Nilpınar Ercan OĞUZ, Zehra DEMİREL BÜYÜKTUNCER, Halit Tanju BESLER

Yeni Tanı Almış Hiperkolesterolemili Bireylerde Zeytinyağı Tüketimi Kan Lipid Profilini Etkiler mi?

Amaç: Bu çalışma, yeni tanı almış hiperkolesterolemili bireylerin, genel beslenmelerindeki zeytinyağı tüketiminin kan yağları üzerine olan etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve Yöntem: Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesine başvuran, total kolesterolü 240-350 mg/dL arasında değişen 30-60 yaş aralığında 73 kişi (24 erkek, 49 kadın) çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm bireylere genel kişisel bilgilerini, beslenme alışkanlıklarını, besin tüketim sıklıklarını ve birbirini izleyen üç günlük (bir günü hafta sonuna gelecek şekilde) besin tüketim kayıtlarını içeren soru kağıdı uygulanmıştır. Bireylerin antropometrik ölçümleri yapılmış ve dosyalarından biyokimyasal bulguları (yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL-K), düşük dansiteli lipoprotein kolesterol (LDL-K), toplam kolesterol (TK), trigliserid (TG)) alınmıştır. Bulgular: Bireylerin kan lipid düzeyleri ortanca değerleri TK 255.0 (240-350) mg/dL, LDL-K 173.0 (126-284) mg/dL, HDL-K 49.0 (28-97) mg/dL ve TG 129.0 (57-443) mg/dLdir. Bireylerin %90.4ü tarafından her gün zeytinyağı tüketildiği ve tüketim ortancasının 32.0 (0-174) g olduğu bulunmuştur. Bireylerin zeytinyağı tüketim durumlarına göre TK, LDL-K, HDL-K ve TG düzeyleri arasında istatistiksel fark bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç: Zeytinyağı tüketim miktarının artmasıyla bireylerin kan lipid profilleri olumlu veya olumsuz yönde etkilenmemiştir. Bireylerin yüksek miktarda zeytinyağı tüketmesi hiperkolesterolemi açısından risk oluşturmamaktadır.

Does Olive Oil Consumption in Newly Diagnosed Invididuals with Hypercholesterolemia Affect Serum Lipid Profile?

Aim: The aim of this study is to determine the effect of the olive oil consumption on the serum lipid profile in the individuals with newly diagnosed hypercholesterolemia. Subjects and Methods: Seventy three invididuals (24 male, 49 female) aged between 30-60 years with serum total cholesterol level of 240-350 mg/dL, who applied to Adnan Menderes University Practice and Research Hospital, were included in the study. A questionnaire including information on general personal, eating habits, the frequency of food consumption, and three-day (one of the days in the weekend) dietary record was administered to all individuals. The anthropometrical measurements of the individuals were taken and the biochemical findings (high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C),low-density lipoprotein cholesterol (LDL-C), total cholesterol (TC), triglyceride(TG)) were recorded. Results: Median of serum lipid levels was found 255.0 (240-350) mg/ dL for TC, 173.0 (126-284) mg/dL for LDL-C, 49.0 (28-97) mg/dL for HDL-C and 129.0 (57-443) mg/dL for TG. It was determined that 90.4% of the individuals consumed olive oil every day and the daily consumed amount was 32.0 (0-174) g. Depending on the olive oil consumption status of the individuals, no significant difference was found between TC, LDL-C, HDL-C and TG levels (p>0.05). Conclusions: Serum lipid profiles of individuals were not affected positively or negatively with increased consumption of olive oil. High consumption of olive oil is not a risk for hypercholesterolemia.

