Bağımsız denetim sürecinde analitik inceleme prosedürleri: Türkiye’de SPK’dan yetki almış denetim firmaları üzerine bir araştırma

Bu araştırmanın amacı, analitik inceleme prosedürlerinin ve tekniklerinin, Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş denetim firmalarında ne ölçüde ve hangi amaçlarla uygulandığının ve uygulama sırasında karşılaşılan sorunların neler olduğunun ortaya konmasıdır. Araştırmanın evrenini 2007 yılında Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetki verilen 96 denetim firması oluşturmaktadır. Çalışma, araştırmanın amacına uygun olarak hazırlanan bir anket aracılığıyla yürütülmüş ve elde edilen veriler SPSS 15.0 paket programı aracılığıyla analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda denetçilerin analitik inceleme prosedürlerini kullanmalarının en önemli nedenleri olarak; denetim etkinliğini arttırmak, risk değerleme aracı olarak kullanım, tutarsızlıkların ortaya çıkarılması ve denetim standartlarının zorunlu kılması nedenleri tespit edilmiştir. Analitik inceleme prosedürlerinin uygulanmasında denetçilerin karşılaştığı en önemli sorunun ise veri elde etme zorluğu olduğu görülmüştür.

___

AICPA (1989). Statements on Auditing Standarts. No:56. Analytical Procedures. New York.

Alderman Wayne C. and Michael A. Maltzman (1987). “An Overview of The Use of Analytical Review Procedures in an Audit”. CPA Journal 57 (1): 91-93.

Ameen Elsie C. and Jerry R. Strawser (1994). “Investigating The Use of Analytical Procedures: An Update and Extension”. A Journal of Practice and Theory 13(2): 69-76.

Arens Alvin and Randy J. Loebbecke (1988). An Integrated Approach. USA: Prentice Hall Publication.

——— (2000). An Integrated Approach. USA: Prentice Hall Publication. Arens Alvin, Randy J. Elder and Mark S. Beasley (2005). An Integrated Approach. USA: Prentice Hall Publication.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (2006). “Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik”. (01.01.). 26333 Sayılı Resmi Gazete.

Bozkurt Nejat (2000). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Alfa Yay.

Bozkurt Nejat (2006). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Alfa Yay.

Busta Bruce and Randy Weinberg (1998). “Using Benford's Law and Neural Networks As a Review Procedure”. Managerial Auditing Journal 13 (6): 356-366.

Carmichael Douglas R., John J. Willingham and Carol A. Schaller (1996). Concepts and Methods: A Guide to Current Theory and Practice. USA: McGraw-Hill Publication.

Cho, Stella and Albert Y. Lew (2000). “Analytical Review Applications Among Large Audit Firms In Hong Kong”. Managerial Auditing Journal 15 (8): 431-438.

Choo Teck M. et al. (1997). “Analytical Procedures for New and Matured Industries”. Managerial Auditing Journal 12/3: 123-134.

Daroca Frank P. and William W. Holder (1985). “The Use of Analytical Procedures in Review and Audit Engagements”. A Journal of Practice and Theory 4 (2): 80-92.

Fraser Ian A.M., David J. Hatherly and Kenny Z. Lin (1997). “An Empirical Investigation of The Use of Analytical Review By External Auditors”. British Accounting Review 29: 35-47.

Hayes Rick et al. (2005). An Introduction to International Standards on Auditing. UK: Prentice Hall Publication.

IFAC (2007). International Standarts on Auditing 520: Analytical Procedures, Handbook of International Auditing, Assurence and Ethics Pronouncements. New York.

McKee Thomas (1982). “Developments in Analytical Review”. The CPA Journal 52 (1): 36-42.

McKee Thomas (1989). Modern Analytical Auditing: Practical Guidance for Auditors and Accountants, Quorum Boks. New York.

Kardeş Seval (1996). Denetimin Etkinliğinin Artırılmasında Analitik İnceleme Prosedürlerinin Kullanılması ve Türkiye’de ki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma. Ankara: SPK Yay.

Koskivaara Eija (2004). “Artificial Neural Networks in Analytical Review Procedures”. Managerial Auditing Journal 19 (2): 191-223.

Koskivaara Eija (2007). “Integrating Analytical Procedures into The Continuous Audit Environment”. Journal of Information Systems and Technology Management 3 (3): 331-346.

Kurtuluş Kemal (2006). Pazarlama Araştırmaları. İstanbul: Literatür Yay.

Lin, Kenny Z. and Ian A.M. Fraser (2003). “The Use of Analytical Procedures by External Auditors in Canada”. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation 12: 153-168.

Mulligan, Christina and Nicola Inkster (1999). “The Use of Analytical Procedures in The United Kingdom”. International Journal of Auditing 3: 107-120.

Nigrini Mark J. and Linda J. Mittermaier (1997). “The Use of Benford’s Law as an Aid in Analytical Procedures”. A Journal of Practice and Theory 16 (2): 52-67.

Sermaye Piyasası Kurulu (2006). “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ”. Seri X, No:22. (12.06.) 26196 Sayılı Resmi Gazete.