6-10. YÜZYILLARDA KARADENİZ’İN KUZEYİNDE KÜRK TİCARETİ

İskandinavya’dan Hazar Denizine kadar uzanan coğrafyada yürütülen kürk ticareti, 6.yy’dan itibaren yoğunlaşmaya başlamıştır. Bu duruma neden olan tarihi süreç 6-8. yy’larda Slav uruğlarından bir kısmının Orta Özi (Dinyeper) sahasından kuzeye İlmen ve Ladoga gölü çevrelerine kadar yayılarak Fin zümreleri ile karşılaşmalarıyla başlamıştır. 8.yy içerisinde ise Ladoga ve İlmen gölü çevresine nüfuz eden Normanlar, Yukarı İdil (Volga) ve Özi Nehri istikametine yayılmışlardır. Böylece Normanlar, İdil Nehri vasıtasıyla Hazar ülkesine ulaşmakla birlikte, Özi boyunca Karadenize inerek oradaki Slavlarla temas kurmuşlardır. Takip eden süreçte ise Normanlar ve daha sonra Rus tüccarlar, Fin ve Slav ahaliden aldıkları kıymetli kürkleri Hazar ve İdil Bulgar devletlerinin hamiliğinde, özellikle İslam ülkelerine satmışlardır.

FUR TRADE IN THE NORTH OF THE BLACK SEA IN THE 6-10. CENTURIES

The fur trade, which runs from the Scandinavia to the Caspian Sea,began to focus from the 6th century. The historical process that causes this situation, began with encounters of some of the Slavic tribes , spreading from the field of Middle Ozi(Dnieper) northerly to the surroundings of Lake Ladoga and İlmen with Fin societies in the 6-8th century. In the 8th century Normans which penetrated to the Ladoga and İlmen Lake surroundings, spread in the direction of upper Idil (Volga) and Ozi River. So Normans arrived the Khazar country through the Idil River and also came down to the Black Sea through the Ozi and contacted the Slavs there. In the following process, Normans and later Russian merchants, sold valuable furs they receive from Fin and Slavic people, especially to Islamic countries under the patronage of Idil Bulgarian states.

PDF

___

Zimonyi, Istvan (1990), “The Origins of the Volga Bulghars”, Studia Uralo-Altaica, 32, Universitas Szegediensis de Attila Jozsef, Nominata.
Yüksel, Ahmet Turan (2001/Bahar), “İlk Müslüman-Türk Devletlerinin Siyasi, Kültürel ve Medeniyet Tarihi Üzerine”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı XI, s.67- 99.
URL:http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.5a4985e37060d3.9384898.( E.T. 20.12.2017)
Ögel, Bahaeddin (1991), Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, cilt 5.
Mukaddesî (2015), İslam Coğrafyası (Ahsenü’t Takâsîm), Çev. Ahsen Batur, İstanbul,Selenge Yayınları.
Minorsky, V. (2008), Hudûdü’l-Âlem Mine’l-Meşrik İle’l-Magrib, Çev. Abdullah Duman- Murat Ağarı, İstanbul, Kitabevi.
Michailidis, Melanie (2012), “Samanid Silver and Trade along the Fur Rout”, Medieval Encounters, Vol 18, Issue 4/5, p.315-338.
Kurat, Akdes Nimet (2014), Rusya Tarihi:Başlangıçtan 1917’ye Kadar, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Kurat, Akdes Nimet (1972), Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Koç, Dinçer (Ağustos 2010), “Nümizmatik Verilere Göre X. Yüzyılda İdil Bulgar Emirleri” , Türk dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 187, s.223-236.
Karahan, Akartürk (2012), “Kaşgarlı Mahmud’un Kayıtlarında İdil Boyu Türk Lehçeleri”, Türkbilig, Sayı 24, s.21-32.
Kafesoğlu, İbrahim (2014), Türk Milli Kültürü, İstanbul, Ötüken Neşriyat.
Kafesoğlu, İbrahim (1991), “İslam Öncesi Türk Devletleri”, İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı, cilt 3, s.516-588.
İbn Hurdazbih (2008), Yollar ve Ülkeler Kitabı, Çev. Murat Ağarı, İstanbul.
İbn Havkal (2014), 10. Asırda İslam Coğrafyası, Çev. Ramazan Şeşen, İstanbul, Yeditepe Yayınevi.
İbn Fadlan (2016), İbn Fadlan Seyahatnamesi, Çev. Ramazan Şeşen, İstanbul, Yeditepe Yayınevi.
İbn Battûta, Ebû Abdullah Muhammed Tancî (2000), İbn Battûta Seyahatnâmesi, Çev. A. Sait Aykut, İstanbul,Yapı Kredi Yayınları, cilt 1.
Heyd, W. (2000), Yakın Doğu Ticaret Tarihi, Çev. Enver Ziya Karal, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Hakimov, Rafail vd. (2017), “Bulgar Devleti”, Atlas Tartarica, Çev. İlyas Kemaloğlu, Tataristan Cumhuriyeti Ş. Mercanî Tarih Enstitüsü, s.164-169.
Golden. Peter B. (2007), “Khazar Studies: Achievements and Perspectives”, The World of the Khazar, Edited by Peter B. Golden, Haggai Ben-Shammai and András Róna-Tas, Leıden, Boston, s. 7-58.
Golden, Peter (2014), “Rusya’nın Orman Kuşağı Halkları”, Erken İç Asya Tarihi, Çev. Mete Tunçay, Der. Denis Sinor, İstanbul, İletişim Yayıncılık, s.312-344.
Bury, J. B. (2015), “The Empire of the Khazars and the Peoples of the North”, A History of the Eastern Roman Empire, Cambridge University Press, pp .402-426.
Baykara, Tuncer (2001),Türk Kültür Tarihine Bakışlar, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Barthold, V. V. (2004), Orta Asya Türk Tarihi Dersleri, Haz. Hüseyin Dağ, Ankara, Çağlar Yayınları.
Baba, Shahla Manzoor (2013), “Origin and History of Volga Bulghārs: A Study of the Journey from Central Asia to Volga-Ural Region and the Formation of Volga Bulghāria”, Journal of Asian Civilizations, Vol. 36, Issue 1, p.189-200.