Edebiyatta Zihniyet İncelemesi ve Ahmed Paşa'nın Kerem Redifli Kasidesinde Zihniyet Çözümlemesi

Bu çalışmada Ahmed Paşa'nın Kerem redifli kasidesinden hareketle, kasidenin yazıldığı dönemin mevcut zihniyet algısına ait işaretlere ulaşılması hedeflenmektedir. Bu işaretler, çalışmanın örneklemini oluşturacak kasideye, doğrudan doğruya zihniyet açısından bakma ihtiyacını doğurmaktadır. Çalışmanın amacı, belli bir niyetle yazılan Kerem kasidesi aracılığıyla yüzyılın zihniyetine ulaşabilmektir. Bugüne kadar Klâsik Türk edebiyatının 19. yüzyılda yazılan metinlerine zihniyet penceresinden bakılarak birçok çalışma yapılmış, ancak şimdiye kadar 19. yüzyıl öncesi Klâsik Türk şiirini zihniyet açısından değerlendiren çalışmalar azınlıkta kalmıştır. Eksikliğin giderilmesi noktasında bu çalışmayla küçük adım atılmaktadır. Çalışmanın önemi de bu çerçeve içinde değerlendirilmelidir. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde zihniyetin tanımı, tasnifi ve yapıları üzerinde durulduktan sonra çalışmanın birinci bölümünde edebiyat ve zihniyet ilişkisi değerlendirilecektir. İkinci bölümde Ahmed Paşa'nın Kerem kasidesi yukarıda ifade edilen bilgiler ışığında zihniyet araştırmasını merkeze alan bir yöntem eşliğinde tahlil edilerek bir kültür yorumuna ulaşılması hedeflenmektedir

Mentality Analysis in Literature and Mentality Analysis of Ahmed Pasha's Quasıda with Kerem Radiff

By analyzing Ahmed Pasha's Kerem qasida, this study aims to discover signs regarding the Mentality of the time when the qasida was written. These signs require the sample qasida to be examined with respect to Mentality. The aim of this study is to find out the Mentality of the century, through the analysis of the Kerem qasida written with a specific purpose. Although there have been many studies analyzing 19th century Classical Turkish literature in relation to the Mentality, up to now, there have not been many studies which focus on pre-19th century clas-sical Turkish poems in this way. This study is thus signifi-cant as it aims fill this gap in literature.The study consists of two chapters. The first chapter focu-ses on the definition, classification and structure of Men-tality, as well as analyzing "The relationship between li-terature and Mentality".In the second chapter, a cultural interpretation of Ahmed Pasha's Kerem quasida is provided by analysing the qasida in light of the discussion above and with a methodology that takes Mentality analysis as its main focus.

PDF

___

Aktaş, Şerif (2009). Şiir Tahlili -Teori ve Uygulama-. Ankara: Akçağ Yay.

Ayverdi, İlhan (2011), Misalli Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yay.

Banarlı, Nihat Sami. Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: MEB Yay.

Baykal, Ebru (2008). Osmanlılarda Törenler. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Canım, Rıdvan (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şuarâ ve Tabsıratü'n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: Akçağ Yay.

Çapan, Pervin (2007). "Kasideye Gelen Nevruz: Cevrî'nin Nevrûziyesi". Tunca Kortantamer İçin. İzmir: Ege Üniversitesi Yay. 201-213.

Çüçen, A. Kadir (2001). Bilgi Felsefesi. Bursa: Asa Kitabevi.

Durmuş, Tuba Işınsu (2009). Tutsan Elini Ben Fakirin. İstanbul: Doğan Kitabevi.

Ebû Ca'fer Muhammed bin Cerîr'üt-Taberî. Tarih-i Taberi. Cilt: 1-2. Çev. Faruk Gürtunca. İstanbul: Sağlam Yay.

Irkılata, Mehmet (2007). Nazire Geleneği İçinde kerem Kasideleri. Yük- sek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

İnalcık, Halil (2011). Şair ve Patron. Ankara: Doğu Batı Yay. (2006). "Klâsik Edebiyat Menşei: İranî Gelenek, Saray İşret Meclisleri ve Musâhip Şairler". Türk Edebiyatı Tarihi. C. 1. İstan- bul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. 221-282.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Filiz Kılıç, Hakkı Aksoyak, Aysun Eyduran (2002). Şair Tezkireleri. Ankara: Grafiker Yay.

Kaymak, Suat (2013). "Selçuklu'nun Çevgânı Avrupa'da Oldu Polo". Yedi- kıta Tarih ve Kültür Dergisi 63: 12-15.

Kongar, Emre (2007). Toplumsal Değişim Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Mahçupyan, Etyen (2000). Batı'dan Doğu'ya, Dünden Bugüne Zihniyet Yapıları ve Değişim. İstanbul: Patika Yay.

Ocak, Ahmet Yaşar (1999). Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler (15.-17. Yüzyılları). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Okuyucu, Cihan (2006). Divan Edebiyatı Estetiği. İstanbul: L&M Yay.

Tanpınar, Ahmet Hamdi (1997). 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İs- tanbul: Çağlayan Kitabevi.

Tarlan, Ali Nihad (1992). Ahmet Paşa Divanı. Ankara: Akçağ Yay.

Tolasa, Harun (1973). Ahmet Paşa'nın Şiir Dünyası. Ankara: Ankara Üni- versitesi Yay.

Ülgener, Sabri (2006a). İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası. İstanbul: Derin Yay. Sabri (2006b). Zihniyet ve Din, İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı. İstanbul: Derin Yay.

Zeydan, Corcî (2004). İslam Uygarlıkları Tarihi (Tarihu't temeddunni'l İslamî). Çev: Nejdet Gök. İstanbul: İletişim Yay.