Redife Farklı Bir Bakış: Çift/Çapraz Redifle Yazılmış Tek Kafiyeli Şiirler

Tek kafiyeli şiirlerde (gazel, murabba vb.) redif genellikle tektir ve değişmez. Ancak iki ayrı redifin aynı şiirde sırayla dönüşümlü olarak kullanıldığı örnekler de vardır. Bu, şiiri hem tek kafiyelilikten çok kafiyeliliğe yaklaştırır, hem de redifin tanımını zorlar. Böyle şiirlere çift/çapraz redifli şiirler diyebiliriz. Yazıda söz konusu bu tip örnekler üzerinde durulmuştur.

A Different View of Redif: Poems With Single Rhyme and Double/Crosswise Redif

Redif does not vary in poems with single rhyme such as ghazel, murabba etc.. However, there are some poems with two redifs, being used respectively. This causes poems to have many rhymes instead of one, and modifies the definition of redif. This kind of poems could be called poems with double/crosswise redifs, which is the subject of this article.

___

Alıcı, Lütfi (2002), "Klasik Türk Edebiyatında Mürâcaa Şiirler", İlmi Araştırmalar, Sayı 14, İstanbul.

Arat, Reşid Rahmeti (1991). Eski Türk Şiiri, TTK Yayınları. Ankara.

Ayan, Hüseyin (1981), Çevri Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri ve Divanının Tenkitli Metni, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.

Aydemir, Yaşar (2002), 'Türk Edebiyatında Kaside". Bilig, Sayı 22, Ankara.

Aydemir, Yaşar (2003), Ravzî Divanı, (Kültür Bakanlığı yayınları arasında hastada), Ankara.

Aydemir, Yaşar-Halil Çeltik (2003), "Gazelde Cinaslı Çift Redif Kullanımı", İlmî Araştırmalar, Dil ve Edebiyat İncelemeleri, Sayı 16, istanbul.

Büyük Türk Klâsikleri (1987), Ötüken Söğüt Yayınları, İstanbul, Cilt. V.

Çakır, Zehra Vildan (1998), Hevâyî (Abdurrahman Çelebi, Kuburîzâde) Divanının Tenkitli Metni ve incelemesi, Trakya O. SBE Yüksek Lisans Tezi, Edirne.

Dilçin, Cem (1986), "Divan Şiirinde Gazel", Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), 415-416-417 (Temmuz-Ağustos-Eylül 1986).

Dilçin, Cem (1992), Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK Yayınları, 2, bs., Ankara.

Elçin, Şükrü, (1984) Gevheri Divanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936), Âşık Ömer Hayatı ve Şiirleri, Semih Lütfi Matbaası ve Kitabevi, İstanbul.

Erkul, Rasih (2000), Manisalı Birrî Mehmet Dede, Hayatı, Eserleri, Edebî Şahsiyeti ve Divanı, Manisa.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936), Türk Şairleri-I, İstanbul.

Ersoylu, İ. Halil (1989), Cem Sultan'tn Türkçe Divanı, TDK Yayınları, Ankara.

Gündoğdu, Mehmed Kemâl (1997), Müştak Baba (Dîvân) MEB Yayınları, istanbul.

Güven, Ahmet Emin (2000, Kayseri'de Yazma Mecmualar ve Muhtevalarından Seçmeler, Ercıyes Üniversitesi Yayınlan, No: 125, Kayseri.

Güven, Ahmet Emin (2003), Divançe-t Remzi Basılmamış kitap çalışması, Ankara.

İpekten, Halûk (1994), Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergâh Yayınları, istanbul.

"Kafiye" ve "Redif' maddeleri, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergâh Yayınları, İstanbul 1982, Cilt. V, İstanbul 1990, Cilt VII.

Kalkışım, Muhsin (1994), Şeyh Gâlib Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.

Kavruk, Hasan (2001), Şeyhülislâm Yahyâ Divanı, MEB Yayınları, Ankara.

Kurnaz", Cemâl-Mustafa İsen (1990), Şeyhî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.

Kuyumcu, Fehmi (1982), Kuddûsî Divanı, Gaye Matbaacılık, Ankara.

Küçük, Sabahattin (1994), Bâki Dîvânı Tenkitli Basım, TDK Yayınları, Ankara.

Macit, Muhsin (1996), Divan Şiirinde Ahenk Unsurları, Akçağ Yayınları, Ankara.

Macit, Muhsin (2002), Erzurumlu Zihnî Divanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Mermer, Ahmet (1997), Karamanlı Aynî ve Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.

Muallim Naci, Istılahat-ı Edebiye (Haz. Alemdar Yalçm-Abdulkadir Hayber), Akabe Yayınları, Ankara, Tarihsiz.

Okçu, Naci (1993), Şeyh Gâlib, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Oktürk, Şerif (1982-1983), "Divan Edebiyatında Dedim-Dedi", Yeni Defne, Sayı 15, 18, 19, İstanbul.

Saraç, M. A. Yekta (2002), Emri Dîvânı, Eren Yayınları, İstanbul.

Saraç, M. A. Yekta-Mustafa Çiçekler (1998), " Kemalpaşazâde'nin Kâfiye Risalesi", istanbul Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 28. istanbul.

Tahirü'l-Mevlevî (1973), Edebiyat Lügati (Haz. Kemal Edib Kürkcüoğlu), Enderun Kitabevi, İstanbul.

Tarlan, Ali Nihat (1948), Şiir Mecmularında XVI ve XVII. Asır Divan Şiiri-Rah-mî ve Fevri, istanbul, Fasikül 1.

Tarlan, Ali Nihat (1997), Necâtî Beg Divânı, MEB Yayınları, İstanbul.

Tuncalp, Enver (1969), "Divan ve Halk Edebiyatı Şiirimizde Dedim-Dedi", Bayrak, Ankara, Sayı 61.

Turan, Selami (2000), Erken Dönem Türk Şiirinde Gazel, Gazi Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Ankara.

Üzgör, Tahir (1991), Fehîm-i Kadîm Hayatı, Sanatı, Dîvân'i ve Metnin Bugünkü Türkçesi, AKM Yayınları, Ankara.

Yılmaz, Kadriye (2001), ibrahim Tırsî ve Divanı-înceleme Tenkitli Metin-Sözlük, Süleyman Demirel Ü. SBE Yüksek Lisans Tezi, Isparta.