PDF

___

1.T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı. Ankara, Anıl Matbaası; 2010.
2.Department of Economic and Social Affairs, Population Division. World Population Prospects: The 2006 Revision, Highlights. New York, United Nations; 2007.
3.Mathers CD, Loncar D. Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. PLoS Med 2006;3:442.
4.T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiyede Kronik Hastalıklar Raporu. Ankara, Anıl Matbaa Ltd. Şti; 2006.
5.Onat A. Erişkinlerimizde kalp hastalıkları prevalansı, yeni koroner olaylar ve kalpten ölüm sıklığı. Turk Kardiyol Dern Ars 2009;34:149-153.
6.Ildızlı M, Kayıkçıoğlu M, Yavuzgil O, Hasdemir C, Gürgün C, Kültürsay H. Koroner Arter Hastalığında Güncel Tedavi Yaklaşımlarını Ne Düzeyde Gerçekleştirebiliyoruz? Turk Kardiyol Dern Ars 2004;32:542-549.
7.Rawashdeh YA. Influences of olive oil and ghee (samen balady) on serum cholesterol of Jordanians. Pakistan Journal of Nutrition 2002;1:270-275.
8.Koroner Kalp Hastalığı Riski ve Değerlendirilmesi (2002). Erişim: http://www.tkd.org.tr/kilavuz/k11/4e423.htm?wbnum=1604 Erişim tarihi: 12 Aralık 2014.
9.Lowrey WT, DeCapito CA, Millard WJ. Cholesterol Management in Graves Disease. Graves Disease Foundation 2000;877:643-3123.
10.Onat A, Günay C. Halkımızda koroner kalp hastalığı için bağımsız öngördürücülerin nisbi riski. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2009;27-38.
11.Pekcan G. Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi: Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Biçimi Stratejileri. IV. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi Bildiriler Kitabı. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, 2003, s.61.
12.Visioli F, Caruso D. Virgin Olive Oil Study (VOLOS): vasoprotective potential of extra virgin olive oil in mildly dyslipidemic patients. Eur J Nutr 2005;44:121 127.
13.Serra-Majem L, Ribas L, Salleras L. Mediterranean diet and health: is all the secret in olive oil? Pathophysiol Haemost Thromb 2004;33:461-465.
14.Lairon D. Intervention studies on Mediterranean diet and cardiovascular risk. Mol Nutr Food Res 2007;51:1209- 1214.
15.Armutçu F, Namuslu M, Yüksel R, Kaya Z. Zeytinyağı ve sağlık: Biyoaktif bileşenleri, antioksidan özellikleri ve klinik etkileri. Konuralp Tıp Dergisi 2013;5:60-68.
16.Aliza HS, Madar Z. Olive oil as a functional food: Epidemiology and nutritional approaches. Nutr Rev 2002;60:170-176.
17.Ruiz-Gutierrez V, Puerta R, Perona J. Beneficial effects of virgin olive oil on health. Recent Resarch Devolopments in Nutrition 2000;3:173-197.
18.Toker C. Zeytinyağında uçucu aroma bileşenlerinin oluşumu. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 2009;12: 16-21.
19.Francisco P, Ruano J, Perez P. The influence of olive oil on human health: not a question of fat alone. Mol Nutr Food Res 2007;51:1199-1208.
20.Psomiadou E, Tsimidou M, Boskou D. Alpha- tocopherol content of Greek virgin olive oils. J Agric Food Chem 2000;48:1770-1775.
21.Kalua CM, Allen MS, Bishop AG, Prenzler PD, Robards K. Olive oil volatile compounds, flavour development and quality: A critical review. Food Chem 2007;100:273-286.
22.Nagyova A, Haban P, Klvanova J, Kadrabova J. Effects of dietary extra virgin olive oil on serum lipid resistance to oxidation and fatty acid composition in elderly lipidemic patients. Bratisl Lek Listy 2003;104:218-221.
23.Covas MI, Nyyssonen K, Poulsen HE, Kaikkonen J, Zunft HJ, Kiesewetter H, et al. The effect of polyphenols in olive oil on heart disease risk factors: a randomized trial. Ann Intern Med 2006;145:333-341.
24.Rakıcıoğlu N, Acar Tek N, Ayaz A, Pekcan G. Yemek ve Besin Kataloğu Ölçü ve Miktarlar. Ankara, Ata Ofset Matbaacılık; 2006.
25.Erhardt J. BEBİS (Beslenme Bilgi Sistemi). Ebispro for Windows, Stuttgart, Germany; 2011.
26.Pekcan G. Hastanın beslenme durumunun saptanması (Eds: Baysal A, Aksoy M, Besler T, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Kutluay Merdol T ve arkadaşları). Diyet El Kitabı. 4. Baskı. Hatiboğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti, Ankara, 2002, s.65-116.
