Mehmet Ali SAKİN, Mustafa BOZDAĞ, Şeyhmus ÇAKAR

Tokat Kazova ve Zile Ana Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez Atdişi Mısır (Zea mays indentata L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma, Tokat Kazova ve Zile koşullarına uygun, yüksek verimli ve hasatta tane nemi düşük, pazar değeri yüksek melez atdişi mısır çeşitlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, 15 adet tek melez atdişi mısır çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma, Tokat-Kazova ve Zile koşullarında 2014 yılında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada; tepe püskülü çıkarma süresi, hasat süresi, bitki boyu, fizyolojik olumda tane nemi, hasatta tane nemi, tek koçan verimi, bin tane ağırlığı ve tane verimi özellikleri incelenmiştir. En yüksek tane verimi Tokat Kazova’da SNH 8605, Korimbos Zile’de SNH 8605, 34 N 24, Diptic çeşitlerinden elde edilmiştir. İki lokasyon ortalamasına göre PL 107.3099, LG 30.597, ADA 351, Diptic, 34 N 24 ve KWS 6565 daha kısa sürede hasada gelen ve erken nemini kaybeden çeşitler olarak belirlenmiştir. Araştırmada, verimi yüksek çeşitler arasında Kazova koşullarında 34 N 24 ve ADA 351 ile Zile koşullarında Diptic çeşitlerinin erken olgunlaştığı ve aynı zamanda tane nemini de çabuk kaybettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Atdişi, lokasyon, tane verimi

Determination of Yield and Its Related Traits of Hybrid Dent Corn Varieties (Zea mays indentata L.) in Tokat Kazova and Zile under Main Crop Conditions

This study was conducted to determine hybrid dent corn varieties with high yield and low grain moisture at harvest, high economic value suitable for Tokat Kazova and Zile conditions. In the research, fifteen single hybrid dent corn varieties were used. The experiment was conducted by the randomized complete block experimental design with three replications in Tokat Kazova and Zile conditions in the 2014 growing season. Tasseling period, harvest period, plant height, grain moistures of cultivars in the physiological maturity and harvest, single ear weight, 1000 kernel weight and grain yield were investigated in the trial. The highest grain yield per decare was obtained from SNH 8605, Korimbos varieties in Tokat-Kazova conditions and from SNH 8605, 34 N 24, Diptic varieties in Zile conditions. According to two locations results, PL 107.3099, LG 30.597, ADA 351, Diptic, 34 N 24 and KWS 6565 had shorter harvest period and early given grain moisture content. In the research, 34 N 24 and ADA 351 in Tokat-Kazova together Diptic in Zile conditions had earlier maturity and give grain moisture rapidly among varieties with high yield.

Keywords:

Dent corn, location, grain yield,

PDF

___

Anonim, 2014a. Food and Agriculture Organization. www.fao.org
Anonim, 2014b. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr
Aydın Y., 2011. Tokat Kazova Koşullarında Bazı Atdişi Melez Mısır (Zea mays indentata L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 34
Demirci G., 2009. Hibrit Mısır Çeşitlerinde Verim, Verim Öğeleri, Tane Nem Kaybetme Hızı İle Aralarındaki İlişkilerin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 67
Emeklier H.Y., 1997. Erkenci Hibrid Mısır Çeşitlerinin Verim ve Fenotipik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yay., No: 1493, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 817, Ankara
Kapar H. ve Öz A., 2006. Bazı mısır çeşitlerinin orta karadeniz bölgesinde performanslarının belirlenmesi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(2): 147-153
Kapar H., Özata E. ve Öz A., 2013. Hibrit mısır (Zea mays indentata Sturt) çeşidi ıslahı üzerine bir araştırma. çankırı karatekin üniversitesi, fen fakültesi, Biyoloji Bölümü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2): 10-14
Kara M., 2001. Bir melez mısır populasyonunda verim ve verim unsurları arasındaki ilişkilerin korelasyon ve path analizi yoluyla değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Yayınları, Tarım Bilimleri Dergisi, 7(4): 1-4
Keskin B., Yılmaz İ.H. ve Arvas Ö., 2005. Determination of some yield characters of grain corn in eastern anatolia region of Turkey. Journal of Agronomy, 4(1): 14-17
Kırtok Y., 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayınevi. İstanbul
Konak M., Marakoğlu T. ve Özbek O., 2004. Mısır Üretiminde Enerji Bilançosu. Selçuk Üni. Ziraat Fak. Dergisi, 18(34): 28-30
Kuşvuran A. ve Nazlı R.İ., 2014. Orta Kızılırmak Havzası ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin tane mısır özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(3): 233-240
Kün E. ve Emeklier Y., 1987. İklim Faktörleri Bakımından Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi. Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu, Ankara, S: 1-9
Öktem A., Öktem G., Çelikli E. ve Katılmış İ., 2013. Şanlıurfa koşullarında bazı atdişi mısır (Zea mays L. indentata) genotiplerinin adaptasyon kabiliyetlerinin belirlenmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül, Konya, S: 777-784
Öner F., Sezer İ. ve Gülümser A., 2012. Farklı lokasyonlarda yetiştirilen atdişi mısır (Zea mays L. indentata) çeşit ve hatlarının agronomik özellikler yönünden karşılaştırılması. Tekirdağ Ziraat Fak. Dergisi, 9(2): 1-5
Öz A., Ece A., Cengil B. ve Düzdemir O., 2013. Orta Kızılırmak Havzasında Bazı Mısır Çeşitlerinin Adaptasyonu Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül, Konya, S: 482-485.
Özata E. ve Kapar H., 2013. Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays indentata Sturt.) Genotiplerinin Samsun Koşullarında Kalite ve Performanslarının Belirlenmesi. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2): 19-26
Özata E. ve Öz A., 2014. Atdişi Hibrit Mısır Adaylarının Ana Ürün Koşullarında Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 7(2): 1-7
Sade B., Soylu S. ve Palta, Ç., 2005. Melez Mısır Çeşitlerinde Tane Verimi ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Korelasyon, Path ve Faktör Analiz Yöntemleri İle Değerlendirmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, S: 989-994
Sayaslan A., Gökmen S., Ülger A.C., Sakin M.A. ve Öz A., Duman A, 2010. Farklı Bölgelerde Ana Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez Atdişi Mısır (Zea mays indentata L.) Çeşitlerinin Verim ve Yaş Öğütme Kalitesinin Belirlenmesi. TOVAG-107O800 Nolu Proje Sonuç Raporu, s. 76
Soylu S., Akman H., Gürbüz B., 2008. Konya Sarayönü Koşullarında Tane Mısır Yetiştiriciliği Üzerine Bir Araştırma. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, Konya, S: 776-781
Tezel M., Özcan G., Aksoyak Ş. ve Işık Ş., 2012. Konya Şartlarına Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 47-50
Vartanlı S., 2006. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. s. 70
Vartanlı S. ve Emeklier H.Y., 2007. Ankara koşullarında hibrit mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ankara Üni. Ziraat Fak., Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3): 195-202