Aynur FAYRAP, A.Vahap YAĞANOĞLU, Recep YANIK

Sulama Projelerinde Arazi Toplulaştırmasının Gerekliliği: Daphan Sulaması Örneği

Sulama projelerinin maliyetini azaltmak, yararlılığını artırmak için alınan önlemlerden biri de arazi toplulaştırmasıdır. Arazi toplulaştırması yapılmadan uygulanan sulama projelerinin gerçekleştirildiği alanlarda tarım arazilerinin çok parçalı, dağınık ve küçük olmaları modern sulama teknik ve yöntemlerinin uygulanması açısından sorunlar doğurmakta, yatırım maliyetlerini yükseltmekte parsellerin önemli bir çoğunluğu sulama, drenaj ve ulaşım sistemlerinden yararlanamamakta ve birim alandan elde edilen ürün miktarı düşürmektedir. Arazilerin çok parçalı olduğu sulama projelerinde beklenen verim artışını sağlayabilmek için arazi toplulaştırması projelerinin hazırlanıp uygulanması zorunludur. Arazi toplulaştırma çalışmalarının yapıldığı sulama alanlarında beklenen yararlara ulaşmada başarı oranı çeşitli etkenlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu çalışmada; Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nce (DSİ) inşa edilerek işletmeye açılan Daphan Sulama Projesinde arazi toplulaştırmasının sulamadan beklenen yararlar üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Daphan Sulama Projesi, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Daphan ovasının sulanması amacıyla yapılmıştır. Toplulaştırma oranı % 62 olarak belirlenmiş olup, bu oran arazi toplulaştırmasının arzu edilir düzeylere çıktığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Daphan Ovası, arazi toplulaştırması, kuzgun barajı, sulama

The Necessity of Land Consolidation in Irrigation Projects: A Case Study in Daphan Irrigation Project/Turkey

Land consolidation is one of the measures in order to decrease of irrigation project investment and increase of irrigation benefits. The investment cost has increased because the canals and roads taking place in the scope of irrigation project get longer more than adequate along parcel borders in the areas where the parcels are small and misshaped. In the area where applied irrigation project since agricultural lands are very small, multipartite and scattered there are so many problems in terms of applying modern irrigation technic and methods. However the important majority of irrigation areas couldn’t benefit from irrigation, drainage and transport systems. The amount of yield is low because of consequential problems in the irrigation. In addition, expected result don’t be able to get in the irrigation Project even though the important part of culture technic measures such as farm irrigation, land levelling, drainage and rood services were applied. In order to get expected yield increase in the irrigation project where the lands are very small, multipartite and scattered, it is required to prepare and then apply to land consolidation. In this study, it was examined the effect of land consolidation on the expected results from irrigation in Daphan Plain. Daphan Irrigation Project had been designed with purpose of irrigation to Daphan Plain where located in Eastern Anatolian. It was started irrigation in 1995 and construction works has been continued. The consolidation ratio was determined 62%, which indicated that land consolidation is desired level.

Keywords:

