GENÇLERDE MANEVİYAT VE ŞİDDET EĞİLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE ERKEN DÖNEM UYUM BOZUCU ŞEMALARIN MODERATÖR ETKİSİ

Milletlerin ve toplumların geleceğinin teminatı olan genç kitle, hiç şüphesiz her toplum için oldukça önemlidir. Zira bir toplumun geleceği hakkında öngörü sahibi olmak isteniyorsa, gelecek kuşakların nasıl eğitildiği ve ne tür davranış kalıplarına sahip olduklarına bakılması yeterli olacaktır. Özellikle son dönemlerde Türk toplumunda gençlerin şiddete yönelik tutumları, şiddet ve şiddete yönelik eğilimleri toplumda tartışılmaya başlanan önemli konuların başında gelmektedir. Öyle ki toplumun her kesimi ve her düzeyinde şiddet ile ilgili durumlarla karşılaşmak olağan bi durum olarak karşımıza çıkmaktdır. Özellikle de gençlik dönemi bireylerinde bu şiddet olgusu daha belirgin bir şekilde kendini göstermektedir. Toplum bazında, özellikle genç bireylerde daha çok kendine yer edinen şiddetin temelinde yatan etmenleri belirlemek önemli bir husustur. Bu önemli hususun nedenlerini ortaya çıkarmak için gerek devlet politikaları bağlamında ve gerekse de araştırmacılar bağlamında önemli çalışmaların yapıldığı bilinmektedir. Bu araştırmada, genç bireylerin maneviyat ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkilerinde erken dönem uyum bozucu şemaların moderatör (düzenleyici) rolü araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul Anadolu yakasında eğitimine devam eden 5 farklı lisede eğitim-öğretim gören 446 birey oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Şiddete Yönelik Tutum Ölçeği, Manevi Yönelim Ölçeği ve Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 ile elde edilmiştir. Verilerin analizi SPSS 22.0 ve AMOS 20.0 programları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerine moderatör (düzenleyici) değişken analizi uygulanmış ve analiz sonuçlarına göre maneviyat ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkide erken dönem uyum bozucu şemalarından bağımlılık (bağımlılık/yetersizlik şemaları ile iç içelik/gelişmemiş benlik) ve cezalandırıcılık şemalarının moderatör (düzenleyici) rolünün olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

MODERATOR EFFECT OF MALADAPTIVES SCHEMES IN THE RELATIONSHIP BETWEEN SPIRITUALITY AND VIOLENCE TENDENCY

The young mass, which is the guarantee of the future of nations and societies, is undoubtedly very important for every society. Because if one wants to have a prediction about the future of a society, it will be sufficient to look at how future generations are educated and what kind of behavior patterns they have. Especially in recent times, youth's attitudes towards violence have an important place in Turkish society. Therefore, the tendency of young people towards violence and violence is one of the most important issues that started to be discussed in the society. So much so that it is normal to encounter situations related to violence in all segments and levels of society. Especially in youth individuals, this phenomenon of violence manifests itself more clearly. It is an important issue to determine the underlying factors of violence, which is more common among young people, especially in the community. It is known that important studies have been carried out in the context of state policies and researchers in order to reveal the reasons for this important issue. In this study, the moderator (regulatory) role of early maladaptive schemas in the relationship between spirituality and violent tendencies was investigated. The sample of the study consists of 446 individuals studying at 5 different high schools in the Anatolian side of Istanbul. The data of the study were obtained with the Attitude towards Violence Scale, Spiritual Orientation Scale and Young Schema Scale Short Form-3. The analysis of the data was carried out with SPSS 22.0 and AMOS 20.0 programs. Moderator (regulatory) variable analysis was applied to the research data, and according to the analysis results, it was found that the early period maladaptive schemes of addiction (addiction / inadequacy schemes and intimacy / undeveloped self) and punishment schemes had a moderator (regulator) role in the relationship between spirituality and violence tendency.

