OKUL YÖNETİCİLERİNE GÖRE İMAM-HATİP LİSELERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Bu araştırma, imam-hatip lisesi yöneticilerinin karşılaştıkları sorun kaynaklarıile onların çözüm önerilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Nicelaraştırma yöntemlerinden betimsel tarama modelinde tasarlanan çalışmada,tam sayım örneklemesi yöntemi ile evrendeki tüm okul yöneticilerineulaşılmıştır. Araştırma Adana, Ankara, Bursa, Çorum, Erzurum, Gaziantep,İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Samsun ve Trabzon illerindeki imam-hatipliselerinde 2018-2019 eğitim öğretim yılında görev yapmakta olan 2173 okulyöneticisi örnekleminde yürütülmüştür. Araştırma verilerinin toplanmasıamacıyla araştırmacı tarafından “Nominal Grup Tekniği” ile bir veri toplamaaracı geliştirilmiştir. Ölçekteki her bir boyut için önem ve öncelik sıralarıbetimsel istatistik yöntemlerle belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre imamhatip yöneticileri, genel eğitim ve din öğretimi, öğrenci, personel, yönetsel,işletme ve okul dışı sorunlar gibi çok çeşitli sorun alanlarıyla karşılaşmaktadır.Yöneticilerin karşılaştığı ilk üç sorun alanı, öğrenci kaynaklı sorunlar, okul dışısorunlar ve personel kaynaklı sorunlar olarak saptanmıştır. Okul yöneticilerinegöre öğrencilerin gelecekten beklentilerin olmaması, devamsızlık ve derslereilgisizliği; öğretmenlerin ilgisiz, yetersiz ve isteksiz olması ile okullara sağlananmaddi kaynakların yetersizliği, veli ilgisizliği, öğretim programının yetersizliğiönemli sorunlardandır. Ayrıca katı bürokrasi, liyakatsiz yöneticiler, okulungüvenlik sorunları, bina ve donanım yetersizlikleri ile Suriyeli öğrenciler deönem arz eden sorunlar arasındadır. Demokratik karar süreçlerinin işlerliğininsağlanması, maddi kaynakların arttırılması ve kaynak dağıtımında adil birpolitika izlenmesi okul yöneticilerinin önerdiği çözümler arasındadır.Araştırmanın imam-hatip lisesi yöneticilerinin sorun kaynaklarını açığaçıkararak gerek din öğretimi politikalarını belirleyicilere gerekse din eğitimiliteratürüne önemli bir katkı sunacağı ve yeni çalışma alanlarınıbelirginleştireceği düşünülmektedir.

THE PROBLEMS IN IMAM-HATIP HIGH SCHOOLS ACCORDING TO SCHOOL MANAGERS

Imam-hatip high schools, which are opened for educating the qualified religious officials required by the society, are the institutions where religious education, which is a privileged area within the general education system, is offered at the level of secondary education. As in all schools in the general education system, different types of problems are encountered in imam-hatip high schools that have a religion based education concept. The task of the school managers is to find permanent and acceptable solutions to the problems in school. School managers who apply a wide variety of methods for this purpose can bring unique solutions to problems. The problems faced by the managers of Imam Hatip High School covered by the major responsibilities of any school manager. Imam-hatip high school managers are mostly responsible for (1) religious education curricula, (2) students, (3) teachers and other staff, (4) financial resources, and (5) other services provided by the school. While this broad area of responsibility seems to be somewhat unfavorable, the desire to hold power inherent in the management task, or to serve religious education as part of the case, is more dominant in school managers to choose school management than to teach.

