SOSYAL SERMAYENİN MOTİVASYONA ETKİSİ: KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, sosyal sermayenin motivasyona etkisini incelemektir. Yerel ve uluslararası yazın incelendiğinde sosyal sermayenin motivasyona etkisini dolaylı olarak araştıran az sayıda çalışmaya rastlanmakla beraber, bu etkiyi direkt olarak araştıran herhangi bir çalışmaya ulaşılamamıştır. Buna ek olarak, sosyal sermaye ve motivasyon üzerine yapılan çalışmaların daha çok özel sektör çalışanları üzerinde gerçekleştirilen araştırmaları kapsadığı görülmüştür. Bu nedenle örneklem için öncelikle kamu sektörü seçilmiş olup, özelinde üniversite çalışanlarından akademisyenler üzerinde araştırma yapılmasına karar verilmiştir. Araştırmanın evrenini Kastamonu ilindeki Kastamonu Üniversitesinde çalışan akademisyenler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Kolayda örneklem yöntemi ile ulaşılan 278 akademisyenden veriler toplanmış ve uygulamaya uygun 269 anket verisi elde edilmiştir. Verilerin analizi için SPSS 20 istatistik programı kullanılmıştır. İlgili analizler neticesinde, sosyal sermayenin motivasyonu anlamlı ve pozitif yönlü etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır. Sosyal sermayenin alt boyutlarından paylaşılan vizyon ve hikâyeler boyutunun motivasyonu anlamlı ve pozitif yönlü etkilediği görülmüştür. Sosyal sermayenin diğer boyutlarının ise motivasyonu etkilemediği bulgusuna ulaşılmıştır.

THE EFFECT OF SOCIAL CAPITAL ON MOTIVATION: KASTAMONU UNIVERSITY SAMPLE

The purpose of this study is to examine the effect of social capital on motivation. When local and international literature is examined, few studies have been reached investigating the effect of social capital on motivation undirectly, whereas no other research examining this effect directly has been reached. Besides, when these researches on social capital and motivation are examined, it is seen that they are mainly applied to private-sector employees. For this reason, the public sector as a sample was selected, and research on academicians among the employees of universities was decided to explore. The universe of this study consists of the academician staff working at Kastamonu University in Kastamonu. A questionnaire is used as a data collection tool in the research. Data has been obtained from 278 academicians reached by convenience sampling method, but 269 available data has been obtained for analyses. SPSS 20 statistics program is used. At the end of the relevant analysis, it has been found that social capital affects motivation significantly and positively. It has been observed that the shared vision and stories dimension, which is one of subdimensions of social capital, effect motivation significantly and positively. It is also found that other dimensions of social capital do not have any effect on motivation.

PDF

___

ADLER, Paul Simon ve Kwon, Seok Woo (2002), “Social Capital: Prospects for A New Concept”, The Academy of Management Review, Vol. 27, No. 1, pp. 17-40.
AKIN ACUNER, Şebnem (2010), Örgüt Kültürünü Oluşturan Unsurların Çalışanlar Üzerindeki Motivasyonel Etkileri, Ankara, Milli Prodüktivite Merkezi.
ANDERSON, Marc H. (2008), “Social Networks and the Cognitive Motivation to Realize Network Opportunities: A Study of Managers Information Gathering Behaviors”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 29, pp. 51-78.
ANEIL, Karen Mishra (1996), Organizational Responses to Crisis: The Centrality of Trust, Trust in Organizations, Newbury Park, CA: Sage.
ANTONI, Giacomo Degli (2009), “Intrinsic vs. Extrinsic Motivations to Volunteer and Social Capital Formation” KYKLOS, Vol. 62, No. 3, pp. 359–370.
ARISOY, Burcu (2007), Örgütsel İletişimin Motivasyon ve İş Doyumu Üzerine Etkileri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
AYGIN, Aslı Nur (2007), Performans Değerleme ile Çalışanların Motivasyonu Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
BAYSAL, Ayşe Can (1993), Çalışma Yaşamında İnsan, İstanbul, Avcıol Basım- Yayın.
BİRKAN, Kemal Can (2009), Çalışanların Motivasyonel Öncelikleri ve Bir Motivasyon Faktörü Olarak Liderliğin Önemi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
BOURDİEU, Pierre (1985), “The Forms of Capital”, Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education”, Ed. By. J. G. Richardson, New York: Greenwood Press.
BOYDAK ÖZAN, Mukadder, Özdemir Tuncay, Yavuz ve Yaraş, Zübeyde (2019), “The Effects of Social Capital Elements on Job Satisfaction and Motivation Levels of Theachers”, European Journal of Education Studies, Vol. 3, No. 4, pp. 49-68.