Daphan Plain, Land Consolidation, Kuzgun Dam, Irrigation,

PDF

___

Anonim, 1979a. Erzurum Projesi Yapılabilirlik Raporu. Cilt I, (Metin). DSİ Genel Müdürlüğü VIII. Bölge Müdürlüğü.
Anonim, 1979b. Erzurum Projesi Yapılabilirlik Raporu. Cilt II, (Çizimler). DSİ Genel Müdürlüğü VIII. Bölge Müdürlüğü.
Anonim, 1995. Erzurum Projesi Daphan ve Gelinkaya Cazibe ve Daphan –Çoraklar Pompaj Sulamaları Erzurum. Planlama Drenaj Raporu. DSİ Genel Müdürlüğü VIII. Bölge Müdürlüğü. Yayın No: 2119. Erzurum.
Anonim, 1998. Erzurum Projesi, Kuzgun Barajı ve HES ile Daphan Ovası Sulaması. DSİ Genel Müdürlüğü VIII. Bölge Müdürlüğü, Erzurum.
Anonim, 2000a. Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma “Planı (2001- 2005). DPT, Ankara.
Anonim, 2000b. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Tarımsal Politikalar ve Yapısal Düzenlemeler İhtisas Komisyonu Raporu. Yayın No: DPT 2516. ÖİK534, DPT, Ankara.
Anonim, 2013. Daphan Ovası Arazi Toplulaştırma Projesi Verileri. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü. Ankara.
Anonim, 2017. 2016 Yılı DSİ’ce işletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
Arslan, H. ve Tunca E. 2013. Arazi Toplulaştırmasının Sulama Projelerinin Performansı Üzerine Etkileri. Anadolu J Agr Sci, 2013,28(3):126-133 doi: 10.7161/anajas.2013.28.3.126URL: ttp://dx.doi.org/10.7161/anajas.2013.28.3.126.
Atış, E. 1992. Avrupa Topluluğunda ve Türkiye'de Tarımsal Yapıya Yönelik Politikalar. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. Cilt: 29, Sayı: 2-3. İzmir.
Demiral, Z. 1999. Arazi Toplulaştırma, Üniversite Yayın No: YTÜ. İN.YN- 99.0486/Fakülte Yayın No: İN.JFM-99.001. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Derlich, F. 2002. Land consolidation: A key for sustainable development French experience. In: Proceedings of the XXII International FIG Congress, 19–26 April, 2002, Washington, D.C., USA. Available from URL: http://www.fig.net/pub/fig_2002/Ts7-4/TS7_4_derlich.pdf.
Engindeniz, S. 2002. AB ve Türkiye'de Tarım İşletmelerinin Sayı ve Arazi Genişliklerindeki Değişmeler. Türk Tarım, Sayı 143: 29-36. Ankara.
FAO, 2003. The design of land consolidation pilot projects in Central and Eastern Europe. Rome: FAO.
Gur, M., V. Cagdas, ve Z Demirel. 2003. Land Consolidation as a Tool for Sustainable Development. FIG conference. Accessed on 1st September 2007 at http://www.fig.net/pub/morocco/proceedings/TS4/TS4_3_gur_et_al.pdf.
TÜGİAD, 2000. Tarım Raporu - Tarımda Yeniden Yapılanma. TÜGİAD Yayınları, Ankara.
Kuşlu, Y. 2004. Kuzgun Barajı Sulama Alanında Arazi Toplulaştırma Potansiyelini Belirlenmesi (Basılmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Kuşlu, Y., A.V. Yağanoğlu. 2007.Kuzgun Barajı Sulama Alanında Yapısal Durumun Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.38(1):71-81.
Magel, H. (2003). Land policy and land management in Germany. Public Lecture in Melbourne, 6 February, 2003. Available from URL: http://www.fig.net/council/council_ 2003_2006/magel-papers/magel_melbourne_feb_2003.pdf.
Sayılan, H. 2014. Importance of land consolidation in the sustainable use of Turkey’s rural land resources. Procedia - Social and Behavioral Sciences 120 (2014) 248 – 256. Sönmezyıldız, E. ve Çakamk B. 2013. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 26(1): 33-40
Thomas, J. 2004. Modern land consolidation: recent trends on land consolidation in Germany. In: Proceedings of Symposium on Modern Land Consolidation, 10–11 September, 2004, Volvic (Clermont-Ferrand), France. Available from URL: http://www.fig.net/commission7/france_2004/papers_symp/ts_03_thomas.pdf.
Thomas, J. 2006a. What’s on regarding land consolidation in Europe? In: Proceedings of the XXIII FIG Congress, Shaping the Change, 8–13 October, 2006, Munich, Germany. Available from URL: http://www.fig.net/pub/fig2006/papers/ts80/ts80_03_thomas_0311.pdf.