PDF

___

ADA, Ş., AKAN, D., AYIK, A., YILDIRIM, İ., & YALÇIN, S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
ADIGÜZE, A., & KARADAŞ, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-67.
AKBABA, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
AKÜZÜM, C., YAVAŞ, T., TAN, Ç., & UÇAR, M. B. (2015). İlköğretim kurumu öğrencilerinin devamsızlık ve okul terki nedenleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2015(22), 167-192.
ALTAŞ, N. (2003). Çokkültürlü din eğitimi modeli geliştirmede işlem basamakları için bir deneme. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-42.
AMIN, S. (2006). Modernite, Demokrasi ve Din. İstanbul: Yordam Kitap.
ASLAN, H., & KARIP, E. (2014). Okul müdürlerinin liderlik standartlarının geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(3), 255-279.
ASLANARGUN, E., & BOZKURT, S. (2012). Okul Müdürlerinin Okul Yönetiminde Karşılaştığı Sorunlar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 56-75.
AŞLAMACI, İ. (2017). İmam Hatip Liselerindeki Din Eğitiminin Niteliği İle ilgili Sorunlar: Okul Yöneticilerinin Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma. Turkish Studies, 12(10), 49-80.
AYDIN, A. (2017). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
AYHAN, H. (1999). Türkiye’de din eğitimi, 1920-1998. İstanbul: Marmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Vakf.
BALTACI, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231–274.
BALTACI, A. (2019). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algısı ve İş Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(11), 28-49.
BALTACI, A., & AYDIN, Y. (2019). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Demokratik Tutumları. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(22), 58-78.
BALTACI, A. (2017). A Comparison of Syrian Migrant Students in Turkey and Germany: Entrepreneurial Tendencies and Career Expectations. European Journal of Educational Research, 6(1), 15-27.
BALYER, A. (2017). School Principals’ Views on Administration Work, Their “Frequent Turnover” and Its Effects on Their Work. The Qualitative Report, 22(5), 1471-1487.
BALYER, A., & GÜNDÜZ, Y. (2011). Değişik ülkelerde okul müdürlerinin yetiştirilmesi: Türk eğitim sistemi için bir model önerisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(2), 182-197.
BEAN, W. T., STAFFORD, R., & BRASHARES, J. S. (2012). The effects of small sample size and sample bias on threshold selection and accuracy assessment of species distribution models. Ecography, 35(3), 250-258.
BEAUDOIN, M.-N., & TAYLOR, M. (2004). Creating a positive school culture: How principals and teachers can solve problems together. New York: Corwin Press.
BECKFORD, J. A. (2019). Religion and advanced industrial society (C. 9). New York: Routledge.
BILGIN, B. (1981). Din eğitiminin genel eğitimdeki yeri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(1), 469-483.
BROOKS, M. C. (2015). School principals in Southern Thailand: Exploring trust with community leaders during conflict. Educational Management Administration & Leadership, 43(2), 232-252.
BULUÇ, B. (2010). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 1-213.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., AKGÜN, Ö. E., DEMIREL, F., KARADENIZ, Ş., & ÇAKMAK, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
COHEN, J. (2014). The foundation for democracy: School climate reform and prosocial education. Journal of character education, 10(1), 43-52.
CONVEY, J. J. (2012). Perceptions of Catholic identity: Views of Catholic school administrators and teachers. Catholic Education: A Journal of Inquiry and Practice, 16(1), 187-214.
ÇAKIR, R., BOZAN, İ., & TALU, B. (2004). İmam hatip liseleri: Efsaneler ve gerçekler. İstanbul: TESEV Yayınları.
ÇEKIN, A. (2015). İmam-Hatip lisesi meslek dersleri öğretmenlerinin profesyonelliği üzerine bir araştırma. International Journal of Social Science, 37, 85-100.
ÇELIKTEN, M. (2004). Bir okul müdürünün günlüğü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 123-135.
ÇINAR, F. (2018). İmam Hatip Liselerinden Beklentiler. Journal of International Social Research, 11(60), 1243-1259.
DEMIRTAŞ, H., & ÖZER, N. (2014). Okul Müdürlerinin Bakiş Açisiyla Okul Müdürlüğü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 1-24.
DEMIRTAŞ, H., ÜSTÜNER, M., & ÖZER, N. (2007). Okul yönetiminde karşılaşılan sorunların öğrenci ve okul ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 13(3), 421-455.
DÖNMEZ, B. (2002). Müfettiş, okul müdürü ve öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 8(1), 27-45.
DRAGO-SEVERSON, E. (2012). New Opportunities for Principal Leadership: Shaping School Climates for Enhanced Teacher Development. Teachers college record, 114(3), n3.