PDF

___

ARNTZ, A. ve Van GENDEREN, H. (2009). Schema therapy for borderline personality disorder. Chichester: John Wiley and Son.
ASTROW, A. B., PUCHALSKI, C. M. ve SULMASY, D. P. (2001). Religion, spirituality, and health care: Social, ethical, and practical considerations. The American Journal Of Medicine, 110(4), 283-287.
BAKER, D. C. (2003). Studies of the inner life: The impact of spirituality on quality of life. Quality of Life Research, 12(1), 51-57.
BELEN, F. Z. (2010). Aile içi iletişime manevi psiko-sosyal yaklaşım. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Psikolojisi Anabilim Dalı, Ankara.
BERKEL L. A., VANDIVER, B. J. ve BAHNER A. D. (2004). Gender role attitudes, religion, and spirituality as predictors of domestic violence attitudes in white college students. Journal of College Student Development, 45(2), 119-133.
BIDADIAN M., BAHRAMIZADEHA H. ve POURSHARIFI H. (2011). Obesity and quality of life: The role of early maladaptive schemas. Social and Behavioral Sciences, 30, 993-998.
BROWN, D. R., CARNEY, J. S., PARRISH, M. S. ve KLEM, J. L. (2013). Assessing spirituality: The relationship between spirituality and mental health. Journal of Spirituality in Mental Health, 15(2), 107-122.
BUKA, S. ve EARLS, F. (1993). Early determinants of delinquency and violence. Health Affairs, 12(4), 46–64.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni. SPSS uygulamaları ve yorum (Gözden geçirilmiş yirmi birinci baskı).[Handbook of data analysis for social sciences: Statistics, research design, SPSS and comments] Ankara: Pegem Yayıncılık.
CALVETE, E., ESTÉVEZ, A. ve CORRAL, S. (2007). Intimate partner violence and depressive symptoms in women: Cognitive schemas as moderators and mediators. Behaviour Research And Therapy, 45(4), 791-804.
CANEL, A. N. (Ed.). (2014). Terapide yeni ufuklar: Modern, postmodern ve kısa terapiler II. İstanbul: Pinhan Yayımcılık.
COHEN, J. ve COHEN, P. (1983). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences. (2. baskı.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erl-baum Associates.
COMA, J. M. (2007). Spiritual practice: a literature review related to spiritual health and health outcomes. Holistic Nursing Practice, 21(5), 224-236.
COOPER A. E. (2003). An investigation of the relationships among spirituality, prayer and meditation, and aspects of stress and coping. Doctoral Dissertation, Wright Institude Graduate School of Psychology.
ÇAYIR, C. ve EMHAN, A. (2010). Girişimcilerin stres ile başedebilmesinde tinsel değerlerin etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 101-120.
ÇETIN, H. (2011). Ergenler için şiddete yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 68-79.
ÇUHADAROĞLU, F. (2006). Şiddetin psikolojik boyutu: gençlik ve şiddet araştırmaları. Çocuk ve Ergene Yönelik Şiddetin Önlenmesi Sempozyumu. 15-16 Mayıs. Ankara: AEM Kitap.
DEBARBIEUX, E. (2009). Okullarda şiddet küresel bir tehdit. (Çev. İ. Yerguz). İstanbul: İletişim Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 2006).
DOĞAN, T. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin maneviyat ve serbest zaman boyutlarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 1-16.
DURAN, S. (2016). Depresyon ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkide otomatik düşünce özelliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ELKINS, D. N. (1998). Beyond religion: A personal program for building a spiritual life outside the walls of traditional religion. Wheaton, IL: Quest Books.
FROMM, E. (2000). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, (Çev. Y. Salman ve N. İçten). İstanbul: Payel Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 1994).
FRY, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The leadership quarterly, 14(6), 693-727.
GAY, L. E., HARDING, H. G., JACKSON, J. L., BURNS, E. E. ve BAKER, B. D. (2013). Attachment style and early maladaptive schemas as mediators of the relationship between childhood emotional abuse and intimate partner violence. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 22(4), 408- 424.
GHODRATI, F., YAZDANPANAHI Z. ve AKBARZADEH, M. (2019). The relationship between religious attitude and domestic violence against women of reproductive age. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 7(1): 1522-1526. DOI: 10.22038/jmrh.2018.23306.1250.
GIESBRECHT, N. ve SEVCIK, I. (2000). The process of recovery and rebuilding among abused women in the conservative evangelic subculture. Journal of Family Violence, 15, 229-248.
GILLUM, T. L., SULLIVAN, C. M. ve BYBEE, D. I. (2006).. The importance of spirituality in the lives of domestic violence survivors. Violence Against Women, 12(3), 240–250.
GÜZÜTOK, D. (2008). Eğitim ve şiddet. Ankara: Gazi Kitabevi.
HAYES, A. F. (2013). Methodology in the social sciences.Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression- based approach. Guilford Press.
HAWKINS, J. D., HERRENKOHL, T. I., FARRINGTON, D. P., BREWER, D., CATALANO, R. F., HARACHI, T. W. ve COTHERN, L. (2000). Predictors of youth violence. Juvenile Justice Bulletin, 4, 1-10.
HEITMEYER, M. ve HAGAN, J. (2005). International handbook of violence research. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
