Mevlüt ŞAHİN, İsmail SEZER, Orhan DENGİZ, Fatih ÖNER, Hasan AKAY, Abdulveli SİRAT

Osmancık Şartlarında Yetiştirilen Bazı Çeltik Çeşitlerinin Verim Performanslarının Belirlenmesi

Bu araştırma, ülkemizde tescilli 12 çeltik çeşidinin (Osmancık 97, Neğiş, Aromatik-1, Beşer, 7721, Halilbey, Gönen, Karadeniz, Kızılırmak, Koral, Durağan ve Şumnu) Osmancık ilçesi şartlarında verim performanslarının ve kalite değerlerinin belirlenmesi amacıyla 2009 ve 2010 yılları arasında iki yıl süreyle yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme deseninde, üç tekerrürlü olarak Çorum İli Osmancık İlçesinde yürütülmüştür. En yüksek verim 805.1 kg/da ile Osmancık 97 çeşidinden elde edilirken, bu çeşidi 788.5 kg/da ile Beşer çeşidi takip etmiştir. En düşük verim 614.8 kg/da ile Neğiş çeşidinden elde edilmiştir. Araştırma sırasında verim, bitki boyu, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, bin tane ağırlığı ve kırıksız randıman gibi kalite ve verim unsurları ayrı ayrı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çeltik çeşitleri, verim

Determination of The Yield Performances of Some Rice Varietıes Under Osmancık Conditions

This research was conducted to determine of yield and quqlity parameters of rice varieties for ecological conditions of Osmancik in 2009-2010. Twelve rice cultivars (Osmancik 97, Negis, Aromatik-1, Beser, 7721, Halilbey, Gonen, Karadeniz, Kizilirmak, Koral, Duragan and Sumnu) were used as a material for the study. The study was carried out in the Randomized Complete Block design with three replications in Osmancik conditions. The highest yields were obtained from Osmancik 97 (805.1 kg/da) varieties, this type of followed by Beser(788.5 kg/da) varietie. The lowest yield was obtained from Negis (614.8 kg/da) varietie. At this study, yield, plant height, panicle lenght, seed number per panicle, 1000 seed weight and seed production performance without broken seeds were investigated.

Keywords:

