Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi'ne Başvuran, 0-24 Ay Arası Bebeği Olan Annelerin Emzirme ve Bebek Beslenmesi Konusundaki Bilgi Düzeyleri ile Uygulamalarının Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma 0-24 aylık bebeği olan annelerin emzirme ve bebek beslenmesi ile ilgili bilgi düzeylerini ve davranışlarını belirlemek, anne ve bebeklerin beslenme durumlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve Yöntem: Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesine başvuran 250 anne ve bebeği çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Annelerin genel özellikleri belirlenmiş ve bebek beslenmesine ilişkin bilgi düzeyleri ve davranışları değerlendirilmiştir. Bebeklerin doğumdaki antropometrik ölçümleri annelere sorularak ve dosya bilgilerinden öğrenilmiş, o andaki ölçümleri yapılarak beslenme durumları değerlendirilmiştir. Bebeğini emzirmeye devam eden annelerin (n=130) ve 6 aydan büyük bebeklerin (n=210) besin tüketimleri geriye dönük 24 saatlik hatırlama yöntemi ile belirlenmiştir. Bulgular: Annelerin yaş ortalaması (±S) 30.6±4.8 yıldır ve %44.4ü ev hanımıdır. Bebeklerin %53.2si erkektir ve %84.0ü altı aydan büyüktür. Annelerin %47.6si kendisine hastanede emzirme tekniğinin anlatıldığını, %86.4ü doğumdan sonraki ilk 12 saat içerisinde, %82.4ü her ağladığında bebeğini emzirdiğini belirtmiştir. Annelerin doğumdan sonra bebeklerine kolostrum verme oranı %94.0, ilk 6 ay sadece anne sütü verenlerin oranı %46.8dir. Bebeklerin %57.2sine (143 bebek) besin desteği (demir ve D vitamini) verildiği belirlenmiştir. Bebeklerin doğumda ortalama (±S) vücut ağırlıkları ve boy uzunlukları sırasıyla 3283.2±537.0 g ve 49.8±3.2 cmdir. Çalışma anında bebeklerin %19.2si bodurdur. Tüm bebeklerin yaşa göre boy uzunluğu, vücut ağırlığı, BKI, baş çevresi ve üst orta kol çevresi normal persentillerde (≥15-

Determination of Infant Nutrition Knowledge and Practices of Lactating Women (0-24 months postpartum) Admitted to Karadeniz Technical University Faculty of Medicine, Farabi Hospital

Aim: This study was conducted to determine the breastfeeding and infant feeding knowledge and practices of lactating women (0-24 months postpartum) and to assess the nutritional status of mothers and their babies. Subjects and Methods: Two hundred and fifty women (0-24 months postpartum) and their babies who admitted to Karadeniz Technical University (KTU) Faculty of Medicine, Farabi Hospital was recruited. General characteristics of mothers and knowledge on infant nutrition and feeding practices were determined. Anthropometric measurements of babies at birth were determined by self-reporting and hospital records and current anthropometric variables were measured. In order to assess the dietary intake of lactating mothers (n=130) and babies 6 months and over (n=210), 24 hour food recalls were determined. Results: Mean (±SD) age of mothers was 30.6±4.8 years and 44.4% were housewives. Out of total, 53.2% of babies were boys and 84.0% had age 6 months and over. Out of total, 47.6% of mothers was reported that they had training on breastfeeding techniques in hospital, 86.4% of mothers breastfed their babies in the first 12 hours, 82.4% of mothers breastfed whenever the baby cries and 94% of the babies were given colostrum. Iron and vitamin D supplementation were given together to 57.2% (143 children) of children. Mean (±SD) body weight and length of babies at birth were 3283.2±537.0 g and 49.8±3.2 cm, respectively. During the study 19.2% of children was stunted. Out of total length, body weight, body mass index, head and mid-upper arm circumferences for age determined within normal percentiles (≥15-<85.) were 44.0%, 68.8%, 41.2%, 48.4% and 62.8%, respectively. First complementary food given (66.1%) was an infant formula. Conclusion: As a result, in order to increase the nutrition knowledge of the mothers nationwide continuous nutrition education programs should be implemented, national guidelines should be used and their effects should be monitored.

