ÖRGÜTSEL MUHALEFETİN KİŞİSEL DEĞERLER VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLE İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın temel amacı, örgütsel muhalefetin kişisel değerler ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisini incelemektir. Araştırmanın verileri, Kocaeli ilindeki çeşitli kamu kurumlarının 272 çalışanından anket soru formu ile toplanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; özgenişletim yer değiştirmiş muhalefet üzerinde pozitif bir etkiye, yeniliğe açıklık dikey muhalefet ile yer değiştirmiş muhalefet üzerinde pozitif bir etkiye ve özaşkınlık ise yatay muhalefet üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Ayrıca dikey muhalefet psikolojik iyi oluş üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Dolayısıyla bu çalışma, örgütsel muhalefetin bireysel öncüllerine ve ardıllarına dair önemli sonuçlar ortaya koymaktadır.

EXAMINING THE RELATIONSHIP OF ORGANIZATIONAL DISSENT WITH PERSONAL VALUES AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING

The main purpose of the study is to examine the relationship of organizational dissent with personal values and psychological well-being. The research data were collected from 272 employees of various public institutions in the province of Kocaeli through a questionnaire. Relationships between variables were analyzed using structural equation model. According to results of the study; self-enhancement has a positive effect on displaced dissent; openness to change has a positive effect on articulated dissent and displaced dissent and, self-transcendence has a positive effect on latent dissent. In addition, the articulated dissent has a positive effect on psychological well-being. So, this study presents important results about the individual antecedents and consequences of organizational dissent.