CARRİE, Leana ve Burren, Harry (1999), “Organizatational Social Capital and Employment Practices”, The Academy of Management Review, Vol. 24, No. 3, pp. 538-555.
CHANG, Hsin Hsin ve Chuang, Shuang Shii (2011), “Social Capital and Individual Motivations on Knowledge Sharing: Participant Involvement as a Moderator”, Information ve Management, Vol. 48, No. 1, pp. 9-18.
CHIU, Chao Min, Hsu, Meng Hsiang ve Wang, Eric T.G. (2006), “Understanding Knowledge Sharing in Virtual Communities: An integration of Social Capital and Social Cognitive Theories”, Decision Support System, Vol. 42, No. 3, pp. 1872-1888.
COHEN, Don ve Prusak, Laurence (2001), Kavrayamadığımız Zenginlik, Çev. Ahmet Kardam, İstanbul, Mess Yayınları.
COLEMAN, James (1988), “Social Capital in the Creation of Human Capital”, The American Journal of Sociology, Vol. 94, pp. 95-120.
COLEMAN, James (1990), Foundations of Social Theory, Cambridge, The Belknap Press of Harvard University Press.
ÇAKAL, Önder, Ünsar, Sinan ve Oğuzhan, Adil (2011), “Özel ve Kamu Hastane Yöneticilerinin Motivasyon Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 14, Sy. 25, ss. 157-174.
ÇALIŞKUR, Ayşem ve Demirhan, Ayşe (2013), “İçsel Güdülenme Envanteri Dilsel Eşdeğerlik Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, Sy. 4, ss. 52-74.
ÇOLAK ALSAT, Oylun (2016), Çalışan Motivasyonunu Etkileyen Faktörlerin İş Tatminine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
DESS, Gregory G. ve Shaw, Jason D. (2001), “Voluntary Turnover, Social Capital and Organizational Performance”, Academy of Management Review, Vol. 26, No. 3, pp. 446-456.
DOUGLAS, James Orton & Weick, Karl E. (1990), “Loosely Coupled Systems: A Reconceptualization”, Academy of Management Review, Vol. 15, No. 2, pp. 203-223.
DÜNDAR, Süleyman ve Özutku, Hatice & Taşpınar, Fatih (2007), “İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sy. 2, ss. 105-119.
EKİNCİ, Abdurrahman (2010), Okullarda Sosyal Sermaye, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
EREN, Erol (2015), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul, Beta Basım Yayın.
EROĞLU, Feyzullah (1995), Davranış Bilimleri, İstanbul, Beta Basım Yayın.
ERSARI, Göknur ve Naktiyok, Atılhan (2012), “İşgörenin İçsel Ve Dışsal Motivasyonunda Stresle Mücadele Tekniklerinin Rolü”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.16, Sy. 1, ss. 81-101.
ERSELCAN, Feray (2009), Sosyal Sermaye ve Ekonomik Kalkınma: Sivas, Kayseri, Yozgat Bölgesinde Bir Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sivas.
FERLANDER, Sara (2007), “The Importance of Different Forms of Social Capital for Health,” Acta Sociologica, Vol. 50, No. 2, pp. 115-128.
FEY, Carl F. (2005), Openning The Black Box of Motivation: A Cross Cultural Comparison of Sweden and Russia, Stockholm School of Economics, Saint Petersburg, Russia Federation.
FUKUYAMA, Francis (2005), Güven, Sosyal Erdemler ve Refahın Artırılması, Çev. Ahmet Buğdaycı, İstanbul, İş Bankası Yayınları.
GEORGE, Darren ve Mallery, Paul (2003), SPSS for Windows Step by Step: A Simple Quide and Reference, Boston, MA: Allyn & Bacon.
GÖKSEL, Aykut, Aydıntan, Belgin ve Bingöl, Dursun (2010), “Örgütlerde Bilgi Paylaşım Davranışı: Sosyal Sermaye Boyutundan Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 65, Sy. 4, ss. 87-109.
GÜMÜŞ, Sefer ve Sezgin, Beşir (2012), Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi, İstanbul, Hiperlink Yayınları.
GÜVEN, H. Sami (1981), İşgörenlerin Güdülenmesinde Bireysel Kümesel ve Örgütsel Değişkenler, Ankara, Sevinç Matbaası.
HAGEMANN, Gisela (1997), Motivasyon El Kitabı, Çev: Göktuğ Aksan, İstanbul, Rota Yayınları.
