Gizem AYTEKİN ŞAHİN, Neşe KAYA, Meda KONDOLOT

Annelere Verilen Eğitimin Tamamlayıcı Beslenme Üzerine Etkisi

Amaç: Bu çalışmada, diyetisyen tarafından verilen kapsamlı bir tamamlayıcı beslenme eğitiminin annelerin bilgi düzeyi ve tamamlayıcı beslenme uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bireyler ve Yöntem: Araştırmaya henüz tamamlayıcı beslenmeye başlamamış 3-5 aylık bebeği olan 83 anne dahil edilmiştir. Katılımcılar eğitim grubu (n=42 anne ve bebek) ve kontrol grubu (n=41 anne ve bebek) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Verilerin toplanmasında sosyo-demografik özellikler ve tamamlayıcı beslenme konusundaki bilgi düzeyine yönelik soruları içeren anket formu kullanılmıştır. Eğitim grubundaki annelere ilk görüşmede tamamlayıcı beslenme hakkında bilgisayar destekli bir eğitim ve bilgilendirici bir kitapçık verilmiştir. Kontrol grubundaki anneler ise rutin poliklinik izlemlerinde bilgilendirilmiş ve poliklinikte kullanılmakta olan broşür verilmiştir. Anneler tamamlayıcı beslenmeye başladıklarında yapılan 2. görüşmede annelerin tamamlayıcı beslenmeye başlama nedenleri ve bebeklerine ilk olarak verdikleri tamamlayıcı besinler sorgulanmıştır. Tamamlayıcı beslenmeye başladıktan 3 ay sonra yapılan 3. görüşmede ise tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyine yönelik sorular tekrarlanmıştır. Bulgular: Eğitim grubundaki annelerin tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyi puanlarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu saptanmıştır (eğitim: 20.0, kontrol: 14.0 puan, p

Impact of Maternal Education on Complementary Feeding

Aim: This study aimed to evaluate the effect of comprehensive complementary feeding education given by dietitian on maternal nutritional knowledge and complementary feeding practices. Subjects and method: Eighty three mothers and their 3-5 months-old infants who did not start complementary feeding were included in the study. Subjects were divided into two groups: education group (n=42 mothers and infants) and control group (n=41 mothers and infants). Data was collected by a questionnaire including socio-demographic characteristics and maternal knowledge on complementary feeding. At the first interview, mothers in the education group were given a computer-assisted training and a booklet about complementary feeding. The mothers in the control group received a routine care in the outpatient clinic, and a simple brochure previously used in the outpatient clinic. In the second interview, when the mothers started complementary feeding, the reasons for starting complementary feeding and first complementary foods given to infants were questioned. In the third interview (at 3rd months of complementary feeding), the questionnaire on maternal knowledge level on complementary feeding was repeated. Results: Maternal knowledge level on complementary feeding in the education group was found to be higher than the control group (education: 20.0, control: 14.0 points, p