ERTIT, V. (2013). Sekülerleşme Teorisinde Bilim ve Din İlişkisine Farklı Bir Yaklaşım. Journal of Social Sciences Eskisehir Osmangazi University/Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2).
FREIBERG, H. J. (2005). School climate: Measuring, improving and sustaining healthy learning environments. New York: Routledge.
GÖCEN, G., & KAYA, Z. (2014). İmam‐Hatip Liselerinde Çalişan Öğretmen Ve Yöneticilerin Okul İklim Algisi Ve Bu Algiya Etki Eden Faktörler (İstanbul Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (36), 67-102.
GRACE, G. (2003). Leadership in Catholic schools. Içinde The contemporary Catholic school (ss. 75-94). Routledge.
HANKE, M. (2017). Conjugate gradient type methods for ill-posed problems. New York: Routledge.
HARVEY, G. (2005). Animism: Respecting the living world. Wakefield Press.
HUNT, T., OLDENSKI, B. T., & WALLACE, T. J. (2005). Catholic school leadership: An invitation to lead. Routledge.
KARATEKE, T. (2015). İmam-Hatip Liselerinde İdarecilerin Karşilaştiklari Sorunlara Yönelik Nitel Bir Çalişma. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 145-171.
KAYADIBI, F. (2001). Eğitim kalitesine etki eden faktörler ve kaliteli eğitimin üretime katkısı. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (3).
KAYIKLIK, H. (2011). Din psikolojisi: Bireysel dindarlık üzerine. Adana: Karahan Kitabevi.
KIRKPATRICK, S. (1984). Optimization by simulated annealing: Quantitative studies. Journal of statistical physics, 34(5-6), 975-986.
KOÇ, A. (2009). İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterlikleri Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2), 131-174.
KÖSE, A. (2014). Kutsalin Dönüşü: 21. Yüzyilda Dinin Geleceği. İstanbul: Timaş Yayınları.
KÖYLÜ, M. (2013). Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi: Nicelik mi Nitelik mi? Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35(35), 21-44.
LAVERY, S. D., & HINE, G. S. (2013). Catholic school principals: Promoting student leadership. Journal of Catholic Education, 17(1), 41-66.
LEITHWOOD, K., & STEINBACH, R. (1995). Expert problem solving: Evidence from school and district leaders. SUNY Press.
MARRIOTT, J., RAVISHANKER, N., GELFAND, A., & PAI, J. (1996). Bayesian analysis of ARMA processes: Complete sampling-based inference under exact likelihoods. Bayesian analysis in statistics and econometrics, 243-256.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Yönetici Gelişim Planı (YÖGEP). Geliş tarihi gönderen https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_10/30171646_YO GEP_Yonetici_Gelisim_Programi_Ekim_2018.pdf
NUZZI, R. J., HOLTER, A. C., & FRABUTT, J. M. (2012). Striving for balance, steadfast in faith: The Notre Dame study of US Catholic elementary school principals. IAP.
OZGUR, I. (2012). Islamic schools in modern Turkey: Faith, politics, and education. Cambridge University Press.
ÖCAL, M. (1994). İmam-Hatip liseleri ve ilköğretim okulları (C. 1). İstanbul: Ensar Neşriyat.
ÖRÜCÜ, D. (2014). Öğretmen adaylarının okul, okul yönetimi ve Türk eğitim sistemine yönelik metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(3), 327-358.
ÖZDEMIR, S. (2012). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
ÖZTEKIN, Ö. (2013). Lise öğrencilerinin devamsızlık nedenlerinin incelenmesi. ESOGÜ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
REGA. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. , Pub. L. No. 30681 (2019).
ROBEY, P. V., & HELFENBEIN, R. J. (2018). Perspectives of Urban School Principals From Nontraditional Contexts: A Study of Urban Public Charter and Private School Leaders. Education and Urban Society, 50(4), 303-327.
SGB, M. (2019). 2018 Yılı İdare Faaliyet Raporu. Geliş tarihi gönderen Milli Eğitim Bakanlığı, Strteji Geliştirme Başkanlığı website: http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_03/01175437_MillY_ EYitim_BakanlYY_2018_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu_YayYn2.pdf
SÜNGÜ, H. (2012). Türkiye, Almanya, Fransa ve İngiltere’de okul müdürlerinin atanması ve yetiştirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 2(1), 33-48.
ŞAHIN, A. E. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 6(2), 243-260.
TOSUN, C. (2017). Din eğitimi bilimine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
VAN AKEN, J. E., & BERENDS, H. (2018). Problem solving in organizations. Cambridge University Press.
VURAL, R. A., & SADIK, F. (2003). İlköğretim okul binalarının fiziksel açıdan değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 28(130).
YAPICI, A. (2013). Ruh sağlığı ve din: Psiko-sosyal uyum ve dindarlık (2. bs). Adana: Karahan Kitabevi.
YIĞIT, B., & BAYRAKDAR, M. (2006). Okul-çevre ilişkileri. Ankara: Pegema Yayıncılık.
ZORALOĞLU, Y. R., ŞAHIN, İ., & FIRAT, N. Ş. (2005). İlköğretim okullarında kaynak sorunu. Eğitim Bilim Toplum, 3(12), 86-101.