FUAT SEZGİN’E GÖRE HAÇLI SEFERLERİ’NİN DOĞU’YA VE BATI’YA ETKİSİ: SİLAH TEKNOLOJİSİ ALANINDAKİ GELİŞMELER VE BİLİMLERİN AVRUPA’YA TRANSFERİ

1095 yılında başlayan Haçlı seferleri, 1291’de Latin Hristiyanların Doğu’daki son merkezleri olan Akkâ’dan çıkarılmasına kadar yaklaşık iki yüzyıl boyunca devam etmiştir. Seferlerin başlangıcında bilim ve teknoloji başta olmak üzere uygarlığın hemen her alanında Avrupa’dan önde olan Müslümanlar, Haçlılar karşısında nihai zaferi elde eden taraf olsa da, seferlerin sonunda kabuğuna çekilerek içine kapanmış ve savunma pozisyonu almıştır. Haçlı seferlerinin başlangıcında her açıdan Müslümanların gerisinde olan Avrupa ise seferlerin sonunda ekonomik ve kültürel alanlarda önemli gelişmeler yaşamış, uygarlığın çekirdek alanlarının yaratıcı seviyesine bu seferlerden sonra ulaşabilmiştir. Doğu’daki bilgi ve teknoloji transferini olumsuz yönde etkileyen Haçlı Seferleri’nin Batılı ilim çevreleri tarafından ihmal edilen veya görmezden gelinen en önemli sonuçlarından biri, İslam medeniyet havzasında geliştirilen bilimlerin ve teknolojinin Haçlılar vasıtasıyla Avrupa’ya transfer edilmesidir. Eski Dünya ile Batı arasındaki temel bağlantı noktasının Arap-İslam dünyası olduğunu savunan Fuat Sezgin, Haçlı Seferleri’ni bu bağlantının merkezi noktalarından biri olarak ele almaktadır. Sezgin’e göre Arap-İslam bilimlerinin üstünlüğünü öğrenen Haçlılar, 200 yıl boyunca İslam dünyasındaki en yeni bilimsel çalışmaları ve teknolojik gelişmeleri doğrudan tanıma ve Avrupa’ya aktarma imkanı elde etmişlerdir. “Fuat Sezgin’e göre Haçlı Seferlerinin Doğu’ya ve Batı’ya etkisini” irdelediğimiz bu makalede bilimlerin Batı’ya transferini sağlayan güzergâhlar ve vasıtalar tanıtıldıktan sonra Fuat Sezgin’e göre Haçlı Seferleri’nin İslam Dünyası’na ve Avrupa’ya etkileri incelenecektir.

THE EFFECT OF THE CRUSADES TO THE EAST AND THE WEST ACCORDING TO FUAT SEZGIN: THE DEVELOPMENTS IN THE WEAPON TECHNOLOGY AND THE TRANSMISSION OF SCIENCES TO EUROPE

The Crusades, emerged in 1095, continued for almost two centuries until the expulsion of the Latin Christians from Akkâ, their last center in the East, in 1291. Although the Muslims, who were in front of Europe in almost all areas of civilization, especially science and technology at the beginning of the Crusades, were the side who achieved the final victory against the Crusaders, they withdrew into their shells and took a defensive position at the end of the Crusades. Europe, which lagged behind Muslims in every aspect at the beginning of the Crusades, experienced significant developments in economic and cultural fields at the end of the campaigns and reached the creative level of the core areas of civilization after these campaigns. One of the most important results of the Crusades neglected or ignored by the Western scientific circles is the transmission of sciences and technology developed in the Islamic civilization basin, to the West through the Crusaders. Fuat Sezgin, who defends that the main connection between the Old World and the West is the Arab- Islamic world, considers the Crusades as one of the central points of this connection. According to Sezgin, the Crusaders, who learned the superiority of the Arab-Islamic sciences, had the opportunity to directly recognize the latest scientific studies and technological developments in the Islamic world for 200 years and transfer them to Europe. In this article, we examine the effects of the Crusades to the East and West according to Fuat Sezgin. After the introduction of the routes and means of transferring the sciences to the West, the effects of the Crusades on the Islamic World and Europe will be examined.

PDF

___

ABATTOUY, M. (2012), “The Arabic-Latin Intercultural Transmission of Scientific Knowledge in Pre-Modern Europe: Historical Context and Case Studies”, The Role of the Arab-Islamic World in the Rise of the West, London, Palgrave Macmillan, ss. 167-219.

al-HASSAN, A. (2003), “Gunpowder Composition For Rockets And Cannon İn Arabic Military Treatises İn The Thirteenth And Fourteenth Centuries”, International Committee for the History of Technology, Vol. 9, pp. 1-30.

al-HASSAN, A. Y. (2001), Science and Technology in Islam: The Exact And Natural Sciences, Beirut, Unesco.

al-HASSAN, A. Y. (2006), “Transfer of Islamic Science to the West”, Foundation for Science Technology and Civilization, United Kingdom, Manchester.

ASBRİDGE, T. (2014), Haçlı Seferleri, İstanbul, Say Yayınları.

al-RODHAN, N. R. (2012), The Role of the Arab-Islamic World in the Rise of the West: Implications for Contemporary Trans-Cultural Relations, United Kingdom, Springer.

