2014

Resim ve Edebiyat İlişkisinde Kadın İmgesi: Percy Bysshe Shelley'nin Şiirinde Medusa Nazım Hikmet'te Jokond

Biri renk ve şekilleri diğeri ise sözcükleri kullanan, duyu, duygu, akıl ve imgeleme, görsel imgeler ya da yazı aracılığıyla hitap eden resim ile şiir, ya da imge ile söz arasındaki bağı irdeleyen eleştirmenler, Türkçe'ye "resimbetim" olarak çevrilebilecek Yunanca ekphrasis terimini kullanırlar. Bu iki farklı sanat dalının birbiriyle olan ilişkisi, imgenin durağan ve sessiz oluşunun aksine yazının devingen ve konuşma içermesi, bu makalede İngiliz Romantik dönem şairi Percy Bysshe Shelley'nin "On the Medusa of Leonardo da Vinci in the Florentine Gallery" ile 20. yüzyıl Türk şairi Nazım Hikmet'in "Jokond ile Si-Ya-U" adlı şiirleri karşılaştırılarak incelenecektir. Her iki şiirin de ortak özelliği kadın figürlerini resmeden tabloları betimlemeleridir. Bu benzerlik itibariyle de şiirlerde sessiz, edilgen ve gözlemlenen kadın imgesi ile konuşan, etken ve gözlemleyen erkek şair arasındaki karşıtlık ele alınacaktır

The Image of Woman in Painting and Literature: Percy Bysshe Shelley's Medusa and Nazım Hikmet's Mona Lisa

Critics who dwell on the relationship between painting and poetry, one making use of colour and figures, the other of words respectively, employ the Greek term ekphrasis, meaning the description of a visual art work. While the image is defined as static and silent, the literary work involves action and voice because of words. This conflicting relationship between the image and the word will be examined through the analysis of the Romantic poet Percy Bysshe Shelley's "On the Medusa of Leonardo da Vinci in the Florentine Gallery" and 20th century Turkish poet Nazım Hikmet's "Jokond ile Si-Ya-U". The common characteristic of these poems is that both describe paintings about female figures. Hence, the silent, gazed and fixed woman image as opposed to the active, speaking male gazer will also be handled

PDF

___

Aisenberg, Katy (1995). Ravishing Images: Ekphrasis in the Poetry and Prose of William Wordsworth, W. H. Auden, and Philip Larkin. English Language and Literature 158. New York: Peter Lang.

Barthes, Roland (1977). Image Music Text. çev. Stephen Heath. Londra: Fontana.

Benjamin, Walter (2008). "The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction". http://www.marxists.org/reference/subject/philosophy/works/ge/benjamin.htm (20. 02. 2008). 1-19.

Cixous, Hélène (1997). "The Laugh of the Medusa". çev. Keith Cohen ve Paula Cohen. Feminisms: An Anthology of Literary Theory and Criticism. Yay. haz. Robyn R. Warhol, ve Diane Price Herndl. New Brunswick. New Jersey: Rutgers University Pres. 347-362.

Da Vinci, Leonardo (2007). Paragone: Sanatların Karşılaştırılması. çev. Kemal Ata- kay. İstanbul: Notos Kitap Yay.

Freud, Sigmund (1963). "Medusa's Head". Sexuality and the Psychology of Love. New York: Collier Boks. 212-213.

Gilbert, Sandra ve Susan Gubar (1979). Madwoman in the Attic: The Woman Writer and the Nineteenth-Century Literary Imagination. New Haven: Yale Univer- sity Press.

Heffernan, James A. W. (1993). Museum of Words: The Poetics of Ekphrasis from Homer to Ashbery. Chicago: Chicago University Press.

Hikmet, Nazım (2007). "Jokond ile Si-Ya-U". 835 Satır. 5. Baskı. Cilt 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 59-93.

(2007). "Saman Sarısı". Son Şiirleri (1959-1963). 9. Baskı, Cilt 7. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 72-85.

Hollander, John (1990). "The Gazer's Spirit: Romantic and Later Poetry on Painting and Sculpture". The Romantics and Us: Essays on Literature and Culture. Yay. haz. Gene W. Ruoff. New Brunswick ve Londra: Rutgers University Press. 130-167.

Holloway, John (1983). "Wyndham Lewis and the Icons of Art". From James to Eliot. Yay. haz. Boris Ford. The New Pelican Guide to English Literature. Cilt 7. Londra: Penguin. 213-229.

Horatius, Flaccus Q. (1994). "Şiir Sanatı". İambus'lar, Lirik Şiirler, Satura'lar, Mek- tup'lar. Çev. Türkân Uzel. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. 259-272.

Jacobs, Carol (1985). "On Looking at Shelley's Medusa". Yale French Studies 69: 163-179.

Krieger, Murray (1992). Ekphrasis: The Ilusion of the Natural Sign. Baltimore, Mary- land: Johns Hopkins University Press.

Lessing, Gotthold Ephraim (1935). Laocoon. çev. Suut Kemal Yetkin. İstanbul: Nakit.

Mitchell, W.J. T. (1994). Picture Theory. Chicago: Chicago University Press.

Ovid (1994). Dönüşümler. Çev. İsmet Zeki Eyuboğlu. İstanbul: Payel Yay.

Platon (2006). Devlet. çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz., İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.

Scott, Grant F. (1996). "Shelley, Medusa, and the Perils of Ekphrasis". The Romantic Imagination: Literature and Art in England and Germany. Yay. haz. Frederick Burwick and Jürgen Klein. Amsterdam, Atlanta. GA: Rodopi. 315-332.

Shelley, Percy Bysshe (1993). "A Defence of Poetry". The Norton Anthology of English Literature. Yay. haz. M. H. Abrams vd. 6. Baskı. Cilt 2. New York: Norton. 753-765.

(1970). "On the Medusa of Leonardo da Vinci in the Florentine Gallery". Shelley: Poetical Works. Yay. haz. Thomas Hutchinson. 2. Baskı. Oxford: Oxford University Press. 582-583.

Şengel, Deniz (2002). "Ut pictura poesis: Kısa Bir Tarih". Parşömen: Kültür Edebiyat Dergisi 2 (4): 1-69.

Woolger, Jennifer Barker ve Roger J. Woolger (1987). "Athena: Warrior Woman in the World". The Goddess within: A Guide to the Eternal Myths that Shape Women's Lives. New York: Fawcett Columbine. 44-90.

Zeitlin, Froma I. (1991). "On Ravishing Urns: Keats in His Tradition". Rape and Representation. Yay. haz. Lynn A. Higgins ve Brenda R. Silver. New York: Columbia University Press. 278-302.