve Sofija, E. (2021) "‘It’s Turned Me from a Professional to a “Bedroom DJ” Once Again’: COVID-19 and New Forms of Inequality for Young Music-Makers",YOUNG, 1-16.
Huws, U. (2018) Küresel Dijital Ekonomide Emek (çev.C. Şenesen), İstanbul: Yordam Kitap.
IFPI (2023) Global Music Report 2023 - State of the Industry, IFPI.
İpek, M. (2014) "Kayıt Dışı İstihdamda Küresel Etkiler ve Sosyal Örüntüler",Çalışma ve Toplum,40, 163-186.
Kul Parlak, N. (2016) Refah Devletinin Yeniden Yapılanması ve AB Ülkelerinde İş-Yaşam Dengesi, Ankara: Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları.
Kümbetoğlu, B. (2017) Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayınları.
Lundin, A. N. (2022a) "‘Where is Your Fixed Point?!’ Dealing with Ambiguous Freelance Musician Careers",Cultural Trends, 1-16.
Lundin, A. N. (2022b) "A Life without a Plan? Freelance Musicians in Pandemic Limbo",Emotion, Space and Society, 45, 1-7.
McKay, S., Jefferys, S., Paraksevopoulou, A. ve Keles, J. (2012) Study on Precarious Work and Social Rights, London: Working Lives Research Institute.
Merkel, J. (2019). "‘Freelance Isn’t Free.’ Co-working as a Critical Urban Practice to Cope with Informality in Creative Labour Markets",Urban Studies, 56(3), 526-547.
Ng, K., ve Thomson, S. (2021) "COVID-19 and the Creative Music Ecology",Critical Studies in Improvisation, 14(1), 1-6.
Perrenoud, M. ve Bataille, P. (2017) "Artist, Craftsman, Teacher: “Being a Musician” in France and Switzerland",Popular Music and Society, 1-13.
Quader, S. B. (2022) "How the Central Sydney Independent Musicians Use Pre-Established ‘Online DIY’ to Sustain Their Networking During the COVID-19 Pandemic",The Journal of International Communication, 28(1), 90-109.
Sayer, A. (2016) Sosyal Bilimde Yöntem - Realist Bir Yaklaşım (çev.S. Gürses), İstanbul: Küre Yayınları.
Şentürk, Y. (2014) "İstanbul, Kent Çalışmaları ve Unutulan Emek" A. Bartu Canda, ve C. Özbay (der.), Yeni İstanbul Çalışmaları: Sınırlar, Mücadeleler, Açılımlariçinde, İstanbul: Metis Yayınları. Towse, R. (2010) A Textbook of Cultural Economics, Cambridge: Cambridge University Press.
Tschmuck, P. (2006) Creativity and Innovation in the Music Industry, Dordrecht: Springer.
Tschmuck, P. (2021) The Economics of Music, Newcastle: Agenda Publishing.
Tsioulakis, I. (2022) "Music (as) Labour: Crises and Solidarities among Greek Musicians in the Pandemic",Schweizer Jahrbuch für Musikwissenschaft – Neue Folge, 38, 13-27.
Umney, C. (2017) "Moral Economy, Intermediaries and Intensified Competition in the Labour Market for Function Musicians",Work, Employment and Society, 31(5), 834-850. doi:10.1177/0950017017692510
UNCTAD (2008) Creative Economy Report 2008, UNCTAD.
Whitley, C. T., Youngblood, F. K., ve Bosse, J. (2022) "Musician Emotional Wellbeing during the Pandemic: Assessing the Impact of External Factors, Positive Life Outlook and Socio-Demographics",Leisure Studies, 41(4), 573-586.
Woodall, J. (2021) "Pandemics and Other Macro Crises", E. Schüring ve M. Loewe (der.), Handbook on Social Protection Sysyemsiçinde, Northampton: Edward Elgar Publishing.
Yiğit, E. (2020) "Pandemi Sürecindeki Sanat Alanındaki Dayanışma Pratikleri ve Örgütlenme Üzerine Bazı Saptamalar",Birikim, 380, 65-78.
Yiğit, E. (2021) Prekaryanın Görünmeyen Özneleri: Pandemi Döneminde Sanatçılar Araştırma Raporu. İstanbul.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.