Türk Dünyası'nın Kültürel Ufukları: Tarihsel Bağlam İçinde Genel Bir Değerlendirme

İnsanların hayatı, bir kimlik oluşturmak ve onun etrafında istikrarlı birliktelikler kurma arayışları ile geçer. Kültür, kimlik ve devlet inşası, ortak acılar ve sevinçler üzerine yükselen, iç içe geçen süreçlerdir. Kültür veya kolektif bellek kimliğin, kimlik de milletin temelini oluşturur. Kültürel değerleri korumak kadar onu geliştirmek ve sürekliliği sağlayarak değişmek de önemlidir. Kültürlerin gelişiminde, iç dinamiklerin yanında istila, nüfus akını gibi olaylar da belirleyici bir rol oynar. Türkler, Altaylardan Akdeniz'e kadar uzanan tarihteki uzun yolculuklarında, sayısız dinî ve etnik kültürle karşılaşmışlardır. Sürekli gelişime ve değişime dayalı bu dinamik yapı onları büyük devlet ve imparatorluklara taşıyan temel etmenlerden biri olmuştur. Türkler, günümüzde ise bir taraftan kültürel değişim sürecinin sancılarıyla uğraşırken, bir taraftan da sağlıksız kentleşme, kimlik problemi, değer bunalımı, kültürel erozyon, terör gibi önemli sorunlarla baş etmeye çalışmaktadır. Kültür ve toplum hayatında büyük sarsıntılara sebep olan bu gelişmelerin yanında, kültürlerarasılık, kültürün endüstrileşmesi, medeniyetler çatışması gibi kültür hayatında ciddi kırılmalara yol açabilecek sorunlar da gündemdeki yerini almaya başlamıştır. Çalışmamızda, XXI. yüzyılın eşiğinde Türk Dünyası'nın kültürel ufukları, tehditler ve fırsatlar açısından tarihî tecrübe ve kimlik arayışı bağlamında eleştirel bir gözle okunmaya çalışılacaktır.

Cultural Horızons of the Turkic World:General Assessment in Historical Context

People's life pass to create an identity, and around it with seeking for establishing stable partnerships. Culture, identity, and state building are intertwined processes, rising on common pains and joys. Culture or collective memory is the foundation of the identity, identity is the base of the nation. To protect cultural values is as important as to improve, and to change providing the continuity. Events such as the infestation, and the influx of population beside the internal dynamics plays a definite role for the development of culture. During the long journey on history from the Altai to the Mediterranean, The Turks have faced numerous religious, and ethnic culture. The dynamic structure that was based on continual to develop and to change has been one of the main factors, carrying them to the great states and empires. At the present time, on one hand the Turks works with the pain of the cultural changing, on the other hand they struggle with important problems such as unhealthy urbanization, identity problems, values crisis, cultural erosion, terrorism, brought of the age in XXth century. Beside these developments which caused great shock in the cultural and social life, interculturality, industrialization of culture, clash of civilization take places on the agenda. In our study, it will be tried as critically read the cultural horizons of the Turkish World on the beginning of XXIth century, in terms of threats and opportunities in the context of historical experience, and the identity search.

PDF

___

Adarno, T. W. (2007). Kültür Endüstrisi-Kültür Yönetimi. İstanbul: İletişim Yay.

Ahmed, F. (2007). Bir Kimlik Peşinde Türkiye . 2.bs. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay.

Balta, E. ve S. Demir (2016). "Tarih, Kimlik Ve Dış Politika: Rusya Federasyonu Güncel Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı-Türk İmajı". bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 76: 1-31.

Eliot, T. S. (1981). Kültür Üzerine Düşünceler. Çev. S. Kantarcıoğlu. Ankara: KB Yay.

Güvenç, B. (2005). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Habsbawm, E. (1989). The Age of Empire 1875-1914. New York: Vintage Books.

Kafesoğlu, İ. (1977). Türk Millî Kültürü. Ankara: TKAE Yay.

Tanpınar, A. H. (2009). Huzur. İstanbul: Dergâh Yay.

Toffler, A. (1981). Üçüncü Dalga. Çev. A. Seden. İstanbul: Altın Yay.

Tutal, N. (2006). Küreselleşme İletişim Kültürlerarasılık. İstanbul: KırmızıYay.

Turhan, M. (1959). Kültür Değişmeleri, Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik. 2. bs. İstanbul: Baha Yay.

(2002). Ulusların Etnik Kökeni. Çev. S. Bayramoğlu ve H. Kendir. Ankara: Adam Yay.

Simith, A. D. (1996). “Memory And Modernity: Reflections On Ernest Gellner’s Theory Of Nationalism”. Nation and Nationalism 2 (3): 371-388.

Roux, J. P. (2007). Türklerin Tarihi, Pasifik’ten Akdeniz’e 2000 Yıl. 3. bs. İstanbul: Kabalcı Yay.

National Inteligence Council (2012). Global Trends 2030: Alternative Worlds. http:// www.dni.gov/files/documents/GlobalTrends_2030.pdf. [Erişim: 12.01.2016]

Lewis, B. (2002). Çatışan Kültürler: Keşifler Çağında Hristiyanlar, Müslümanlar ve Yahudiler. 2. bs. Çev. N. Elhüseyni. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kutlu, S. (2012). “Maturidîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi El Kitabı. Ed. H. Onat, S. Kutlu. Ankara: Grafiker Yay. 365-394.

Kılıç, G. (1999). “Postmodern Devlet Anlayışı”. www.aydinlanma1923.com/ojs/ index.php/AYD23/article/.../105/105. s.365-394). [Erişim: 15.02.2016]

İnalcık, H. (2007). “Klasik Edebiyat Menşei: İranî Gelenek, Saray İşret Meclisleri ve Musâhib Şâirler”. Türk Edebiyatı Tarihi. Ed. T.S. Halman vd. 2.bs. C.1. İstanbul: KTB Yay. 233-294.

İlhan, S. (1999). Dünya Yeniden Kuruluyor: Jeopolitik ve Jeokültür Tartışmaları. 2.bs. İstanbul: Ötüken Yay.

(2007b). “Sağlam milliyetçilik. Doğu Batı 41: 69-82.

Huntington, S. P. (2007a). “Medeniyetler Çatışması mı?”. Doğu Batı 41: 83-108.

Horata, O. (2010). “Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Kültürel Miras”. Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü – Atatürk Dönemi (1920-1938). Ed. O. Horata vd. C.1. Ankara: AKM Yay. 3-16.

Golden, P. B. (2006). “Türkler: Kökenleri ve Yayılma Alanları”. Çev. Y. Salman. Türk Edebiyatı Tarihi. Ed. T.S. Halman, O. Horata vd. C.1. İstanbul: KTB Yay. 36-62.

Çağlar, N. (2008). “Postmodern Anlayışta Siyaset Ve Kimlik”. SDÜ İİBF Dergisi 13 (3): 369-386.

Boyner, Ü. (2012). “Kültürel Değil Rasyonel Kodlarla Hareket Etmek”. Görüş 76: 10-12.

Balta, E. ve S. Demir (2016). “Tarih, Kimlik Ve Dış Politika: Rusya Federasyonu Güncel Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı-Türk İmajı”. bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 76: 1-31.