Diyabette Kullanılan Bitkisel Desteklerin Etkinliği ve Güvenilirliği

Bitkiler uzun yüzyıllar boyunca tedavinin en önemli parçası olmuşlardır. On dokuzuncu yüzyılda kimya alanında önemli gelişmelerin olması ve ilaç moleküllerinin keşfi ile bitkilerin tıbbi amaçlı kullanımları giderek azalsa da, son yıllarda doğaya dönüş çabaları içerisinde kullanımlarında yeniden bir artış gözlenmektedir. Özellikle diyabet gibi kronik seyirli hastalıklarda modern tedaviye destek olarak bu ürünlerin kullanımları sıklıkla tercih edilmektedir. Bu ilgiye paralel olarak son yıllarda bitkilerin diyabet tedavisindeki etkisini araştıran klinik çalışmalar da artmaya başlamıştır. Etkinliğin yanı sıra bitkilerin güvenilir kullanımları da son derece önemlidir. Doğru bitkinin kullanımı, kullanılan ürünün bileşimi, kalitesi, hazırlama yöntemi, yan etkileri, ilaç etkileşimleri ve kontraendikasyonları da tedavi sürecini etkileyen ve güvenilir kullanım için göz önünde bulundurulması gereken faktörlerdir. Bu derlemede tarçın (Cinnamomum sp.), çörek otu (Nigella sativa L.), kudret narı (Momordica charantia L.), çemen otu (Trigonella foenum-graecum L.), zencefil (Zingiber officinale Roscoe) ve ısırgan otu (Urtica dioica L.) gibi diyabet tedavisinde sıklıkla tercih edilen bitkilerin etkinliği ve güvenilirliği değerlendirilmiştir.

___

1. Schulz V, Hänsel R, Blumenthal M, Tyler VE. Rational phytotherapy: A reference guide for physicians and pharmacists. 5th ed. Germany, Springer Science & Business Media; 2004.

2. Sewell RD, Rafieian-Kopaei M. The history and ups and downs of herbal medicines usage. J Herbmed Pharmacol. 2014;3(1):1-3.

3. Ceylan S, Azal O, Taşlıpınar A, Türker T, Açıkel CH, Güleç M. Complementary and alternative medicine use among Turkish diabetes patients. Complement Ther Med. 2009;17(2):78-83.

4. Küçükgüçlü Ö, Kizilci S, Mert H, Uğur Ö, Besen DB, Ünsal E. Complementary and alternative medicine use among people with diabetes in Turkey. West J Nurs Res. 2012;34(7):902-16.

5. Ilhan M, Demir B, Yüksel S, Çataklı SA, Yıldız RS, Karaman O, et al. The use of complementary medicine in patients with diabetes. North Clin Istanb. 2016;3(1):34-8.

6. Rao PV, Gan SH. Cinnamon: A multifaceted medicinal plant. Evid Based Complement Alternat Med. 2014;642942.

7. Kawatra P, Rajagopalan R. Cinnamon: Mystic powers of a minute ingredient. Pharmacognosy Res. 2015;7(Suppl1):1-6.

8. Gruenwald J, Freder J, Armbruester N. Cinnamon and health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2010;50(9):822-34.

9. Kim SH, Hyun SH, Choung SY. Anti-diabetic effect of cinnamon extract on blood glucose in db/db mice. J Ethnopharmacol. 2006;104(1-2):119-23.

10. Subash Babu P, Prabuseenivasan S, Ignacimuthu S. Cinnamaldehyde--a potential antidiabetic agent. Phytomedicine. 2007;14(1):15-22.

11. Ulbricht C, Seamon E, Windsor RC, Armbruester N, Bryan JK, Costa D, et al. An evidence-based systematic review of cinnamon (Cinnamomum spp.) by the natural standard research collaboration. J Diet Suppl. 2011;8(4):378-454.

12. Leach MJ, Kumar S. Cinnamon for diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2012(9):CD007170.

13. Costello RB, Dwyer JT, Saldanha L, Bailey RL, Merkel J, Wambogo E. Do cinnamon supplements have a role in glycemic control in type 2 diabetes? A narrative review. J Acad Nutr Diet. 2016;116(11):1794-802.