HIRSCHI, T. ve HINDELANG, M. J. (1977). Intelligence and delinquency: A revisionist review. American Sociological Review, 571-587.
HODGES S. (2002). Mental health, depression and dimensions of spirituality and religion. J Adult Develop, 9, 109-115.
HOLDER, M. D., COLEMAN, B., KRUPA, T. ve KRUPA, E. (2016). Well-being’s relation to religiosity and spirituality in children and adolescents in Zambia. Journal of Happiness Studies, 17(3), 1235-1253.
KARATAŞ, Z. (2011). Evde bakım hizmeti sunan aile bireyi bakıcıların moral ve manevi değerlerinin başa çıkmadaki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Rize Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Rize.
KASAPOĞLU, F. (2015). Manevi Yönelim Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 51-68.
KIM, C. (2018). Religion, religious heterogeneity, and ıntimate partner violence among korean ımmigrant women. Journal of Interpersonal Violence. https://doi.org/10.1177/0886260518757224
KOENIG, H. G. (2004). Religion, spirituality, and medicine: research findings and implications for clinical practice. South Med J, 97(12), 1194-1200.
KOENIG, H. G. (2009). Research on religion, spirituality and mental health: A review. Canadian Journal of Psychiatry, 54(5), 283-291.
KÖKNEL, Ö. (2000). Bireysel ve toplumsal şiddet (2. baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Basımevi.
KRUG, E. G., DAHLBERG, L. L., MERCY, J. A., ZWI, A. B. ve LOZANO, R. (Eds.) (2002). World report on violence and health. Geneva: World Health Organization.
KRUG, E. G., MERCY, J. A., DAHLBERG, L. L. ve ZWI, A. B. (2002). The world report on violence and health. The Lancet, 360(9339), 1083-1088.
LAMA, D. (2001). Ethics for the new millennium. New York: Penguin Putnam Inc.
LAWLER, K. A. ve YOUNGER, J. W. (2002). Theobiology: An analysis of spirituality, cardiovascular responses, stress, mood, and physical health. Journal of Religion and Health, 41(4), 347-362.
MAHONEY, A., PARGAMENT, K. I.., MURRAY-SWANK, A. ve MURRAY-SWANK N. (2003). Religion and the sanctification of family relationships. Review of Religious Research, 44(3), 220-236.
MAKAS, S. ve ÇELİK, E. (2018). Erken dönem uyumsuz şemalar ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 17(67), 926-937.
MEYER, A. L. ve FARRELL, A. D. (1998). Social skills training to promote resilience in urban sixth graduate students: One product of an action research strategy to prevent youth violence in high risk environments. Education & Treatment of Children, 21(4), 461-478.
ÖGEL, K., TARI, I. ve YILMAZÇETİN-EKE, C. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
ÖZCEBE, H. (2006). Adölesanlar ve şiddet. Çocuk ve Ergene Yönelik Şiddetin Önlenmesi Sempozyumu. 15-16 Mayıs. Ankara: AEM Kitap.
PARANJAPE, A. ve KASLOW, N. (2010). Family violence exposure and health outcomes among older African American women: Do spirituality and social support play protective roles?. Journal Of Women's Health, 19(10), 1899-1904.
RAFAELI, E., BERNSTEIN, D. P. ve YOUNG, J. (2010). Schema therapy: Distinctive features. New York: Routledge.
ROWE, M. M. ve ALLEN , R.G. (2004). Spirituality as a means of coping. American Journal of Health Studies, 19(1) 62-67.
SAARIAHO T. H., SAARIAHO A. S., KARILA I. A. ve JOUKAMAA M. I. (2010). Early maladaptive schemas in Finnish adult chronic pain patients and a control sample. Scandinavian Journal of Psychology 52 (2), 146-153.
SALANT, P. ve DILLMAN, D. (1994). How to conduct your own survey. New York: Wiley.
SALAS-WRIGH, C. P., OLATE, R., VAUGHN, M. G. ve TRAN, T. V. (2013). Direct and mediated associations between religious coping, spirituality, and youth violence in El Salvador. Revista Panamericana De Salud Publica, 34, 183-189.
SOYGÜT, G., KARAOSMANOĞLU, A. ve ÇAKIR, Z. (2009). Erken dönem uyumsuz şemaların değerlendirilmesi: Young şema ölçeği kısa form- 3'ün psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 75-84.
TABACHNICK, B., G. ve FIDELL, L., S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (6. baskı). (Çev. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi, 1983).
TANYI, R.A. (2002). Towards clarification of the meaning of spirituality. Journal of Advanced Nursing, 39(5), 500-509.
Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük (genişletilmiş baskı). Ankara: TDK.
ULU, M. (2016). Kişilik ve Şiddet İlişkisi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma. Bilimname, 57-82.
Van VREESWIJK, M. F., Van BROERSEN, J. ve NADORT, M. (2012). The wiley- blackwell handbook of schematherapy, theory, research, and practice. New York: Wiley-Blackwell.
YOUNG, J. E. ve Klosko , J. S. (2011). Hayatı Yeniden Keşfedin. (Çev. A. Karaosmanoğlu, E. Tuncer). İstanbul: Psikonet Yayınları (Orijinal çalışma basım tarihi 1993).
YOUNG, J. E. (1999). Cognitive therapy for personality disorders: a schemafocused approach. Sarasota: Professional Resource Press.
YOUNG, J. E., Klosko, J. S. ve Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner's guide. New York: Guilford Press.
ZINNBAUER, B. J., PARGAMENT, K. I., COLE, B., RYE, M. S., BUTTER, E. M., BELAVICH, T. G., ... KADAR, J. L. (1997). Religion and spirituality: Unfuzzying the fuzzy. Journal for the Scientific Study of Religion, 36(4), 549-564.