Rice varieties, yield,

PDF

___

Açıkgöz N. ve Sekin Y., 1984. Ege Bölgesi Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Farklı Kökenli Çeltik Çeşitlerinde Tane ve Kimi Kalite Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Ege Üni. Ziraat Fak. Dergisi, 21: 51-69
Anonim, 2001. Karadeniz Bölgesi Çeltik Islahı Çalışmaları Projesi Sonuç Raporu (Yayınlanmamış), Proje No: TAGEM/00/01/01/02. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Samsun
Anonim, 2002. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, ülkesel çeltik araştırmaları Projesi, 2001 Yılı Gelişme Raporu (Yayınlanmamış)
Anonim, 2003. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı, Çeltik (Oryza sativa L.) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara
Anonim, 2015. Türkiye Çeltik Ekiliş-Üretim-Verim ve TMO Alımları. http://www.tmo. gov.tr/Upload/Document/istatistikler/Çizelgelar/6celtikeuva.pdf (Ulaşım tarihi 23.07.2015.)
Blanche S.B., Utomo H.S., Wenefrida I. and Myers G.O., 2009. Genotype x environment ınteractions of hybrid and varietal rice cultivars for grain yield and milling quality. Crop Science, 49(6): 2011-2018
Boyer J.S., 1982. Plant productivity and environment. Science, 218: 443-448
Clement G. and Seguy J.L., 1994. Le Comportement Dur İz Al Usinage.Agriculture at Development, 3: 38-46
Dok M., Torun M., Sahin M., Gizlenci S. and Yulafcı A., 2001. Determining the Optimum Water Draining And Harvesting Time on Rice (Oryza sativa L.) Yield and Output in Samsun. International Rice Symposıum on Genetic Reseources Breeding for Europe and Other Temperate Areas
Duff B., 1991. Trends And Patterns in Asian Rice Consumption. In: Marketing and Quality Issues, 1–22. International Rice Research Institute, Manila, Philippines
Düzgün M., Nigiş M. ve Konuk H., 1990. Çeltikte Çeşit Belirleme. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Müdürlüğü Yayın No: 10, S:32
Elçi S., Gecit H. ve Kolsarıcı O., 1994. Tarla Bitkileri Ders Kitabı. Ankara Universitesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara.
FAO, 2002. Global IPM facility available . http://faostat.fao.org/
Genç İ., Yağbasanlar T. ve Ozkan H., 1993. Akdeniz İklim Kuşağına Uygun Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar. Makarnalık Buğday Mamulleri Sempozyumu, 30 Kasım – 3 Aralık, Ankara, 127 – 141
Gençtan T., İlhami O.A. ve Başer İ., 1994. Çeltikte tane verimi ile bazı verim unsurları arasındaki ilişkilerin path analizi ile belirlenmesi. Trakya Üni. Tekirdağ Zir. Fakültesi, (1-2): 158-165
Gravois K.A., Moldenhauer K.A.K. and Rohman P.C., 1991. Genetic and genotype x environment effects for rough rice and head rice yields. Crop Science, 31(4): 907-911
Kırtok Y, Genç İ, Çölkesen M, 1987. ICARDA Kökenli Bazı Arpa Çeşitlerinin Çukurova Koşullarında Başlıca Tarımsal Karakterleri Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim, Bursa, TOAG, 83-90
Khush G.S., 1997. Origin, dispersal, cultivation and variation of rice. Plant Molecular Biology, 35: 25–34
Kün E., 1996. Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:1451, Ankara
Nasır A.L. and Arıyo O.J., 2006. Stability analysis of grain yield of rice planted in an ınland swamp ecology. J. Sustain Agric. Environ., 8(2): 156-158
Ogunbayo S.A., Ojo D.K., Guei R.G., Oyelakin O.O. and Sanni K.A., 2005. Phylogenetic diversity and relationships among 40 rice accessions using morphological and rapds techniques. African Journal of Biotechnology, 4(11): 1234-1244
Sezer İ. ve Köycü C., 1994. Çeltiğin Verim, Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Ekim Yöntemi ve Bitki Sıklığının Etkileri Üzerine Bir Araştırma. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir, Agronomi Bildirileri, Cilt 1: S.72, İzmir
Sharief A.E., EL-Moursy S.A., Salama A.M., EL-Emery M.I. and Youssef F.E., 2005. Morphological and molecular biochemical identification of some rice (Oryza sativa L.) cultivars. Pakistan Journal of Biological Science, 2(9): 1275-1279
Şahin M., Öner F., Üre T., Sezer İ., 2011. Çeltik çeşit ya da çeşit adaylarının karadeniz bölgesi şartlarında performanslarının belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üni., 4. Tohumculuk Kongresi, s.133-137, Samsun
Şavşatlı Y. ve Gülümser A., 2006. Fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin bazı çeltik çeşitlerinde verim ve kalite karakterlerine etkileri. OMU Zir. Fak. Dergisi, 21(2): 154-159
Sürek H., 2002. Çeltik Tarımı. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti, İstanbul
Sürek H., Beser N., Kaya R., Yatkın O. ve Kuşku H., 2007. Son Yirmi Yılda Ülkemizde Çeltik Üretiminde Elde Edilen Genetik İlerlemenin Tespiti. Sonuç Raporu Proje No:TAGEM/TA/04/03/06/001. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Teceren M., Yuğut F. ve Bektas H.T., 1996. Çeşit Tescil Denemeleri Sonunda Tescil Olan Çeltik Çeşitleri ve Bunların Özellikleri. Bitki Islahı Sempozyumu 15-17 Ekim, İzmir, s.204-211
Totok A.D.H. and Yoshida T., 2008. Yield stability of aromatic upland rice witkh high yielding ability in Indonesia. Plant Prod. Sci., 11(1): 96-103
Zaman M.R., Paul D.N.R., Kabir M.S., Mahbub M.A.A. and Bhuiya M.A.A., 2005. Assessment of character contribution to the divergence for rice varieties. Asian Journal of Plant Sciences, 4(4): 388-391