Nergisî'nin Meşâkku'l-Uşşâk'ında Osmanlı Toplum Hayatından Yansımalar

Sanatlı nesrin klasik edebiyatımızdaki en önemli temsilcisi kabul edilen Nergisî, birbirinden bağımsız on aşk hikâyesini Meşâkku'l-Uşşâk adını verdiği eserinde toplamıştır. Yaşanmış olaylardan hareketle yazılmış bu hikâyelerin çoğu, yazarın bulunduğu sosyal çevreye ve yaşadığı döneme aittir. Yazarın gözlem gücünü de gösteren eser, özellikle XVII. yüzyıl Osmanlı toplum hayatının çeşitli yönlerini realist bir biçimde yansıtmaktadır. Bu çalışmada, Meşâkku'l-Uşşâk'taki hikâyelerden hareketle dönemin toplum hayatına ilişkin unsurlar tespit edilip incelenmiştir.

The Reflections of Ottoman Social Life in Nergisî'sMeşâkku'l-Uşşâk

Nergisî, regarded as the most important representative of poetic prose in our classical literature, collected ten different love stories in his work, Meşâkku'l-Uşşâk. Most of these stories, which are inspired by real life experiences, reflect the social environment and the historical period of the author. This work, therefore, realistically conveys various aspects of 17th Century Ottoman social life through the powerful observations of the author. This study points to and analyzes various elements of the social life of the period as reflected in the stories in Meşâkku'l-Uşşâk.

PDF

___

Açıkgöz, Namık (2004). "Orta Klasik Dönem Nesir". Türk Dünyası Edebiyat Tarihi. C.V. Ankara: AKM Yay. 315-442.

Âtâyî (Nevî-zâde) (1999), Sohbetü'l-Ebkarı, (Haz. Muhammet Ye Hen), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.

Andrews, Walter G. (2000). Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı. Çev. Tansel Güney. İstan- bul: İletişim Yay.

Âşık Çelebi (1971). Meşâirü'ş-Şu'arâ. Haz. G. M. Meredith Owens. London.

Bilkan, Ali Fuat (2004). "Orta Klasik Dönem Nazım". Türk Dünyası Edebiyat Tarihi. C.V. Ankara: AKM Yay. 315-414.

(2006). Osmanlı Edebiyatına Modern Yaklaşımlar. İstanbul: LM Yay.

Çaldak, Süleyman (2004). Nergisî ve Nihâlistân'ı (İnceleme-Metin). Malatya: Özserhat Yay.

(2006). "Nergisî". İslam Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: TDV Yay.

Güngör, Taşçıoğlu Şeyma (1999). "İstanbul Halk Hikayelerinde Çevre. Kültür Unsur- ları ve Toplum Hayatı". Osmanlı Kültür ve Sanat. C. IX. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 143-150.

Horata, Osman (2004). "Son Klasik Dönem Nazım". Türk Dünyası Edebiyat Tarihi. C.V. Ankara: AKM Yay. 443-550.

Kavruk, Hasan (1998). Eski Türk Edebiyatında Mensur Hikâyeler. İstanbul: MEB Yay.

Kortantamer, Tunca (1993). "17. Yüzyıl Şâiri Atâyî'nin Hamsesinde Osmanlı İmpara- torluğu'nun Görüntüsü". Eski Türk Edebiyatı Makaleler. Ankara: Akçağ Yay. 89-150.

Özcan, Abdullah (1999). "Osmanlı Askerî Teşkilatı". Osmanlı Devleti Tarihi. C. I. İstanbul: Zaman Yay. 337-371.

Pakalın, Mehmet Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. C. II. III. Ankara: MEB Yay.

Serdaroğlu, Vildan (2006). Sosyal Hayat Işığında Zâtî Divanı. İstanbul: İSAM Yay.

Şentürk, A. Atillâ ve Ahmet Kartal (2006). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergah Yay.

Tuğlacı, Pars (1985). Osmanlı Şehirleri. İstanbul: Milliyet Yay.

Tulum, Mertol (2001). Tazarrunâme. İstanbul: MEB Yay.