Türkiye Tohumculuk Sektöründeki Gelişmeler ile Bu Gelişmelerin Sertifikalı Tohumluk Kullanımına ve Verim Üzerine Muhtemel Etkileri

İnsan ve hayvan beslenmesi için tarımda verim ve üretimin artırılmasında, en önemli teknolojik girdi tohumdur. Bitkisel üretimde üstün nitelikli tohum kullanılması kendine döllenen türlerde %20-30’luk, yabancı döllenen türlerde kullanılan hibrit tohumluklarla ise %100’ün üzerinde bir verim artışı sağlanabilmektedir. Verimlilik ve üretimde son derece önemli olan tohumun bu özelliğinin tarımda kullanılabilmesi ise tohumculuk sektörünün gelişmesi, kamu ve özellikle de özel sektör için gerekli olan yapısal ve yasal düzenlemelere ve yatırımlara bağlıdır. Ülkemizde 1980’li yıllara kadar kamu ağırlıklı, 1985’li yıllardan itibaren özel sektörün de yer aldığı, bilimsel ve teknolojik gelişmeler, tohum sistemlerindeki değişimler esas alınarak dünya ile bütünleşmeyi hedefleyen tohumculuk politikaları benimsenmiştir. Bu çerçevede 2004 yılında “Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunması” ve 2006 yılında “Tohumculuk” kanunlarının kabulü ile Türk tohumculuk sektörü önemli ivmeler kazanmış ve yeniden yapılanmaya başlamıştır. Tohumculuk sektöründeki gelişmelere bağlı olarak ülkemizde sertifikalı tohumluk üretim ve kullanımı yıllar içinde artmıştır. Sertifikalı buğday tohumluk üretimi 1996 yılında 110 bin ton iken 2013 yılında 421 bin tona ulaşmıştır. Özel sektör tohumculuğundaki gelişme daha hızlı olmuş ve 1996 yılında sertifikalı tohumluk buğday üretimindeki payı %4 den 2013 yılında %58’e yükselmiştir. Sertifikalı tohumluk kullanım desteğinden 2005 yılında 5.4 milyon da alan yararlanırken 2013 yılında ise 15.5 milyon da alan sertifikalı tohumluk kullanım desteğinden faydalanmıştır. Türkiye ortalama buğday verimi yıllar içinde artış göstermiş; 1996 yılında dekara verim 198 kg, 2006 yılında 236 kg ve 2013 yılında 284 kg yükselmiştir. Verimde meydana gelen bu artışta sertifikalı tohumluk kullanımının etkisi göz ardı edilemez.

Developments of Seed Sector in Turkey and its Possible Effect on Certified Seed Use and Crop Yield

Seed is the most important input in agriculture for increasing yield and production for human nutrition and animal feeding. Seed quality with appropriate agronomic practices may increase yield of crops up to 20-30%in self-pollinated crops whereas 100% in hybrids. To get benefit from the advantage of certified seed depends on the level of development of seed sectors in the countries. However, development of seed sectors requires structural adjustment, legal arrangements and investments for seed sectors in public and especially private sectors. In our country seed sector was mainly controlled by the public until 1980. Since the 1985s, seed sector including private sector aiming to been integrated with the world seed policies based on to scientific and technological developments and changes in seed systems has been developed. In this context, Turkish seed sector have gained momentum and began restructuring with the adoption of the laws, “Protection of Breeder’s Rights for New Plant Varieties” in 2004 and “Seed" in 2006. Depending on the developments of certified seed sector in our country, seed production and use has increased over the years. While it was 110 thousand tons in 1996, certified wheat seed production reached to 421 thousand tons in 2013. Private seed sector has been developed faster and their share in certified wheat seed increased to 58%in 2013 from 4%in 1996. Whereas approximately 5.4 million decare area was subsided for certified seed usage in 2005, it reached to 15.5 million decare in 2013. Turkey showed an increase in the average yield of wheat in the year; In 1996, the yield per decare to 198 kg, 236 kg in 2006 and reached 284 kg in 2013. The impact of certified seed use in this increase occurred in the yield cannot be underestimated.

___

  • Anonim, 2015. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi: 12.08.2015).
Biotech Studies-Cover
  • ISSN: 2687-3761
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: TAGEM Journals
Sayıdaki Diğer Makaleler

Yabancı Ot İlaçlarına Dayanıklı Bazı Çeltik (Oryza sativa L.) Genotiplerinin Geliştirilmesi

Halil SÜREK, Rasim ÜNAN, Necmi BEŞER, Recep KAYA, Adnan KARA

Melez Mısır Islahında In-Vivo Katlanmış Haploid Tekniğinde Kullanılan Farklı Inducer Genotiplerin Haploid İndirgeme Oranların Belirlenmesi

İbrahim CERIT, Gönül CÖMERTPAY, Rüstem OYUCU, Bülent ÇAKIR, Rüştü HATIPOĞLU, Hakan ÖZKAN

Orta Karadeniz Ekolojik Koşullarında Şeker Mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) Değişik Ekim Sıklıkları ve Azot Dozlarının Verim Öğelerine Etkisi

Erkan ÖZATA, Hasan Hüseyin GEÇİT, Saime ÜNVERİ KİNCİKARAKAYA

Türkiye Tarımsal Yüksek Öğretiminin ve Tarla Bitkileri Bölümünün Durumu

Cemalettin Yaşar ÇİFTÇİ

Nohut Genotiplerinde Cluster Analizi ve Önemli Kalite Parametreleri Arasındaki İlişkiler

Ali KAHRAMAN, Mustafa ÖNDER, Ercan CEYHAN, Furkan ULUKUŞ

Osmancık Şartlarında Yetiştirilen Bazı Çeltik Çeşitlerinin Verim Performanslarının Belirlenmesi

Mevlüt ŞAHİN, İsmail SEZER, Orhan DENGİZ, Fatih ÖNER, Hasan AKAY, Abdulveli SİRAT

Çeltik Tarlalarında Değişik Baklagil Yem Bitkilerinin Kışlık Ara Ürün Olarak Yetiştirme İmkânlarının Araştırılması

Mahmut DOK, Mevlüt ŞAHİN, Mustafa SÜRMEN, İsmail SEZER

Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Kalite Potansiyelleri ve Beslenme Fizyolojisi Açısından Önemi

Osman EREKUL, Ali YİĞİT, Yakup Onur KOCA, Frank ELLMER, Kirsten WEIß

Sivas Ekolojik Koşullarında Soğuğa Dayanıklı Bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) Genotiplerinin Belirlenmesi

Tolga KARAKÖY, Ahmet DEMİRBAŞ, Volkan YÖRÜK, Faruk TOKLU, Faheem Shehzad BALOCH, Aybegün TON, A. Emin L ANLARSA, Hakan ÖZKAN

Harran Ovası Koşullarında Yetiştirilen Mısır Bitkisinde (Zea mays L. indentata) Farklı Ekim Sıklığının Silaj Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi

Timuçin TAŞ, Ayşe Gülgün ÖKTEM, Abdullah ÖKTEM, Yılmaz IŞIK