PDF

___

Abdioğlu, H., Büyükşalvarcı, A. ve İşgüden, B. (2011), “Muhasebe ve finansman öğretim elemanlarının yaşam değeri yönelimlerini oluşturan faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Türkiye örneği”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 97-116.
Albayrak, M. H. (2009), “İşletmelerde etik uygulamalar ile çalışan motivasyonu arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi SBE, Denizli.
Argyres, N. ve Mui, V. (2007), “Rules of engagement, credibility and the political economy of organizational dissent”, Strategic Organization, 5(2), 107-154.
Asil, H. (2010), “Değerler, tüketici etnosentrizmi ve yerli/yabancı markalı ürün tercihi arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul.
Avtgis, T. A., Thomas-Maddox, C., Taylor, E. ve Patterson, B. R. (2007), “The influence of employee burnout syndrome on the expression of organizational dissent”, Communication Research Reports, 24(2), 97-102.
Bakan, İ., Doğan, İ. F. ve Yılmaz, Y. S. (2017), “Çalışanlarda mesleki öz yeterlilik algısı ile örgütsel muhalefet ilişkisi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 54-70.
Bardi, A. ve Schwartz, S. H. (2003), “Values and behavior: Strenght and structure of relations”, Personality and Social Psychology Bulletin, 29(10), 1207-1220.
Bilsky, W. ve Schwartz, S. H. (1994), “Values and personality”, European Journal of Personality, 8, 163-181.
Chin, W. W. (1998), “The partial least squares approach for structural equation modeling”, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Chin, W. W. (2001), “PLS-graph user’s guide version 3.0.”, C. T. Bauer College of Business, University of Houston, Houston, Texas.
Costa, P. T. ve McCrae, R. R. (1992), “Four ways five factors are basic”, Personality and lndividual Differences, 13(6), 653-665.
Çalışkur, A., Demirhan, A. ve Bozkurt, S. (2012), “Değerlerin belirli meslek alanları ve demografik değişkenlere göre incelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(1), 219-236.
Demirutku, K. ve Sümer, N. (2010), “Temel değerlerin ölçümü: Portre değerler anketinin Türkçe uyarlaması”, Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 17-25.
Diener, E. (1994), “Assessing subjective well-being: Progress and opportunities”, Social Indicators Research, 31, 103-157.
Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S. ve Biswas-Diener, R. (2010), “New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings”, Soc Indic Res, 97, 143-156.
Durak, İ. (2013), “Yöneticilerle açıkça konuşabilme düzeyinin genel konuşma nedenlerine etkisi: Üniversitelerde bir araştırma”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 41, 111-136.
Ergün, H. (2017), “Örgütsel muhalefete etki eden başlatıcı ve aracı değişkenler”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi EBE, Denizli.
Forgeard, M. J. C., Jayawickreme, E., Kern, M. ve Seligman, M. E. P. (2011), “Doing the right thing: Measuring wellbeing for public policy”, International Journal of Wellbeing, 1, 79-106.
Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981), “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”, Journal of Marketing Research, 18, 39-50.
Graham, J. W. (1986), “Principled organizational dissent: A theoretical essay”, Research in Organizational Behavior, 8, 1-52.
Goldman, Z. W. ve Myers, S. A. (2015), “The relationship between organizational assimilation and employees’ upward, lateral, and displaced dissent”, Communication Reports, 18(1), 24-35.
Günsel, A., Altındağ, E., Keçeli, S. K., Kitapçı, H. ve Hızıroğlu, M. (2018), “Antecedents and consequences of organizational ambidexterity: The moderating role of networking”, Kybernetes, 47(1), 186-207.
Hair, J. F., Hult, T. M., Ringle, C. M. ve Sarstedt, M. (2013), “A primer on partial least squares structural equation modeling (pls-sem)”, Thousand Oaks: Sage.
Harcar, T. (2005), “2000'li yıllarda Amerikan ve Türk yöneticilerinin bireysel yöneticilik değerlerine ilişkin iki kültür arası karşılaştırmaya yönelik bir araştırma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul.
Haşıloğlu, S. B., Baran, T., ve Aydın, O. (2015), “Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemlere yönelik bir araştırma: Kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri”, Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 2(1), 19-28.
Hirschman, A. O. (1970), “Exit, voice, and loyalty”, Londan/England, Cambridge: Harvard University Press.
Jamaludin, N. L., Sam, D. L., Sandal, G. M. ve Adam, A. A. (2016), “Personal values, subjective well-being and destination-loyalty intention of international students”, Springerplus, 5(720), 1-11.
Kadı, A. ve Beytekin, O. F. (2015), “Okul kültürü ve örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişkinin meslekî değerler aracılığıyla araştırılması”, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 71-97.
Kahle, L. R. (1983), “Social values and social change: Adaptation to life in America. New York, NY: Praeger.
Kassing, J. W. (1997), “Articulating, antagonizing, and displacing: A model of employee dissent”, Communication Studies, 48(4), 311-332.
Kassing, J. W. (1998), “Development and validation of the organizational dissent scale”, Management Communication Quarterly, 2, 183-229.
Kassing, J. W. (2000), “Exploring the relationship between workplace freedom of speech, organizational identification, and employee dissent”, Communication Research Reports, 17, 387-396.
Kassing, J. W. (2002), “Speaking up: Identifying employees’ upward dissent strategies”, Management Communication Quarterly, 16, 187-209.
Kassing, J. W. (2005), “Speaking up competently: A comparison of perceived competence in upward dissent strategies”, Communication Research Reports, 22(3), 227-234.
