19. Yüzyılda Düzce Kazasına Göçler

19. yüzyılda Rusya'nın uyguladığı yayılmacı politikaların neticesi olarak Düzce'ye Kafkasya, Balkanlar ve Kırım'dan göçmenler iskân edilmiştir. Bunun nedeni buranın diğer Osmanlı şehirlerine göre daha az nüfus yoğunluğuna ve verimli arazilere sahip olmasıdır. Yapılan göçlerin sonucunda bölge nüfusunun %45'i göçmenlerden meydana gelmiştir. Bölgeye göçmenler genelde toplu olarak yerleştirilmiştir. Toplu iskân, gelen göçmenlerin ilk dönemlerde Osmanlı dil ve kültürüne uyumda sorunlar yaşamasına neden olmuştur. Toplu olarak yerleştirilenler kimliklerini koruyabilmişken, karma olarak yerleştirilenler iskân edildikleri bölgelerin kültürüyle kaynaşmışlardır. Bölgenin Anadolu ve İstanbul arasında geçiş noktası olması bölgeye Karadeniz bölgesinden iç göçlerin yapılmasına neden olmuştur

Migrations to Düzce in the 19th Century?

Owing to the invasion policy pursued by Russia in the 19th century, immigrants from Caucasus, the Balkans and Crimea were settled in Düzce by the Ottoman Empire. The reason for this was that Düzce had less population density than the other Ottoman cities and it had very productive agricultural lands. As a result of these migrations, the immigrants formed 45% of the population of the region. Those who were settled together managed to retain their own identities although they had some difficulties in adapting to Ottoman language and culture at the beginning. Those who were settled in mixed groups, on the other hand, assimilated with the culture of the areas they were settled in. Due to the fact that this region was the transition point between the capital city Istanbul and Anatolia, the region attracted many immigrants from the Black Sea Region.

PDF

___

Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi
A. MKT. MHM., 193/58, 270/84, 274/76, 301/17, 306/39, 315/9, 325/89, 334/23, 431/70.
A. MKT. NZD, 65/324, 362/66.
A. MKT. UM., 435/83, 488/69, 520/63, 573/72.
C. ML.., 4435.
DH..EUM- AYŞ., 40/51.
DH.MKT., 106/28, 331/38,601/13, 1196/14, 1310/36,1328/9,1345/88, 1410/117,1417/114,1590/119, 2225/97, 2256/26, 2275/150, 2395/100, 2499/58, 2519/91, 2623/109, 2624/80.
İ. DH., 628/43699. 1312/ 1311.L-12
MF. MKT., 61/1.
ML. VRD. TMT., 3463, 4958.
Y. MTV., 65/5.
Salnameler
Kastamonu Vilayeti Sâlnâmesi 1311, 1314.
Müstakil Bolu Vilayeti Sâlnâmesi 1324.
Düzce Kadı Sicilleri
DKS 1145, 1147, 1155,1161.
Vakfiyeler
Vakfiye Defteri, 590, Sıra no: 57 ve 2157, Sıra no: 99.
Diğer Kaynaklar
Ahmet Şerif (1999). Anadolu'da Tanin. C. I. Haz. Mehmed Çetin Börekçi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Alkan, Mustafa (2005). "Türkiye'nin Temelleri Ya Da Göç". Orta Karadeniz Kültürü. Yay. Haz. Bahaeddin Yediyıldız vd. Ankara: Siyasal Kitabevi. 417-435.
Aslan, Cahit (2005). Doğu Akdeniz'deki Çerkesler. Adana: Serdar Yayınevi.
Birgören, Hamdi (2008). Bolu Vilayeti Sâlnâmesi 1341-1925. Bolu: Bolu Belediyesi, Bolu Araştırmaları Merkezi Yay.
Habiçoğlu, Bedri (1993). Kafkasyadan Anadoluya Göçler. İstanbul: Nart Yay.
İpek, Nedim (2002). "1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşı". Türkler. C. 13. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 15-23.
Karpat, Kemal H. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. Çev. Bahar Tırnakcı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Kılınç Ocaklı, Arzu (2002). "XIX. Yüzyılda İdil-Ural Bölgesinden Anadolu'ya Göçler". Türkler. C. 13. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 896-906.
Konukçu, Enver (1984). "Düzce Tarihi (İlk Devirlerden Cumhuriyete)". Türkiye İmar Turizm ve Sanayi Mecmuası 8: 12-23.
Met Çünatıkho Yusuf İzzet Paşa (2002). Kafkas Tarihi. Türkçeleştiren Fahri Huvaj. Ankara: Adıge Yay.
Özkaya, Yücel (1996). "XIX. Yüzyılda Bolu'nun Durumuna Genel Bir Bakış". Prof. Dr. Şerafettin Turan Armağanı. Elazığ: Kültür Basım ve Yayım. 213-219.
Özlü, Zeynel (2009). Batı Karadeniz'de Antik Bir Osmanlı Kenti Prusias Ad Hypium Üskübü (Konuralp). İstanbul: İtalik Yay.
-------- (2009a). "19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları". Erdem Dergisi 53: 145-184.
-------- (2008). 18. Ve 19. Yüzyıllarda Karadeniz'de Bir Kıyı Kenti: Akçakoca. İstanbul: Yeditepe Yay.
-------- (2008a). "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Düzce'de Tütün Üretimi". EKEV Akademi Dergisi 12 (35): 411-420.
Saydam, Abdullah (1993). "Orta Anadolu'daki Aşiretlerin İskanı (1839-1853)". Doğumunun 50. ve Hizmetinin 10. Yılında Prof. Dr. Bayram Kodaman'a Armağan. Samsun. 227-256.
Saydam, Abdullah (1993a). "Tanzimat Devrinde Halep Ve Musul Dolaylarında Aşiretlerin Yol Açtıkları Asayiş Problemleri". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8: 243-255.
-------- (1997). Kırım Ve Kafkas Göçleri (1856-1876). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Tepekaya, Muzaffer (2006). "Balkanlardan Anadolu'ya Göç Hareketleri Ve Saruhan (Manisa) Sancağı'na Göçler (1877-1914)". Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi 8 (2): 213-240.
Yediyıldız, Bahaeddin (1999). "Osmanlı Toplumu". Osmanlı Devleti Tarihi. Ed. Ekmeleddin İhsanoğlu. C. II. İstanbul: Feza Yay. 441-513.
Yel, Selma ve Ahmet Gündüz (2008). "XIX. Yüzyılda Çarlık Rusyasının Çerkesleri Sürgün Etmesi ve Uzunyayla'ya Yerleştirilmeleri (1860-1865)". Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 3 /4: 949-983.