PDF

___

1.Demirel F, Uner A, Kırimi E. Van ili kırsalındaki annelerin çocuk beslenmesindeki alışkanlıkları ve uygulamaları. Van Tıp Dergisi 2001;8(1):18-22.
2.Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005;48:226-233.
3.Fewtrell MS, Morgan JB, Duggan C, Gunnlaugsson G, Hibberd PL, Lucas A, et al. Optimal duration of exclusive breastfeeding: What is the evidence to support current recommendations? American Journal of Clinical Nutrition 2007;85:635-638.
4.Köksal G, Gökmen Özel H. (2008). Bebek Beslenmesi. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
5.Tokatlı A. Bebeklerde ek besinlere geçiş: weaning dönemi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2003;12:134-136.
6.WHO/UNICEF. (1991). Innocenti Decleration. On the protection, promotion and support of breastfeeding. Available at: http://www.who.int/about/agenda/health_ development/events/innocenti_declaration_1990.pdf Accessed January 12, 2015.
7.WHO/UNICEF. Baby-Friendly Hospital Initiative. Original BFHI guidelines developed 1992. Geneva, WHO; 2009. Available at: http://whqlibdoc.who.int/ publications/2009/9789241594967_eng.pdf Accessed January 12, 2015.
8.Samlı G, Kara B, Cöbek Ünalan F, Samlı B, Sarper N, Gökalp AS. Annelerin emzirme ve süt çocuğu beslenmesi konusundaki bilgi, inanış ve uygulamaları: niteliksel bir araştırma. Marmara Medical Journal 2006;19:13-20.
9.Bick DE, Macarthur C, Lancashire RJ. What influences the uptake and cessation of breast feeding? Midwifery 1998;14:242-247.
10.Yıldız A, Baran R, Akdur R, Ocaktan E, Kanyılmaz O.Bir sağlık ocağı bölgesinde 0-11 aylık bebekleri olan annelerin emzirme durumları ve etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2008;61:61-67.
11.Bertini G, Perugi S, Dani C, Pezzati M, Tranchin M, Robatelli FF. Maternal education and the incidence and duration of breast feeding: A prospective study. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition 2003;37:447-452.
12.Earle S. Why some women do not breast feed: Bottle feeding and fathers role. Midwifery 2000;16:323-330.
13.Akyüz A, Kaya T, Şenel N. Annelerin emzirme davranışının ve emzirmeyi etkileyen durumlarının belirlenmesi. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;5(6):331-335.
14.Bursa Sağlık Müdürlüğü. (t.y.). Erişim: http://www. bsm.gov.tr/docs/meme_kanseri%20_bilgi_notu.pdf Erişim tarihi: 3 Nisan 2013.
15.Sağlık Bakanlığı /Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiyeye Özgü Beslenme Rehberi. Ağustos 2004.
16.World Health Organization. Combined course on growth assessment and IYCF counselling: Trainers Guide. Geneva, WHO; 2012. Available at: http://apps. who.int/iris/bitstream/10665/77944/3/9789241504812_ Trainers_guide_eng.pdf Accessed April 10, 2013.
17.Samur G. Anne Sütü. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2008.
18.Pekcan G, Aslan P. Anne Çocuk Beslenmesi. [Belge]. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2011.
19.Pekcan, G. Beslenme Durumunun Saptanması. A. Baysal, N. Bozkurt, G. Pekcan, T. Besler, M. Aksoy, T.K. Merdol, et al.(Ed.) Diyet El Kitabı (s.67-140). Hatipoğlu Yayınevi, Ankara, 2014.
20.WHO.Multicentre Growth Study Group child growth standarts lenght/height-for age, weight-for-age, weight- for-height and body mass index-for-age-methods and development. Multicentre growth reference study group. WHO. Geneva, 2006. http://www.who.int/ childgrowth/standards/technical_report/en/.
21.WHO. Multicentre growth reference study group child growth standarts head circumference-for-age, arm circumference-for-age, triceps skinfold-for-age, supscapular skinfold-for-age. Multicentre growth reference study group. Geneva, 2007. http://www. who.int/childgrowth/standards/second_set/technical_ report_2/en/.
22.Merdol Kutluay T. Toplu Beslenme Yapılan Kurumlar için Standart Yemek Tarifleri. 4. Baskı. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara, 2003.
23.Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz N, Pekcan G. Yemek ve Besin Fotoğraf Kataloğu-Ölçü ve Miktarlar. 2. Baskı. Ankara, Ata Ofset Matbaacılık;2009.
24.Beslenme Bilgi Sistemleri. Ebispro for Windows, Stuttgart, Germany;Turkish version BEBİS; Data Bases: Bundeslebenmittelschlüssell, 11.3 and other sources, 2004.
25.Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik- Güvenilirlik. 2. Baskı. Ankara, Detay Yayıncılık; 2012.
26.SPSS For Windows Release19.0 (2010).
27.Burtseva T, Solodkova I, Savvina M, Dranaeva G, Shadrin V, Avrusin S, et al. Dietary intakes of energy and macronutrients by lactating women of different ethnic groups living in Yakutia. International Journal of Circumpolar Health 2013;72:1-5.
28.Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006;9(15):158-163.
29.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003.Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
30.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
31.WHO/UNICEF. (2004). Anne Sütüyle Beslenmede Danışmanlık: Eğitim Kursu Katılımcı Rehberi. Çeviri: İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü, Basım. Marmara Üniversitesi. Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü, 2004.
32.Friel JK, Aziz K, Andrews WL, Harding CV, Courage ML. A double-masked, randomized control trial of iron supplementation in early infancy in healthy term breast- fed infants. Journal of Pediatrics 2003;143:582-586.
33.Tanrıkulu PÇ, Ersoy N, Ersoy G. 6-24 Ay arası bebeği olan annelerin emzirmeye ilişkin bilgi düzeylerinin, emzirme sürelerinin ve bunları etkileyen etmenlerin incelenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2012;40(2):120-127.
34.Akdağ R. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı. Değerlendirme Raporu (2003-2010), Ankara, 2011.
35.Gazi Üniversitesi/Sağlık Bakanlığı (GÜ/SB). Türkiyede 6-17 Aylık Çocuklarda ve Annelerinde Hemoglobin, Ferritin, D Vitamini Düzeyi ve Demir Eksikliği Anemisi Durum Belirleme. Yürütülen Programların Değerlendirilmesi Araştırması (Cinaz P, Aycan S ve ark.). Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara, 2011.
36.Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA)-2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara 2014.