27.BMI classification. 2004. Available at: http://apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html Accessed December 11, 2014.
28.Pekcan, G. Beslenme Durumunun Saptanması. T.C Sağlık Bakanlığı, Ankara, Klasmat Matbaacılık; 2008.
29.Alpar R. Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım;2001.
30.Sönmez K, Akçakoyun M. Koroner arter hastalığı bulunan olgularda obezite derecelerinin diğer risk faktörleriyle ilişkisi. Anadolu Kardiyol Derg 2002;3:203-210.
31.Onat A. Türk erişkinlerinde obezite, abdominal obezite, belirleyicileri ve sonuçları. Turk Kardiyol Dern Ars 2006;106-118.
32.Borkan GA, Hults DE, Gerzof SG, Robbins AH, Silbert CK. Age changes in body composition revealed by computer tomography. J Gerontol 1983;38:673-677.
33.Kwame O, Akosah, FACC, Gower E, Groon L, Rooney BL, Schaper A. Mild hypercholesterolemia and premature heart disease: do the national criteria underestimate disease risk? J Am Coll Cardiol 2000;35:1178-1184.
34.Yazar M, Yur F. Hiperkolesterolemik insanlarda plazma lipoprotein ve fosfolipid seviyeleri. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi 2003;14:83-85.
35.Ulusal Kalp Sağlığı Politikası Ana İlkeleri (2006). Erişim: http://www.tkd-online.org/UKSP/TKD_ UlusalKalpSagligiPolitikasiTaslak.pdf. Erişim tarihi: 03 Aralık 2014.
36.Onat A. Türk Halkında Lipid, Lipoprotein ve Apolipoproteinler. Turk Kardiyol Dern Ars 2009; 39- 56.
37.Frank B, Manson E. Types of dietary fat and risk of coronary heart disease: A critical review. J Am Coll Nutr 2001;20: 519.
38.Woollett LA, Spady DK, Dietschy JM. Mechanisms by which saturated triacylglycerols elevate the plasma low density lipoprotein-cholesterol concentration in hamsters. Differential effects of fatty acid chain length. J Clin Invest 1989;84:119128.
39.Reaven P, Parthasarathy S, Grasse BJ, Miller E, Steinberg D, Witztum JL. Effects of oleate-rich and linoleate-rich diets on the susceptibility of low density lipoprotein to oxidative modification in mildly hypercholesterolemic subjects. J Clin Invest 1993;91:668676.
40.Dennis EV, Jean E. Biochemistry of lipids, lipoproteins and membranes. Boston, Elseiver;2008.
41.Anderson JW. Dietary fibre, complex carbohydrate and coronary artery disease. Can J Cardiol 1995; 11: 55-62.
42.Lichtenstein AH, Appel LJ, Bransd M, Carnethon M, Daniels S, Franch HA, et al. AHA 2006 Diet and Lifestyle Recommendations Revision. Circulation 2006;114:82-96.
43.Huang CL, Sumpio BE. Olive oil, the Mediterranean diet, and cardiovascular health. J Am Coll Surg 2008;207:407-416.
44.Etherton PM, Pearson TA, Wan Y, Wan Y, Hargrove RL, Moriarty K, et al. High monounsaturated fatty acid diets lower both plasma cholesterol and triacylglycerol concentrations. Am J Clin Nutr 1999;70:10091015.
45.Alarcon LC, Barranco MD, MotilvaV, Herrerias JM. Mediterranean diet and health: biological importance of olive oil. Curr Pharm Des 2001;7:933950.
46.Mahan KL, Stump SE. Krauses Food, Nutrition and Diet Therapy. Mishawaka, W.B. Saunders Company;1997.
47.Fernandez-Jarne E, Martinez-Losa E, Prado-Santamaria M, Brugarolas-Brufau C, Serrano-Martinez M, Martinez-Gonzalez MA, et al. Risk of first non-fatal myocardial infarction negatively associated with olive oil consumption: a case-control study in Spain. Int J Epidemiol 2002;31:474-480.
48.Covas MI. Olive oil and the cardiovascular system. Pharmacol Res 2007;55:175186.
49.Lopez-Miranda J, Perez-Jimenez F, Ros E, De Caterina R, Badimon L, Covas MI, et al. Olive oil and health: summary of the II international conference on olive oil and health consensus report. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2010;20:284-294.
50.Gimeno E, Fito M, Lamela Revetos RM, Castellote AI, Covas MC, Lopez Sabeter MC. Effects of ingestion of virgin olive oil on human low densitiy lipoprotein composition. Eur J Clin Nutr 2002;56:114120.