14. European Food Safety Association. Coumarin in flavourings and other food ingredients with flavouring properties. EFSA J 2008;793:1-15.

15. BfR. High daily intakes of cinnamon: Health risk cannot be ruled out. Health Assessment No. 044/2006.

16. Blahová J, Svobodová Z. Assessment of coumarin levels in ground cinnamon available in the Czech retail market. Scientific World Journal. 2012;2012:263851.

17. Ranasinghe P, Jayawardana R, Galappaththy P, Constantine GR, de Vas Gunawardana N, Katulanda P. Efficacy and safety of ‘true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum) as a pharmaceutical agent in diabetes: A systematic review and meta-analysis. Diabet Med. 2012;29(12):1480-92.

18. Demirezer Ö, Ersöz T, Saraçoğlu İ, Şener B. Tedavide kullanılan bitkiler “FFD Monografları”. 2. baskı. Ankara, Akademisyen Kitabevi; 2011.

19. Abdelmeguid NE, Fakhoury R, Kamal SM, Al Wafai RJ. Effects of Nigella sativa and thymoquinone on biochemical and subcellular changes in pancreatic beta-cells of streptozotocin-induced diabetic rats. J Diabetes. 2010;2(4):256-66.

20. Meddah B, Ducroc R, El Abbes Faouzi M, Eto B, Mahraoui L, Benhaddou-Andaloussi A, et al. Nigella sativa inhibits intestinal glucose absorption and improves glucose tolerance in rats. J Ethnopharmacol. 2009;121(3):419-24.

21. Razavi BM, Hosseinzadeh H. A review of the effects of Nigella sativa L. and its constituent, thymoquinone, in metabolic syndrome. J Endocrinol Invest. 2014;37(11):1031-40.

22. Kaatabi H, Bamosa AO, Badar A, Al-Elq A, Abou-Hozaifa B, Lebda F, et al. Nigella sativa improves glycemic control and ameliorates oxidative stress in patients with type 2 diabetes mellitus: Placebo controlled participant blinded clinical trial. PLoS One. 2015;10(2):e0113486.

23. Bamosa AO, Kaatabi H, Lebdaa FM, Elq AM, Al-Sultanb A. Effect of Nigella sativa seeds on the glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus. Indian J Physiol Pharmacol. 2010;54(4):344-54.

24. Zedlitz S, Kaufmann R, Boehncke WH. Allergic contact dermatitis from black cumin (Nigella sativa) oil-containing ointment. Contact Dermatitis. 2002;46(3):188.

25. Arslan E, Sayın S, Demirbaş Ş, Çakar M, Somak NG, Yeşilkaya Ş, et al. A case study report of acute renal failure associated with Nigella sativa in a diabetic patient. J Integr Med. 2013;11(1):64-6.

26. Bamosa A. Nigella sativa is a safe herbal product. J Integr Med. 2014;12(1):66.

27. Posadzki P, Watson L, Ernst E. Contamination and adulteration of herbal medicinal products (HMPs): An overview of systematic reviews. Eur J Clin Pharmacol. 2013;69(3):295-307.

28. Chaturvedi P. Antidiabetic potentials of Momordica charantia: Multiple mechanisms behind the effects. J Med Food. 2012;15(2):101-7.

29. Demirezer Ö, Ersöz T, Saraçoğlu İ, Şener B, Köroğlu A, Yalçın F. FFD monografları bitkiler ve etkileri. 3. Basım. Ankara, Akademisyen Kitabevi; 2017.

30. Nkambo W, Anyama NG, Onegi B. In vivo hypoglycemic effect of methanolic fruit extract of Momordica charantia L. Afr Health Sci. 2013;13(4):933-9.

31. Singh N, Gupta M, Sirohi P, Varsha. Effects of alcoholic extract of Momordica charantia (Linn.) whole fruit powder on the pancreatic islets of alloxan diabetic albino rats. J Environ Biol. 2008;29(1):101-6.

32. Fernandes NP, Lagishetty CV, Panda VS, Naik SR. An experimental evaluation of the antidiabetic and antilipidemic properties of a standardized Momordica charantia fruit extract. BMC Complement Altern Med. 2007;7:29.