BARKER, E. (1931), “The Crusades”, The Legacy of Islam (Ed. Thomas Arnold, Alfred Guillaume), United Kingdom, Oxford University Press.

BRADBURY, J. (1992), The Medieval Siege, Woodbridge, The Boydell Press.

CAN-KINSÜN, H.-A. (2019), “Fuat Sezgin’in İslam Medeniyeti’nin Gerileme Sebeplerine Yönelik Yaklaşımları Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım”, Fuat Sezgin ve Temel İslam Bilimleri (Ed. İbrahim Özcoşar vd.), İstanbul, Divan Yayınları.

CAHEN, C. (2010), Haçlı Seferleri Zamanında Doğu ve Batı, Çev. Mustafa Daş, İstanbul, Yeditepe Yayınları.

de JOİNVİLLE, J. (2016), Bir Haçlının Hatıraları. Çev. Cüneyt Kanat, İstanbul, Yeditepe Yayınları.

DEMİRKENT, I. (1996), “Haçlılar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 14, İstanbul, TDV Yayınları, ss. 525-546.

GÖKSU, E. (2010), “Mardî et-Tarsûsî'nin "Tabsıratu Erbâbi'l-Elbâb Fî Keyfiyyeti'n-Necât Fi'l-Hurûb" Adlı Eseri ve Ortaçağ İslâm Tarihçiliği Bakımından Önemi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi C. 17, Sy. 43, ss. 291-307.

HILLENBRAND, C. (2015), Müslümanların gözünden Haçlı seferleri, Çev. Nurettin Elhüseyni, İstanbul, Alfa Yayınları.

HOBSON, J. M. (2018), Batı Medeniyetinin Doğulu Kökenleri, Çev. Esra Ermert, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.

HODGSON, M. G. (1993), Rethinking World History: Essays on Europe, Islam and World History, Cambridge, Cambridge University Press.

HUURİ, K. (1941), “Zur Geschichte des Mittelalterlichen Geschützwesens aus Orientalischen Quellen”. Studia Orientalia Electronica, Vol. 9, pp. 1- 260.

INGESMAN, P. (2016), Religion as an Agent of Change: Crusades– Reformation–Pietism, Leiden, Brill.

ISLAHİ, A. A. (2014), History of Islamic Economic Thought: Contributions of Muslim Scholars to Economic Thought and Analysis, United Kingdom, Edward Elgar Publishing.

KASER, K. (2011), The Balkans and the Near East: Introduction to a Shared History, Münster, LIT Verlag.

KİNG, D. (1996), "The Monumental Syrian Astrolabe in the Maritime Museum, İstanbul”, Erdem, C. 9, Sy. 26, ss. 729-736.

KOCA, S. (2017), “Haçlı Seferleri Sebep ve Sonuçları Bakımından Nasıl Değerlendirilebilir?” Gazi Akademik Bakış, C. 10, Sy. 20, ss. 15-35.

LE BON, G. (1974), The World of Islamic Civilization, New York, Tudor Pub. Co..

LOHRMANN, D. (2012), "Das „Himmelszelt “des Sultans al-Kamil von 1232 für Kaiser Friedrich II.", Historische Zeitschrift, C. 294, Sy. 2, ss. 297- 327.

LONG, M. (2017), “Tarsusi, Ali ibn Mardi”, War and Religion: An Encyclopedia of Faith and Conflict, California, ABC-CLIO. Pp. 788- 789.

MAALOUF, A. (2012), Arapların Gözünden Haçlı seferleri, Çev. Ali Berktay, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.

NASR, S. H. (2006), İslâm ve Bilim, Çev. İlhan Kutluer, İstanbul, İnsan Yayınları.

PRİBRAM, K. (1989), A History of Economic Reasoning, Baltimore, Johns Hopkins University Press.

SAYGILI, S. (2019), “Doğu ve Batı Düalizminde İslam Medeniyet Tarihinin Oksidentalist Düşünürü Fuat Sezgin ve Bilim Tarihi Anlayışı”, Temaşa Dergisi, C. 10, ss. 10-31.

SEZGİN, F. (2008), İslam'da Bilim ve Teknik, 1-5. Cilt, 2. Baskı, İstanbul, İBB Kültür Aş. Yayınları.

SEZGİN, F. (2016), Tanınmayan Büyük Çağ, 3. Baskı, İstanbul, Timaş Yayınları.

SEZGİN, F. (2015), Arap-İslam Bilimleri Tarihi, İstanbul, Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı.

SEZGİN, F. (2009), “Müslümanların İlimler Tarihindeki Yeri”, Küllerden Diriliş, Ankara Fecr Yayınları.

SINGER, C. J.-Williams, T. I. (1956), A History of Technology, Gloucestershire, Clarendon Press.

ŞAKİROĞLU, M. H. (2009), “Sicilya”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 37, İstanbul, TDV Yayınları, ss. 138-139.

TAKAYAMA, H. (2010), “Frederick II's Crusade: An Example of Christian– Muslim Diplomacy”, Mediterranean Historical Review, V. 25, N. 02, ss. 169-185.

TARSÛSÎ, Tabsıratu Erbâb, Süleymaniye Kütüphanesi Ayasofya Koleksiyonu, nr. 2848.

TURAN, S. (2018), Bilim Tarihi Sohbetleri: Fuat Sezgin, İstanbul, Timaş Yayınları.