Kassing, J. W. (2008), “Consider this: A comparison of factors contributing to employees’ expressions of dissent”, Management Communication Quarterly, 56(3), 342-355.
Kassing, J. W. ve Avtgis, T. A. (1999), “Examining the relationship between organizational dissent and aggressive communication”, Management Communication Quarterly, 13, 76-91.
Kassing, J. W. ve Avtgis, T. A. (2001), “Dissension in the organization as a function of control expectancies”, Communication Research Reports, 18, 118-127.
Kassing, J. W. ve Armstrong, T. A. (2001), “Examining the association of job tenure, employment history, and organizational status with employee dissent”, Communication Research Reports, 18, 264-273.
Kassing, J. W. ve Armstrong, T. A. (2002), “Someone’s going to hear about this; Examining the association between dissent-triggering events and employees’ dissent expression”, Management Communication Quarterly, 16(1), 39-65.
Kassing, J. W. ve McDowell, Z. (2008), “Talk about fairness: Exploring the relationship between procedural justice and employee dissent”, Communication Research Reports, 25, 1-10.
Kaya, Ç. (2016), “Kontrol odağı ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki üzerine bir araştırma”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), 81-96.
Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000), “Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı”, Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Landau, J. (2009), “When employee voice is met by deaf ears”, S.A.M. Advanced Management Journal, 74(1), 4-12.
Mehtap, Ö. (2016), “Bireysel davranış, kişilik ve değerler”, Günsel, A. ve Bozkurt, S. (Ed.), Örgütsel davranış, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık, 22-43.
Meglino, B. M ve Ravlin, E. C. (1998), “Individual values in organizations: Concepts, controversies, and research”, Journal of Management, 24(3), 351-389.
Milliken, F. J., Morrison, E. W. ve Hewlin, P. F. (2003), “An exploratory study of employee silence: Issues that employees don’t communicate upward and why”, Journal of Management Studies, 40(6), 1453-1476.
Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000), “Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic World”, Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
Near, J. P. ve Miceli, M. P. (1985), “Organizational dissidence: The case of whistleblowing”, Journal of Business Ethics, 4(1), 1-16.
Nunnally, J. C. (1978), “Psychometric theory”, New York: McGraw Hill.
Ötken, A. B. ve Cenkci, T. (2013), “Beş faktör kişilik modeli ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki üzerine bir araştırma”, Öneri, 10(39), 41-51.
Özkalp, E. (2009), “Örgütsel davranışta yeni bir boyut: pozitif (olumlu) örgütsel davranış yaklaşımı ve konuları”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir, 491-498.
Payne, H. J. (2007), “The role of organization-based self-esteem in employee dissent expression”, Communication Research Reports, 24(3), 235-240.
Püsküllüoğlu, E. L. ve Altınkurt, Y. (2018), “Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişki”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, doi: 10.16986/HUJE.2018037422.
Redding, W. C. (1985), “Rocking boats, blowing whistles, and teaching speech communication”, Communication Education, 34(3), 245-258.
Rokeach, M. (1973), “The nature of human values”, New York: The Free Press,
Ryff, C. D., Magee, W. J., Kling, K. C. ve Wing, E. H. (1999), “Forging macro-micro linkages in the study of psychological well-being”, Ryff, C. D. ve Marshall, V. W. (Ed.), The self and society in aging processes, New York: Springer, 247-278.
Ryff, C. D. ve Keyes, C. L. M. (1995), “The structure of psychological well-being revisited”, Journal of Personality and Social Psychology, 69, 719-727.
Sakal, Ö. ve Aytekin, İ. (2016), “Bireysel temel değerler örgütlerde sessizlik tutumunu açıklar mı?”, Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(3), 76-88.
Schwartz, S. H. ve Boehnke, K. (2004), “Evaluating the structure of human values with confirmatory factor analysis”, Journal of Research in Personality, 38, 230-255.
Schwartz, S. H. ve Sortheix, F. M. (2018), “Values and subjective well-being”, Diener, E., Oishi, S. ve Tay, L. (Ed.), Handbook of well-being, Salt Lake City, UT: DEF Publishers.
Schwartz, S. H. ve Bardi, A. (2001), “Value hierarchies across cultures: Taking a similarities perspective”, Journal of Cross Cultural Psychology, 32, 268-290.
Schwartz, S. H. (1992), “Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries”, Zanna, M. P. (Ed.), Advances in experimental social psychology, New York: Academic Press, 25, 1-65.
Schwartz, S. H. (1994), “Are there universal aspects in the structure and content of human values?”, Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
Shahinpoor, N. ve Matt, B. F. (2007), “The power of one: Dissent and organizational life”, Journal of Business Ethics, 74(1), 37-48.
Sprague, J. A. ve Ruud, G. L. (1988), “Boat-rocking in the high technology culture”, American Behavioral Scientist, 32(2), 169-193.
Ünler, E., Çalışkan, S. ve Durmaz, V. B. (2015), “Ses veriyorum ama güvende miyim? Yönetici tutumunun çalışan sesine etkisi”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi 3. Örgütsel Davranış Kongresi, 6-7 Kasım, Tokat, 66-70.
Wright, T. A. (2005), “The role of “happiness” in organizational research: Past, present and future directions”, Perrewe, P. L. & Ganster, D. C. (Ed.), Research in occupational stress and well-being, Amsterdam: JAI, 4, 225-268.
Vakola, M. ve Dimitris, B. (2005), “Antecedents and consequences of organizational silence: An empirical investigation”, Employee Relations, 27(4-5), 441-458.
Yarar, B. (2016), “The relationship between personal values, calling and work engagement”, Unpublished Master’s Thesis, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.