PDF

___

1. Victora CG, Bahl R, Barros AJD, França GVA, Horton S, Krasevec J, et al. Breastfeeding in the 21st century: Epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 2017;387(10017):475-90.
2. Rollins NC, Bhandari N, Hajeebhoy N, Horton S, Lutter CK, Martines JC, et al. Why invest, and what it will take to improve breastfeeding practices? Lancet. 2016;387(10017):491-504.
3. Stuebe A. The risks of not breastfeeding for mothers and infants. Rev Obstet Gynecol. 2009;2(4):222-31.
4. WHO. Complementary feeding. Available at: https:// www.who.int/nutrition/topics/complementary_feeding/ en/ Accessed September 1, 2019.
5. Gür E. Tamamlayıcı beslenme. Türk Ped Ars. 2006;41:181- 8.
6. WHO/UNICEF. Global strategy for infant and young child feeding. 2003. Available at: https://apps.who.int/ iris/ bitstream/ handle/ 10665/42590/ 9241562218.pdf; jsessionid= DA0E9323846C5625B858A8595BBD6F06? sequence=1 Accessed September 1, 2019.
7. Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Impact of maternal education about complementary feeding and provision of complementary foods on child growth in developing countries. BMC Public Health. 2011;11(3):25-38.
8. WHO. Report of Informal Meeting to Review and Develop Indicators for Complementary Feeding. 2002. Available at: https://www.who.int/nutrition/publications/report_ of_informal_meeting_for_cf.pdf Accessed September 12, 2019.
9. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık Ltd. Şti; 2019. 310 s. Rapor No.: NEEHÜ.19.01.
10. United States Department of Agriculture Food and Nutrition Service. Infant Nutrition and Feeding. 2009. Available at: https://wicworks.fns.usda.gov/wicworks/ Topics/FG/CompleteIFG.pdf Accessed September 9, 2019.
11. WHO. Essential nutrition actions: Improving maternal, newborn, infant and young child health and nutrition. 2013. Available at: www.who.int/about/licensing/ Accessed September 9, 2019.
12. Guldan GS, Fan H-C, Ma X, Ni Z-Z, Xiang X, Tang M-Z. Culturally appropriate nutrition education improves infant feeding and growth in Rural Sichuan, China. J Nutr. 2000;130(5):1204-11.
13. Shi L, Zhang J. Recent evidence of the effectiveness of educational interventions for improving complementary feeding practices in developing countries. J Trop Pediatr. 2011;57(2):91-8.
14. Yılmazbaş P, Kural B, Uslu A, Sezer GM, Gökçay G. Annelerin gözünden ek besinlere başlama nedenleri ve annelerin mamalar hakkındaki düşünceleri. İst Tıp Fak Derg. 2015;78(3):76-82.
15. Kondolot M, Yalçin SS, Yurdakök K. Sadece anne sütü alım durumuna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hast Derg. 2009;52(3):122-7.
16. Bülbül S, Kılınçkaya MF. 0- 2 yaş grubu bebeklerin anne sütü ile beslenme durumları ve etkileyen faktörler. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg. 2014;15(1):15- 20.
17. Sivri BB, Özpulat F, Büyükmumcu M. 0-6 aylık bebeği olan annelerin katı gıdaya geçiş süreci ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2014;5(1):59-65.
18. Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. STED. 2006;15(9):158-63.
19. İşgör A, Çifçili S, Akman M, Tüzün S, Ünalan P. Anneler için tamamlayıcı beslenme hakkında bir eğitim çalışması. Turkish Fam Physician. 2010;1(3):79-91.
20. Bağ Ö, Yaprak I, Halıcıoğlu O, Parlak Ö, Harputluoğlu N, Astarcıoğlu G. Maternal knowledge on breast milk and psychosocial factors influencing exclusive breastfeeding. Tepecik Eğit Hast Derg. 2006;16(2):63-70.
21. Pekcan G. Beslenme durumunun saptanması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2008. 50 s. Yayın No: 726.
22. American Academy of Pediatrics. Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics. 2012;129(3):e827-e841.
23. Köksal G, Gökmen-Özel H. Bebek beslenmesi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2008. 31 s. Yayın No:726.
24. Beşer ÖF, Çullu Çokuğraş F. Zamanında doğmuş sağlıklı çocuklarda tamamlayıcı beslenme. Klin Tıp Derg. 2018;10(6):6-12.
25. Mulualem D, Henry CJ, Berhanu G, Whiting SJ. The effectiveness of nutrition education: Applying the Health Belief Model in child-feeding practices to use pulses for complementary feeding in Southern Ethiopia. Ecol Food Nutr. 2016;55(3):308-23.
26. Bhutta ZA, Das JK, Rizvi A, Gaffey MF, Walker N, Horton S, et al. Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: What can be done and at what cost? Lancet. 2013;382(9890):452-77.
27. Vazir S, Engle P, Balakrishna N, Griffiths PL, Johnson SL, Creed-Kanashiro H, et al. Cluster-randomized trial on complementary and responsive feeding education to caregivers found improved dietary intake, growth and development among rural Indian toddlers. Matern Child Nutr. 2013;9(1):99-117.
28. Abrantes Cândido N, Maia de Sousa T, Caroline dos Santos L. Effectiveness of different interventions in public nurseries based on food and nutrition education: promoting breast-feeding and healthy complementary feeding. Public Health Nutr. 2018;21(13):2454-61.
29. Bhutta ZA, Ahmed T, Black RE, Cousens S, Dewey K, Giugliani E, et al. What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet. 2008;371(9610):417-40.
30. Nikièma L, Huybregts L, Martin-Prevel Y, Donnen P, Lanou H, Grosemans J, et al. Effectiveness of facility based personalized maternal nutrition counseling in improving child growth and morbidity up to 18 months: A cluster-randomized controlled trial in rural Burkina Faso. PLoS One. 2017;12(5):1-26.
31. Ahmad MO, Sughra U, Kalsoom U, Imran M, Hadi U. Effect of antenatal counselling on exclusive breastfeeding. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2012;24(2):116-9.
32. Aksu H, Küçük M, Düzgün G, The effect of postnatal breastfeeding education/ support offered at home 3 days after delivery on breastfeeding duration and knowledge: a randomized trial. J Matern Fetal Neonatal Med. 2010;24(2):354-61.
33. Abeshu MA, Lelisa A, Geleta B. Complementary feeding: review of recommendations, feeding practices, and adequacy of homemade complementary food preparations in developing countries - lessons from Ethiopia. Front Nutr. 2016;3(41):1-9.
34. Edwards DG, Farquhar WB. Vascular effects of dietary salt. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2015;24(1):8-13.
35. Action on Salt. Available at: http://www.actiononsalt.org. uk/salthealth/children/ Accessed September 28, 2019. 36. Öztürk M, Besler HT. Besin Alerjileri. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2008. 24 s. Rapor No:727.