HOPPE, T. (2004), The Relationship Between Front-Line Leadership and Employee Satisfaction and Motivation, Canada, Royal Roads University.
https://www.kastamonu.edu.tr/index.php/tr/idari-birimler/anamenu-personeldb- tr. Erişim Tarihi: 03.10.2019
JEONG, So Won (2011), Impacts of Social Capital on Motivation, Institutional Environment, and Consumer Loyalty toward a Rural Retailer, Ohio State University, Unpublished Doktoral Thesis, Ohio State.
KALAYCI, Şeref (2014), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 6. Baskı, Ankara, Asil Yayın Dağıtım.
KANOĞLU, Burhan (2007), Çalışan Memnuniyeti ve Motivasyonuna Etki Eden Unsurlar: İSTAÇ A.Ş. Örnek Uygulama, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
KANTAR, Hüseyin (2008), İşletmede Motivasyon, İstanbul, Kum Saati Yayınları.
KAPLAN, Mehmet (2007), Motivasyon Teorileri Kapsamında Uygulanan Özendirme Araçlarının İşgören Performansına Etkisi ve Bir Uygulama, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
KARATEPE, Selma (2005), Örgütlerde İletişim Güdüleme İlişkisi, Ankara, Siyasal Kitabevi.
KESKİN, Burcu (2008), Çalışanların Performanslarını Arttırmada Bir Araç Olarak Motivasyon ve Motivasyon Teknikleri, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
KIREL, Çiğdem, Topgül, Seda ve Altınok, Ahmet (2016), "Bankacılık Sektöründe Sosyal Sermaye, Motivasyon ve Performans Yönetimi Arasındaki İlişkinin Analizi”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C.18, Sy. 2, ss. 17-40.
KOÇEL, Tamer (2010), İşletme Yöneticiliği, İstanbul, Beta Yayınevi.
KROLL, Alexander ve Tantardini, Michele (2019), “Motivating and Retaining Government Employees: The Role of Organizational Social Capital”, International Public Management Journal, Vol. 22, No. 2, pp. 232-253.
KÜÇÜKAHMET, Leyla (2001), Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, İstanbul, Nobel Yayınevi.
KWON, Seok Woo ve Adler, Paul S. (2014), “Social Capital: Maturation of A Field of Research”, Academy of Management Review, Vol. 39, No. 4, pp. 412-422.
LIAO, Jianwen ve Welsh, Harold (2005), “Roles of Social Capital in Venture Creation: Key Dimensions and Research Implications”, Journal of Small Business Management, Vol. 43, No. 4, pp. 345-362.
LUNDY, Olive ve Cowling, Alan (1996), Strategic Human Resource Strategy, London, Routledge Publishing.
LUTHANS, Fred (2011), Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach, New York, McGraw-Hill.
Mc ALLISTER, Daniel J. (1995), “Affect and Cognition Based Trust as Foundations For Interpersonal Cooperation in Organizations”, Academy of Management Journal, Vol. 38, No. 1, pp. 24-59.
McGREGOR, Douglas (1970), Örgütün İnsan İlişkileri Yönü, Çev. Doğan Energin, Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınevi.
MERT, Gözde ve Yılmaz, Osman (2019), “Sosyal Sermayenin Müşteri Memnuniyetine Etkisinde Motivasyonun ve Operasyonel Yeteneklerin Rolü Bilişim Sektöründe Bir Araştırma”, Turkish Studies Economics, Finance, Politics, C. 14, Sy. 2, ss. 579-603.
METZ, Isabel ve Tharenou, Phyllis (2001), “Women’s Career Advancement: The Relative Contribution of Human and Social Capital”, Group and Organizaton Management, Vol. 26, No. 3, pp. 312- 342.
MISIRDALI, Fulya (2006), Örgüt İçi Bilgi Paylaşımında Sosyal Sermayenin Etkisi: Kütahya Porselen A.Ş.’de Bir Uygulama, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
MOTTAZ, Clifford J. (1985), “The Relative Importance of Intrinsic and Extrinsic Rewards as Determinants of Work Satisfaction”, The Sociological Quarterly, Vol. 26, No. 3, pp. 365-385.
NAHAPIET, Janine ve Ghoshal, Sumantra (1998), “Social Capital, İntellectual Capital, and The Organizational Advantage”, Academy of Management Review, Vol. 23, No. 2, pp. 242-266.
OFORI, Dan ve Sackey, Jocelyn (2010), “Assessing Social Capital for Organizational Performance: Initial Exploratory Insights from Ghana”, Organizations and Markets in Emerging Economies, Vol. 1, No. 2, pp. 71-91.
