1970'lerde Türk Toplumundaki Sosyal Değişimin Yokuşa Akan Sular Hikâyesindeki Akisleri

Mustafa Kutlu; Yokuşa Akan Sular adlı eserinde Anadolu'nun farklı coğrafyalarından İstanbul'a göçen yoksul halkın yaşadığı çatışmaları, hayata tutunma çabalarını, varoluş mücadelesini karşılaştırmalı olarak ele alır. Çerçeve hikâye özelliği gösteren bu eserde kırsal kesimden büyük şehre göçen halkın değişen değer yargıları ve sömürücü düzen karşısında yaşadığı ruhî sarsıntılar dramatize edilmiştir. Mustafa Kutlu'ya ilişkin daha önce yapılan çalışmalarda Yokuşa Akan Sular adlı eserdeki sosyal değişim unsurlarına yer yer değinilmekle birlikte, eserde işlenen sosyal değişim bütün olarak değerlendirilmemiştir. Bu yazıda 1970'lerde Türk toplumundaki sosyal değişimin Yokuşa Akan Sular adlı eserde nasıl ele alındığı -o döneme ilişkin sosyolojik araştırmalardan da yararlanılıp daha önceki çalışmalardaki tespitler de dikkate alınarakincelenmeye çalışılmıştır

170biligReflections of Social Change in Turkish Society in the 1970s based on the Story of Yokuşa Akan Sular

In his book, Yokuşa Akan Sular, Mustafa Kutlu add-resses the conflicts faced by poverty-striken people who migrated from various parts of Anatolia to İstanbul in the time period, and their ongoing struggle for survival. The book which demonstrates the character of a frame story ,presents a dramatization of the changing values and psychological traumas of the people who migrated to metropoles within the context of an exploitatory re-gime. Although elements of social change in Yokuşa Akan Sular have been touched upon in previous works on Mustafa Kutlu, to date the social change aspect has not been examined thoroughly. Therefore, this paper will investigate how social change in Turkish society in the 1970s was treated in Yokuşa Akan Sular drawing upon existing sociological research about the time period and considering the findings of previous studies

___

  • Ağır, Ahmet (2007). "Yabancılaşma ve 1980 Sonrası Türk Hikâyeciliği". Hikâyenin Bugünü Bugünün Hikâyesi 80 Sonrası Türk Hikâyesi Sempozyumu Bildiriler. Haz. Fatih Andı-Ömür Ceylan. İstanbul: Ümraniye Belediyesi Yay. 259-265.
  • Aslanoğlu, Rana A. (1998). Kent, Kimlik ve Küreselleşme. Bursa: Asa Yay.
  • Bal, Hüseyin (2002). Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
  • Castells, Manuel (1977). Kent, Sınıf, İktidar. Çev. Asuman Erendil. Anka- ra: Bilim ve Sanat Yay.
  • Çokum, Sevinç (1980)."Cevher Bican Niye Değişti?". Türk Edebiyatı 77: 23- 27.
  • Çoruk, Ali Şükrü (2012). "Mustafa Kutlu Üzerine Bazı Dikkatler". Ayna- nın Sırrı: Mustafa Kutlu Sempozyum Bildirileri Kitabı. Haz. Fatih Andı-Bahtiyar Aslan. İstanbul: Küçükçekmece Belediyesi Yay. 272- 277.
  • Coşkun, Sezai (2010). "Mustafa Kutlu'nun Hikâyelerinde Temel İzlek Olarak Köy-Kent Meselesi". Turkish Studies 5/2: 363-409.
  • Dirin, İlyas (1999). "Söyleşi: Mustafa Kutlu ile Öykücülüğü Üzerine". Hece 33-34: 106-123.
  • Dizdaroğlu, Hikmet (1980). "Yokuşa Akan Sular". Varlık 874: 13- 14.
  • Erkan, Rüstem (2002). Kentleşme ve Sosyal Değişme. Ankara: Bilimada- mı Yay.
  • Güvenç, Bozkurt (1976).Sosyal ve Kültürel Değişme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yay.
  • Harvey, David (2006). Sosyal Adalet ve Şehir. Çev. Mehmet Moralı. İstanbul: Metis Yay.
  • Issı, Cüneyt (2001). "Ve Bir Boy Aynasında Kendilerini Gördüler". Musta- fa Kutlu Kitabı. Haz. Kemal Aykut-Nusret Özcan. İstanbul: Nehir Yay. 51-70.
  • Kaplan, Mehmet (1980)." Yokuşa Akan Sular". Hisar 266: 12- 13.
  • Karaca, Alaattin (1989)."Mustafa Kutlu"nun Hikâyelerinde Sosyal Değiş- me". Milli Eğitim 85: 37-44.
  • Karpat, Kemal H. K (2003).Türkiye'de Toplumsal Dönüşüm. Çev. Abdül- kerim Sönmez. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Kıray, Mübeccel (1998). Kentleşme Yazıları. İstanbul: Bağlam Yay.
  • Koçak Işık, Ayşe (2013). Mustafa Kutlu'nun Hikâyelerinde Modern Kent- li İnsanının Bunalımları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi.
  • Kutlu, Mustafa (2001). Yokuşa Akan Sular. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Narlı, Salman (2014). Mustafa Kutlu'nun Hikâyelerinde Değişen Değer Yargıları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Sağlık, Şaban (2012). "Taşra Değerlerine İtibarını İade Eden Yapısıyla Mus- tafa Kutlu'nun Hikâye Estetiğinde 'Komik'". Aynanın Sırrı: Musta- fa Kutlu Sempozyum Bildirileri Kitabı. Haz. Fatih Andı-Bahtiyar Aslan. İstanbul: Küçükçekmece Belediyesi Yay. 150-175.
  • Sazyek, Hakan (2008). Abdülhak Şinasi Hisar'ın Romanlarında Özel Ya- bancılaşma. Ankara: Akçağ Yay.
  • Su, Hüseyin (1999). "'Hayatın Füsûn ve Şiiri'nin Öyküleri". Hece 33-34: 83-98.
  • Topçu, Nurettin (1998). "Büyük Sanayi".Kültür ve Medeniyet. İstanbul: Dergâh Yay. 174-178.
  • Tosun, Necip (2004). Türk Öykücülüğünde Mustafa Kutlu. İstanbul: Dergâh Yay.
  • Tümertekin, Erol (1973). Türkiye'de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyon- lar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay.
  • Uçman, Abdullah (1985). "Mustafa Kutlu'nun Yeni Hikâyeleri". Millî Kül- tür 50: 56-57.
  • Yıldırım, Ercan (2007). Mustafa Kutlu Hikâyeciliği Varoluş-Hakikat-Ya- bancılaşma. Ankara: Ebabil Yay.
  • Yıldız, Alpay Doğan (2001). "Mustafa Kutlu'nun Beşlemesi: Yeni Bir Hikâ- ye Binasında Oturan Taşralılar". Mustafa Kutlu Kitabı. Haz.: Kemal Aykut-Nusret Özcan. İstanbul: Nehir Yay. 71-109.