33. Krawinkel MB, Keding GB. Bitter gourd (Momordica charantia): A dietary approach to hyperglycemia. Nutr Rev. 2006;64(7 Pt 1):331-7.

34. Joseph B, Jini D. Antidiabetic effects of Momordica charantia (bitter melon) and its medicinal potency. Asian Pac J Trop Dis. 2013;3(2):93-102.

35. Tsai CH, Chen EC, Tsay HS, Huang CJ. Wild bitter gourd improves metabolic syndrome: A preliminary dietary supplementation trial. Nutr J. 2012;11:4.

36. Hasan I, KhatoonS. Effect of Momordica charantia (bitter gourd) tablets in diabetes mellitus: Type 1 and type 2. Prime Res Med (prom). 2012;2(2):72-4.

37. Ooi CP, Yassin Z, Hamid TA. Momordica charantia for type 2 diabetes mellitus. The Cochrane Database Syst Rev. 2012(8):CD007845.

38. Geil P, Shane-McWhorter L. Dietary supplements in the management of diabetes: Potential risks and benefits. Am Diet Assoc. 2008;108(4):59-65.

39. Nagulapalli Venkata KC, Swaroop A, Bagchi D, Bishayee A. A small plant with big benefits: Fenugreek (Trigonella foenum-graecum Linn.) for disease prevention and health promotion. Mol Nutr Food Res. 2017;61(6)1600950

40. Losso JN, Holliday DL, Finley JW, Martin RJ, Rood JC, Yu Y, et al. Fenugreek bread: A treatment for diabetes mellitus. J Med Food. 2009;12(5):1046-9.

41. Gong J, Fang K, Dong H, Wang D, Hu M, Lu F. Effect of fenugreek on hyperglycaemia and hyperlipidemia in diabetes and prediabetes: A meta-analysis. J Ethnopharmacol. 2016;194:260-8.

42. Semwal RB, Semwal DK, Combrinck S, Viljoen AM. Gingerols and shogaols: Important nutraceutical principles from ginger. Phytochemistry. 2015;117:554-68.

43. Li Y, Tran VH, Duke CC, Roufogalis BD. Preventive and protective properties of Zingiber officinale (ginger) in diabetes mellitus, diabetic complications, and associated lipid and other metabolic disorders: A brief review. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;516870.

44. Mahluji S, Attari VE, Mobasseri M, Payahoo L, Ostadrahimi A, Golzari SE. Effects of ginger (Zingiber officinale) on plasma glucose level, hba1c and insulin sensitivity in type 2 diabetic patients. Int J Food Sci Nutr. 2013;64(6):682-6.

45. Mozaffari-Khosravi H, Talaei B, Jalali BA, Najarzadeh A, Mozayan MR. The effect of ginger powder supplementation on insulin resistance and glycemic indices in patients with type 2 diabetes: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Complement Ther Med. 2014;22(1):9-16.

46. Arablou T, Aryaeian N, Valizadeh M, Sharifi F, Hosseini A, Djalali M. The effect of ginger consumption on glycemic status, lipid profile and some inflammatory markers in patients with type 2 diabetes mellitus. Int J Food Sci Nutr. 2014;65(4):515-20.

47. Arıtuluk ZC, Ezer N. Halk arasında diyabete karşı kullanılan bitkiler (Türkiye)-II. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 2012;32(2):179-208.

48. Kianbakht S, Khalighi-Sigaroodi F, Dabaghian FH. Improved glycemic control in patients with advanced type 2 diabetes mellitus taking Urtica dioica leaf extract: A randomized double-blind placebo-controlled clinical trial. Clin Lab. 2013;59(9-10):1071-6.

49. Namazi N, Tarighat A, Bahrami A. The effect of hydro alcoholic nettle (Urtica dioica) extract on oxidative stress in patients with type 2 diabetes: A randomized double-blind clinical trial. Pak J Biol Sci. 2012;15(2):98-102.

50. Bailey CJ, Day C. Metformin: Its botanical background. Practical Diabetes Int. 2004;21(3):115-7.