ÖZCAN, Burcu (2011), Sosyal Sermaye ve Ekonomik Kalkınma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
ÖZDEMİR, Ali (2016), Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar, İstanbul, Beta Basım Yayın Dağıtım.
ÖZDEMİR, Aytül Ayşe (2007), Sosyal Ağ Özellikleri Bakış Açısıyla Sosyal Sermaye ve Bilgi Yaratma İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Yapılan Bir Alan Araştırması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
ÖZEN, Şükrü ve Aslan, Zuhal (2006), “İçsel ve Dışsal Sosyal Sermaye Yaklaşımları Açısından Türk Toplumunun Sosyal Sermaye Potansiyeli: Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi (Ostim) Örneği”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, C. 12, ss. 130-161.
PUTNAM, Robert (2000), Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York, Simon and Schuster.
SAYĞAN TUNÇAY, Sahra (2016), Asil ve Vekil İlişkilerinin Sosyal Ağ Analiziyle İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
SAYĞAN TUNÇAY, Sahra (2019), Sosyal Sermayenin Yönetimi, İçinde Çetin, S; Sadykova, G. ve Sırkıntıoğlu Yıldırım, Ş. (Edt.). Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, Ankara, Gazi Kitabevi, ss. 269-296.
SAYĞAN TUNÇAY, Sahra, Süral Özer, Pınar ve Tozkoparan, Güler (2015), “Yerel Yazında Sosyal Sermaye Araştırmaları: Odaklar ve Boşlukların Sosyal Ağ Analizi ile İncelenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C. 16, Sy. 2, ss. 71-89
SETHI, Rajesh ve Compeau, Larry (2002), “Social Construction Organizational Identity and Market Orientation of the Firm”, American Marketing Association Proceeding, Vol. 13, pp. 407-415.
SİPAHİ, Beril, Yurtkoru, E. Serra ve Çinko, Murat (2010), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul, Beta Basım Yayın.
STEERS, Richard M. ve Porter Lyman W. (1991), Motivation and Work Behavior, New York, Graw-Hill.
ŞAVKAR, Erman (2011), Sosyal Sermayenin Unsurları ve Ekonomik Kalkınmayla İlişkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
TAJFEL, Henri ve Turner, John C. (1985), “The Social Identity Theory of Intergroup Behaviour, The Psychology of Intergroup Relations,” Edt. John T. Jost & Jim Sidainus, Political Psychology: Key Readings (pp. 276–293). Chicago, Nelson Hall, Psychology Press.
TERZİ, Ali Rıza (2000), Örgüt Kültürü, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
TÖREMEN, Fatih (2002), “Okullarda Sosyal Sermaye: Kavramsal Bir Çözümleme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sy. 32, ss. 556- 573.
TSAI, Wenpin ve Ghoshal, Sumantra (1998), “Social Capital and Value Creation: The Role of Intrafirm Networks”, Academy of Management Journal, Vol. 41, No. 4, pp. 464-476.
TURAN, Aygül (2013), Sosyal Sermayenin Bilgi Paylaşma Tutumuna Etkisi: Motivasyonun Bu Etkideki Rolü Üzerine Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
TURGUT, Ercan (2013), Sosyal Sermaye ve Bilgi Paylaşımı Davranışının Yenilikçilik İklimine Etkisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
TÜMGAN, Cengiz (2007), Kamu Örgütlerinde Motivasyon ve İş Tatmini, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Projesi, Kahramanmaraş.
TÜYLÜOĞLU, Şevket (2006), “Sosyal Sermaye, İktisadi Performans ve Kalkınma: Bir Yazın Taraması”, Akdeniz İİBF Dergisi, C. 6, Sy. 12, ss. 14-61.
USLU, Erhan (2019), Doğrudan Pazarlama Çalışanlarında Duygusal Zeka, Performans Algısı, Motivasyon İlişkisi: Ankara İli Çağrı Merkezi Çalışanları Örneği, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kırıkkale.
WOOLCOCK, Michael (1998), “Social Capital and Economic Development: Toward a Theoretical Synthesis and Policy Framework”, Theory and Society, Vol. 27, No. 2, pp. 151-208.
YANG, Shu Chen ve Farn, Cheng Kiang (2009), “Social Capital, Behavioural Control, and Tacit Knowledge Sharing-A Multi-İnformant Design”, International Journal of Information Management, Vol. 29, No. 3, pp. 210-218.
YÜKSEL, Öznur (1998), İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Gazi Kitabevi.